Nodom - Dorzolamid w leczeniu jaskry i nadciśnienia ocznego

Wskazania do stosowania

Nodom (dorzolamid) jest wskazany w następujących przypadkach:

• Jako leczenie wspomagające terapię lekami β-adrenolitycznymi
• W monoterapii u pacjentów niereagujących na leczenie lekami β-adrenolitycznymi lub gdy są one przeciwwskazane
• W leczeniu zwiększonego ciśnienia wewnątrzgałkowego w przebiegu:
  • Nadciśnienia ocznego
  • Jaskry z otwartym kątem przesączania
  • Jaskry torebkowej

Dorzolamid, jako inhibitor anhydrazy węglanowej, zmniejsza wytwarzanie cieczy wodnistej w oku, co prowadzi do obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego. Jest to kluczowy mechanizm działania w leczeniu jaskry i nadciśnienia ocznego.

Dawkowanie i sposób podawania

Tabela 1. Schemat dawkowania dorzolamidu w zależności od rodzaju terapii

Przy zmianie leczenia z innego produktu przeciwjaskrowego na dorzolamid, należy przerwać stosowanie poprzedniego leku i rozpocząć podawanie dorzolamidu następnego dnia. W przypadku stosowania kilku leków okulistycznych, należy zachować co najmniej 10-minutowe przerwy między zakraplaniem kolejnych preparatów.

Dostępne dane kliniczne dotyczące stosowania dorzolamidu 3 razy na dobę u dzieci są ograniczone, co wymaga szczególnej ostrożności w tej grupie pacjentów.

Instrukcja stosowania

Prawidłowe podanie leku jest kluczowe dla jego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania. Pacjenci powinni przestrzegać następujących kroków:

1. Umyć dokładnie ręce przed aplikacją leku.
2. Przyjąć wygodną pozycję siedzącą lub stojącą.
3. Zdjąć zakrętkę ochronną z butelki.
4. Odchylić głowę do tyłu i spojrzeć w górę.
5. Delikatnie odciągnąć dolną powiekę, tworząc kieszonkę.
6. Skierować butelkę do góry dnem nad okiem, nie dotykając go.
7. Delikatnie nacisnąć butelkę, aby wycisnąć jedną kroplę leku.
8. Zamknąć oko i ucisnąć wewnętrzny kącik oka przez 1 minutę.
9. W razie potrzeby powtórzyć procedurę dla drugiego oka.
10. Starannie zamknąć butelkę po użyciu.

Należy unikać dotykania końcówką butelki do oka lub innych powierzchni, aby zapobiec zanieczyszczeniu roztworu. Stosowanie zanieczyszczonego preparatu może prowadzić do poważnych powikłań, włącznie z uszkodzeniem oka.

Przeciwwskazania

Stosowanie dorzolamidu jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na substancję czynną lub którykolwiek składnik preparatu
• Ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny < 30 ml/min)
• Kwasica hiperchloremiczna

Przeciwwskazania wynikają głównie z mechanizmu działania leku i jego metabolizmu. Dorzolamid i jego metabolity są wydalane głównie przez nerki, co uzasadnia przeciwwskazanie u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Stosowanie dorzolamidu wymaga szczególnej uwagi w następujących sytuacjach:

• U pacjentów z niewydolnością wątroby - ze względu na brak badań w tej grupie
• W ostrej jaskrze z zamkniętym kątem - dorzolamid nie zastępuje innych niezbędnych interwencji
• U pacjentów z kamicą nerkową w wywiadzie - zwiększone ryzyko kamicy moczowej
• U pacjentów z przewlekłymi ubytkami rogówki lub po zabiegach okulistycznych - ryzyko obrzęku i uszkodzenia rogówki
• Po zabiegach filtracyjnych - ryzyko odwarstwienia naczyniówki

Dorzolamid zawiera grupę sulfonamidową, co może prowadzić do reakcji typowych dla sulfonamidów, włącznie z ciężkimi reakcjami skórnymi. W przypadku wystąpienia objawów nadwrażliwości należy natychmiast przerwać stosowanie leku.

Produkt zawiera benzalkoniowy chlorek jako środek konserwujący, który może powodować podrażnienie oczu i odbarwiać miękkie soczewki kontaktowe. Pacjenci powinni usunąć soczewki przed aplikacją leku i założyć je ponownie nie wcześniej niż po 15 minutach.

Interakcje z innymi lekami

Dorzolamid był stosowany jednocześnie z wieloma innymi lekami bez stwierdzenia istotnych interakcji. Obejmuje to:

• Okulistyczne roztwory β-adrenolityków (tymolol, betaksolol)
• Inhibitory ACE
• Antagoniści kanału wapniowego
• Leki moczopędne
• Niesteroidowe leki przeciwzapalne, w tym kwas acetylosalicylowy
• Hormony (np. estrogen, insulina, tyroksyna)

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania dorzolamidu i doustnych inhibitorów anhydrazy węglanowej ze względu na możliwość nasilenia ogólnoustrojowych efektów hamowania tego enzymu.

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

Dorzolamidu nie należy stosować w czasie ciąży ze względu na brak odpowiednich badań klinicznych u kobiet ciężarnych oraz obserwowany efekt teratogenny u zwierząt laboratoryjnych przy dawkach toksycznych dla matek.

Nie wiadomo, czy dorzolamid przenika do mleka ludzkiego. U karmiących samic szczurów obserwowano zmniejszenie przyrostu masy ciała potomstwa. Z tego powodu nie zaleca się karmienia piersią podczas terapii dorzolamidem.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane obejmują:

• Zaburzenia oka: pieczenie i kłucie, powierzchniowe punkcikowate zapalenie rogówki, łzawienie, zapalenie spojówek, zapalenie powiek, świąd oczu, podrażnienie powiek, niewyraźne widzenie
• Zaburzenia ogólnoustrojowe: ból głowy, nudności, gorzki smak w ustach, astenia/zmęczenie

Rzadziej obserwowano poważniejsze działania niepożądane, takie jak reakcje nadwrażliwości (w tym obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka), zaburzenia widzenia, kamicę moczową oraz ciężkie reakcje skórne (zespół Stevens-Johnsona, toksyczna nekroliza naskórka).

Przedawkowanie

W przypadku przedawkowania dorzolamidu mogą wystąpić: senność, nudności, zawroty głowy, ból głowy, zmęczenie, nietypowe sny i dysfagia. Możliwe są również zaburzenia równowagi elektrolitowej i kwasica. Leczenie przedawkowania powinno być objawowe i wspomagające, z monitorowaniem stężenia elektrolitów (szczególnie potasu) i pH krwi.

Właściwości farmakologiczne

Dorzolamid jest inhibitorem anhydrazy węglanowej II (CA-II), enzymu obecnego w wielu tkankach, w tym w oku. Hamowanie CA-II w wyrostkach rzęskowych oka prowadzi do zmniejszenia wydzielania cieczy wodnistej, co skutkuje obniżeniem ciśnienia wewnątrzgałkowego. Jest to podstawowy mechanizm działania dorzolamidu w leczeniu jaskry i nadciśnienia ocznego.

Skład preparatu

Substancją czynną preparatu Nodom jest dorzolamid. Każdy ml roztworu zawiera 20 mg dorzolamidu, co odpowiada 22,26 mg dorzolamidu chlorowodorku.

Dokładna znajomość właściwości farmakologicznych, wskazań, przeciwwskazań oraz potencjalnych działań niepożądanych dorzolamidu jest kluczowa dla bezpiecznego i skutecznego stosowania tego leku w praktyce okulistycznej.