Metfogamma 500; -850; -1000

Wyszukaj produkt

Substancję czynną zawierają również leki:

Formetic

tabl. powl.

1000 mg

30 szt.

Doustnie

100%

8,71

30%

3,03

3,79

bezpł.

Metformin hydrochloride

tabl. powl.

1000 mg

30 szt.

Doustnie

100%

12,93

Metfogamma 500

tabl. powl.

500 mg

30 szt.

Doustnie

100%

9,30

Metfogamma 850

tabl. powl.

850 mg

30 szt.

Doustnie

100%

10,20

Formetic - lek przeciwcukrzycowy z grupy biguanidów

Wskazania do stosowania

Formetic jest wskazany w leczeniu cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą, gdy sama dieta i ćwiczenia fizyczne nie wystarczają do uzyskania prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Lek może być stosowany:

U dorosłych w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi bądź insuliną
U dzieci od 10 roku życia i młodzieży w monoterapii lub w skojarzeniu z insuliną

U dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2 i nadwagą, leczonych metforminą jako lekiem pierwszego rzutu po nieskutecznej diecie, wykazano zmniejszenie powikłań cukrzycy.

Formetic, zawierający metforminę, jest skutecznym lekiem pierwszego wyboru w terapii cukrzycy typu 2, szczególnie u osób z nadwagą. Jego stosowanie wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka powikłań cukrzycowych, co jest istotną korzyścią dla pacjentów.

Dawkowanie i sposób podawania

Grupa pacjentów	Dawkowanie
Dorośli z prawidłową czynnością nerek	Dawka początkowa: 500 mg lub 850 mg 2-3x/dobę Dawka maksymalna: 3 g/dobę w 3 dawkach podzielonych
Pacjenci w podeszłym wieku	Dawkowanie ustalone na podstawie czynności nerek
Pacjenci z umiarkowaną niewydolnością nerek (ClCr 45-59 ml/min)	Dawka początkowa: 500 mg lub 850 mg 1x/dobę Dawka maksymalna: 1000 mg/dobę w 2 dawkach podzielonych
Dzieci od 10 lat i młodzież	Dawka początkowa: 500 mg lub 850 mg 1x/dobę Dawka maksymalna: 2 g/dobę w 2-3 dawkach podzielonych

Lek należy przyjmować w czasie lub po posiłku. Dawkę należy dostosować po 10-15 dniach na podstawie stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję ze strony przewodu pokarmowego.

Indywidualne dostosowanie dawkowania Formeticu jest kluczowe dla osiągnięcia optymalnej kontroli glikemii przy minimalizacji działań niepożądanych. Regularne monitorowanie stężenia glukozy we krwi pozwala na precyzyjne ustalenie skutecznej dawki leku.

Przeciwwskazania

Formetic jest przeciwwskazany w następujących przypadkach:

Nadwrażliwość na metforminę lub którąkolwiek substancję pomocniczą
Cukrzycowa kwasica ketonowa, stan przedśpiączkowy w cukrzycy
Umiarkowana (3b) i ciężka niewydolność nerek (ClCr <45 ml/min lub eGFR <45 ml/min/1,73 m2)
Ostre stany mogące zaburzać czynność nerek (odwodnienie, ciężkie zakażenie, wstrząs)
Choroby mogące powodować niedotlenienie tkanek (niewyrównana niewydolność serca, niewydolność oddechowa, niedawny zawał mięśnia sercowego, wstrząs)
Niewydolność wątroby, ostre zatrucie alkoholem, alkoholizm

Znajomość przeciwwskazań do stosowania Formeticu jest kluczowa dla bezpieczeństwa pacjenta. Szczególną uwagę należy zwrócić na stan nerek i wątroby oraz sytuacje kliniczne zwiększające ryzyko kwasicy mleczanowej.

Warto zapamiętać

Formetic (metformina) jest lekiem pierwszego wyboru w terapii cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą
Kluczowe jest monitorowanie czynności nerek podczas terapii Formeticem, ze względu na ryzyko kwasicy mleczanowej

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Kwasica mleczanowa: Jest to rzadkie, ale poważne powikłanie metaboliczne, które może wystąpić w wyniku kumulacji metforminy. Ryzyko jest wyższe u pacjentów z niewydolnością nerek, odwodnieniem, ciężkimi infekcjami, wstrząsem lub niedotlenieniem tkanek. Objawy obejmują: kurcze mięśni, bóle brzucha, ciężkie osłabienie, oddech kwasiczy, hipotermia. W przypadku podejrzenia kwasicy mleczanowej należy natychmiast przerwać leczenie metforminą i hospitalizować pacjenta.

Czynność nerek: Przed rozpoczęciem leczenia i regularnie w trakcie terapii należy oceniać czynność nerek. U pacjentów z eGFR <60 ml/min/1,73 m2 konieczne jest częstsze monitorowanie. Metformina jest przeciwwskazana przy ClCr <45 ml/min.

Podawanie środków kontrastowych: Należy przerwać stosowanie metforminy przed lub w trakcie badań obrazowych z użyciem jodowych środków kontrastowych u pacjentów z eGFR <60 ml/min/1,73 m2. Leczenie można wznowić po 48 godzinach od badania, po potwierdzeniu prawidłowej czynności nerek.

Zabiegi chirurgiczne: Metforminę należy odstawić na 48 godzin przed planowanym zabiegiem w znieczuleniu ogólnym, podpajęczynówkowym lub zewnątrzoponowym. Leczenie można wznowić nie wcześniej niż po 48 godzinach od zabiegu, po potwierdzeniu prawidłowej czynności nerek.

Świadomość potencjalnych zagrożeń związanych ze stosowaniem Formeticu, szczególnie ryzyka kwasicy mleczanowej, jest kluczowa dla bezpiecznego prowadzenia terapii. Regularne monitorowanie czynności nerek oraz edukacja pacjenta odnośnie objawów kwasicy mleczanowej mogą znacząco zmniejszyć ryzyko poważnych powikłań.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania Formeticu z:

Alkoholem - zwiększa ryzyko kwasicy mleczanowej
Jodowymi środkami kontrastującymi - mogą prowadzić do niewydolności nerek

Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu:

Leków o działaniu hiperglikemicznym (np. glikokortykosteroidy, sympatykomimetyki) - może być konieczna modyfikacja dawki metforminy
Leków moczopędnych, zwłaszcza pętlowych - mogą zwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej
NLPZ, inhibitorów ACE, antagonistów receptora angiotensyny II - mogą wpływać na czynność nerek

Znajomość interakcji lekowych Formeticu jest istotna dla optymalizacji terapii i minimalizacji ryzyka działań niepożądanych. Szczególną uwagę należy zwrócić na leki wpływające na czynność nerek oraz metabolizm glukozy.

Wpływ na ciążę i laktację

Ciąża: Ograniczone dane nie wskazują na zwiększone ryzyko wad wrodzonych. Zaleca się jednak, aby w czasie ciąży cukrzycę leczyć insuliną, a nie metforminą, w celu utrzymania optymalnej kontroli glikemii i zmniejszenia ryzyka wad rozwojowych płodu.

Karmienie piersią: Metformina przenika do mleka ludzkiego. Nie obserwowano działań niepożądanych u karmionych piersią noworodków/niemowląt, jednak ze względu na ograniczone dane nie zaleca się karmienia piersią podczas leczenia metforminą.

Decyzja o stosowaniu Formeticu u kobiet w ciąży lub karmiących piersią powinna być podjęta indywidualnie, po dokładnej analizie potencjalnych korzyści i ryzyka. W większości przypadków zaleca się zmianę leczenia na insulinoterapię.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane Formeticu to:

Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (bardzo często): nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, utrata apetytu
Zaburzenia smaku (często)

Rzadkie, ale poważne działania niepożądane obejmują:

Kwasica mleczanowa (bardzo rzadko)
Zmniejszenie wchłaniania witaminy B12 (bardzo rzadko)
Zaburzenia czynności wątroby (bardzo rzadko)
Reakcje skórne (bardzo rzadko): rumień, świąd, pokrzywka

Większość działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego występuje na początku leczenia i zazwyczaj ustępuje samoistnie. Stopniowe zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku. Świadomość możliwych działań niepożądanych pozwala na wczesne ich rozpoznanie i odpowiednie postępowanie.

Przedawkowanie

Przedawkowanie metforminy może prowadzić do kwasicy mleczanowej, która jest stanem zagrażającym życiu. Nie obserwowano hipoglikemii po dawkach do 85 g, jednak w takich przypadkach występowała kwasica mleczanowa. Leczenie przedawkowania wymaga hospitalizacji. Najskuteczniejszą metodą usuwania mleczanów i metforminy z organizmu jest hemodializa.

W przypadku podejrzenia przedawkowania Formeticu, kluczowe jest szybkie rozpoznanie objawów kwasicy mleczanowej i niezwłoczne wdrożenie odpowiedniego leczenia, w tym hemodializy.

Mechanizm działania

Formetic (metformina) działa przeciwcukrzycowo poprzez trzy główne mechanizmy:

Zmniejszenie wytwarzania glukozy w wątrobie (hamowanie glukoneogenezy i glikogenolizy)
Zwiększenie wrażliwości tkanek obwodowych na insulinę, poprawiając wychwyt i zużycie glukozy w mięśniach
Opóźnienie wchłaniania glukozy w jelicie

Dodatkowo, metformina pobudza wewnątrzkomórkową syntezę glikogenu i zwiększa zdolności transportowe wszystkich poznanych rodzajów nośników glukozy przez błony komórkowe (GLUT).

Zrozumienie mechanizmu działania Formeticu pozwala na lepsze wykorzystanie jego potencjału terapeutycznego w leczeniu cukrzycy typu 2. Lek nie tylko obniża stężenie glukozy we krwi, ale także poprawia wrażliwość tkanek na insulinę, co jest kluczowe w patofizjologii cukrzycy typu 2.

Skład

Formetic dostępny jest w trzech dawkach:

500 mg metforminy chlorowodorku (odpowiada 389,9 mg metforminy)
850 mg metforminy chlorowodorku (odpowiada 663 mg metforminy)
1000 mg metforminy chlorowodorku (odpowiada 780 mg metforminy)

Różne dostępne dawki Formeticu umożliwiają indywidualne dostosowanie terapii do potrzeb pacjenta, co jest istotne w optymalizacji leczenia cukrzycy typu 2.

Wskazania

Leczenie cukrzycy typu 2, zwłaszcza u pacjentów z nadwagą, gdy za pomocą ściśle przestrzeganej diety i ćwiczeń fizycznych nie można uzyskać prawidłowego stężenia glukozy we krwi. U dorosłych produkt można stosować w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub insuliną. U dzieci od 10 lat i młodzieży produkt może być stosowany w monoterapii lub w skojarzeniu z insuliną. U dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2 i nadwagą leczonych metforminą jako lekiem pierwszego rzutu w razie nieskuteczności diety wykazano zmniejszenie powikłań cukrzycy.

Dawkowanie

Dorośli: z normalną czynnością nerek (GFR ≥90ml/min). Monoterapia i leczenie skojarzone z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. Zazwyczaj dawka początkowa to 500 mg lub 850 mg metforminy chlorowodorku, podawana 2 lub 3x/dobę w czasie lub po posiłku. Po 10-15 dniach należy dostosować dawkę na podstawie stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję produktu ze strony przewodu pokarmowego. Maksymalna zalecana dawka metforminy chlorowodorku wynosi 3 g/dobę, przyjmowana w 3 podzielonych dawkach. W przypadku planowanej zamiany innego doustnego leku przeciwcukrzycowego, należy odstawić poprzednio stosowany produkt leczniczy i zastosować metforminę w wyżej podanych dawkach. Leczenie skojarzone z insuliną. Metformina i insulina mogą być stosowane jednocześnie w celu uzyskania lepszej kontroli stężenia glukozy we krwi. Metforminy chlorowodorek stosuje się zwykle w dawce początkowej 500 mg lub 850 mg podawanej 2 lub 3x/dobę, natomiast dawkę insuliny ustala się na podstawie wyników badania stężenia glukozy we krwi. Pacjenci w podeszłym wieku. Z uwagi na ryzyko zaburzeń czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku dawkę metforminy należy ustalić na podstawie parametrów czynności nerek. Podczas leczenia konieczna jest regularna kontrola czynności nerek. Pacjenci z niewydolnością nerek. Metformina może być stosowana u pacjentów z umiarkowaną niewydolnością nerek (3a) (Cl_Cr45-59 ml/min lub współczynnik przesączania kłębuszkowego (eGFR) 45-59 ml/min/1,73 m²) tylko, jeżeli nie występują inne czynniki zwiększające ryzyko kwasicy mleczanowej oraz po następującym dostosowaniu dawki: dawka początkowa to 500 mg lub 850 mg metforminy chlorowodorku raz/dobę; maks. dawka dobowa wynosi 1000 mg/dobę, przyjmowana w 2 dawkach podzielonych. Należy uważnie kontrolować czynność nerek co 3-6 m-cy. Należy natychmiast przerwać leczenie metforminą, jeżeli Cl_Cr zmniejszy się poniżej 45 ml/min lub eGFR zmniejszy się poniżej 45 ml/min/1,73 m². Dzieci i młodzież. W monoterapii i w skojarzeniu z insuliną. Metfogamma 500 można stosować u dzieci od 10 lat i u młodzieży. Zwykle dawka początkowa to 500 mg lub 850 mg metforminy chlorowodorku raz/dobę w czasie lub po posiłku. Po 10-15 dniach należy dostosować dawkę na podstawie wartości stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję produktu ze strony przewodu pokarmowego. Maks. zalecana dawka metforminy chlorowodorku to 2 g/dobę, przyjmowana w 2 lub 3 podzielonych dawkach.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na metforminę lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Cukrzycowa kwasica ketonowa, stan przedśpiączkowy w cukrzycy. Umiarkowana (3b) i ciężka niewydolność nerek lub zaburzenia czynności nerek (Cl_Cr <45 ml/min lub eGFR <45 ml/min/1,73 m²). Ostre stany chorobowe wiążące się z ryzykiem zaburzeń czynności nerek, takie, jak odwodnienie, ciężkie zakażenie, wstrząs. Choroby mogące być przyczyną niedotlenienia tkanek (szczególnie choroby o ostrym przebiegu lub zaostrzenie chorób przewlekłych) takie, jak niewyrównana niewydolność serca, niewydolność oddechowa, niedawno przebyty zawał mięśnia sercowego, wstrząs. Niewydolność wątroby, ostre zatrucie alkoholem, alkoholizm.

Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności

Kwasica mleczanowa jest bardzo rzadko występującym, ale groźnym (z wysoką śmiertelnością w razie braku natychmiastowego leczenia) powikłaniem metabolicznym mogącym powstać w wyniku kumulacji metforminy. Zgłoszone przypadki kwasicy mleczanowej u chorych leczonych metforminą występowały przede wszystkim u pacjentów z cukrzycą z niewydolnością nerek lub ostrym pogorszeniem czynności nerek. Należy zachować szczególną ostrożność, gdy czynność nerek może być upośledzona, na przykład przy odwodnieniu (ciężka biegunka lub wymioty) lub rozpoczynając leczenie produktami przeciwnadciśnieniowymi lub diuretycznymi oraz podczas rozpoczynania leczenia NLPZ. Należy czasowo przerwać leczenie metforminą w przypadku zaostrzenia wymienionych stanów. W celu uniknięcia kwasicy mleczanowej należy rozważyć inne czynniki ryzyka, do których należą: niewystarczająco kontrolowana cukrzyca, ketoza, długotrwałe głodzenie, nadużywanie alkoholu, niewydolność wątroby i inne stany związane z niedotlenieniem (takie jak niewyrównana niewydolność serca, ostry zawał mięśnia sercowego). Należy wziąć pod uwagę ryzyko kwasicy mleczanowej w przypadku nietypowych objawów takich, jak: kurcze mięśni, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, jak ból brzucha czy ciężkie osłabienie. Pacjentów należy poinformować, by natychmiast skonsultowali się z lekarzem, gdy takie objawy się pojawią, zwłaszcza gdy pacjent poprzednio dobrze tolerował leczenie metforminą. Metforminę należy odstawić, przynajmniej tymczasowo, do wyjaśnienia sytuacji. Ponowne leczenie metforminą można rozważyć indywidualnie uwzględniając stosunek korzyści do ryzyka oraz czynność nerek. Objawami kwasicy mleczanowej są: oddech kwasiczy, ból brzucha i hipotermia, po których może wystąpić śpiączka. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się zmniejszenie pH krwi, zwiększenie stężenia mleczanów w osoczu powyżej 5 mmol/l, zwiększenie luki anionowej oraz zwiększenie stosunku stężenia mleczanów do stężenia pirogronianów we krwi. W przypadku kwasicy mleczanowej pacjenta należy natychmiast hospitalizować. Lekarz powinien zwrócić uwagę pacjenta na ryzyko kwasicy mleczanowej i jej objawy. Metformina jest wydalana przez nerki, dlatego przed rozpoczęciem leczenia oraz regularnie w czasie leczenia należy oznaczać Cl_Cr (można go obliczyć na podstawie stężeń kreatyniny w surowicy za pomocą wzoru Cockcrofta-Gaulta) lub eGFR: przynajmniej raz w roku u pacjentów z prawidłową czynnością nerek; przynajmniej 2-4 razy w roku u pacjentów z Cl_Cr w dolnej granicy normy oraz u osób w podeszłym wieku. Metformina jest przeciwwskazana, jeżeli Cl_Crjest <45 ml/min (eGFR <45 ml/min/1,73 m²). Zaburzenie czynności nerek u osób w podeszłym wieku występuje często i jest bezobjawowe. Szczególną ostrożność należy zachować w sytuacjach, w których czynność nerek może być zaburzona, np. z powodu odwodnienia lub na początku stosowania leków hipotensyjnych, moczopędnych oraz na początku leczenia NLPZ. W tych przypadkach zaleca się kontrolę czynności nerek przed rozpoczęciem leczenia metforminą. Pacjenci z niewydolnością serca są bardziej narażeni na wystąpienie niedotlenienia i niewydolności nerek. Metformina może być stosowana u chorych ze stabilną, przewlekłą niewydolnością serca, jeżeli regularnie kontroluje się czynność serca i funkcje nerek. Metformina jest przeciwwskazana u chorych z ostrą lub niestabilną niewydolnością serca. Donaczyniowe podanie środków kontrastujących zawierających jod podczas diagnostyki radiologicznej może być przyczyną niewydolności nerek. Może to powodować kumulację metforminy i zwiększać ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej. Dlatego należy odstawić metforminę u pacjentów z eGFR <60 ml/min/1,73 m² przed badaniem lub w czasie badania. Leczenie można wznowić po 48 h od zakończenia badania i tylko po ocenie czynności nerek i stwierdzeniu, że nie uległa ona pogorszeniu. U pacjentów z umiarkowaną niewydolnością nerek (eGFR 45-60 ml/min/1,73 m²) metforminę należy odstawić 48 h przed podaniem środków kontrastujących zawierających jod. Leczenie można wznowić po 48 h od zakończenia badania i tylko po ocenie czynności nerek i stwierdzeniu, że nie uległa ona pogorszeniu. Metforminę należy odstawić na 48 h przed planowanym zabiegiem chirurgicznym w znieczuleniu ogólnym, dordzeniowym lub zewnątrzoponowym. Podawanie produktu można wznowić nie wcześniej niż po 48 h od zakończenia zabiegu lub wznowieniu żywienia doustnego i tylko po stwierdzeniu, że czynność nerek jest prawidłowa. Przed rozpoczęciem leczenia metforminą należy potwierdzić rozpoznanie cukrzycy typu 2. W kontrolowanych badaniach klinicznych trwających rok nie stwierdzono wpływu metforminy na wzrost i dojrzewanie, jednakże nie ma długoterminowych badań dotyczących tego zagadnienia. Dlatego zaleca się staranną obserwację skutków leczenia metforminą dzieci, szczególnie przed okresem dojrzewania, z uwzględnieniem wpływu metforminy na wymienione parametry. Przeprowadzono kontrolowane badania kliniczne z udziałem jedynie 15 osób w wieku 10-12 lat. Choć skuteczność i bezpieczeństwo metforminy u tych dzieci nie różniły się od skuteczności i bezpieczeństwa leczenia u starszych dzieci i młodzieży, zaleca się szczególną ostrożność stosując ten produkt leczniczy u dzieci 10-12 lat. Wszyscy pacjenci powinni przestrzegać zaleceń diety z regularnym przyjmowaniem węglowodanów w ciągu dnia. Pacjenci z nadwagą powinni ponadto kontynuować dietę niskokaloryczną. Należy regularnie wykonywać kontrolne badania laboratoryjne typowe dla cukrzycy. Metformina nie wywołuje hipoglikemii, ale zaleca się ostrożność, gdy jest stosowana w skojarzeniu z insuliną lub innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi (np. pochodne sulfonylomocznika lub meglitynidy). Metformina stosowana w monoterapii nie powoduje hipoglikemii i tym samym nie ma wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania maszyn. Należy jednak zwrócić uwagę pacjenta na ryzyko wystąpienia hipoglikemii w przypadku stosowania metforminy w skojarzeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi (np. pochodne sulfonylomocznika, insulina lub meglitynidy).

Interakcje

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania z: (alkoholem) ostre zatrucie alkoholem wiąże się ze zwiększonym ryzykiem kwasicy mleczanowej, szczególnie w przypadku głodzenia lub niedożywienia, niewydolności wątroby. Należy unikać spożywania alkoholu i produktów leczniczych zawierających alkohol; (środkami kontrastującymi zawierającymi jod) donaczyniowe podanie środków kontrastujących zawierających jod może prowadzić do niewydolności nerek, a w jej wyniku do kumulacji metforminy, co zwiększa ryzyko kwasicy mleczanowej. U pacjentów z eGFR <60 ml/min/1,73 m² metforminę należy odstawić przed badaniem lub w czasie badania. Leczenie można wznowić po 48 h od zakończenia badania i tylko po ocenie czynności nerek i stwierdzeniu, że nie uległa ona pogorszeniu. U pacjentów z umiarkowaną niewydolnością nerek (eGFR 45-60 ml/min/1,73 m²) metforminę należy odstawić 48 h przed podaniem środków kontrastujących zawierających jod. Leczenie można wznowić po 48 h od zakończenia badania i tylko po ocenie czynności nerek i stwierdzeniu, że nie uległa ona pogorszeniu. Należy stosować ostrożnie. Z produktami leczniczymi o wewnętrznej aktywności hiperglikemicznej (np. glikokortykosteroidy (podawane ogólnie i miejscowo) i sympatykomimetyki). Konieczna może być częstsza kontrola stężenia glukozy we krwi, szczególnie na początku leczenia. W razie potrzeby, w czasie leczenia odpowiednim produktem leczniczym i po jego odstawieniu należy zmodyfikować dawkę metforminy. Lekami moczopędnymi, zwłaszcza diuretykami pętlowymi. Mogą zwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej ze względu na możliwość zaburzania czynności nerek. Niektóre produkty lecznicze mogą niekorzystnie wpływać na czynność nerek, co może zwiększać ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej, np. NLPZ, w tym selektywne cyklooksygenazy (COX) inhibitory II, inhibitory ACE, antagoniści receptora angiotensyny II i leki moczopędne, zwłaszcza diuretyki pętlowe. Podczas stosowania tych produktów w skojarzeniu z metforminą konieczny jest dokładny monitoring czynności nerek.

Ciąża i laktacja

Niekontrolowana cukrzyca w czasie ciąży (cukrzyca ciężarnych lub cukrzyca stała) wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wad wrodzonych i zwiększoną śmiertelnością okołoporodową. Ograniczone dane dotyczące stosowania metforminy u kobiet w ciąży nie wskazują na zwiększone ryzyko występowania wad wrodzonych. Badania na zwierzętach nie wykazały szkodliwego wpływu na przebieg ciąży, rozwój zarodka lub płodu, przebieg porodu czy rozwój pourodzeniowy. W razie planowania ciąży jak i w czasie ciąży, zaleca się, aby cukrzycy nie leczyć metforminą, ale stosować insulinę i dążyć do utrzymania stężenia glukozy we krwi w zakresie jak najbardziej zbliżonym do prawidłowego, aby zmniejszyć ryzyko wad rozwojowych u płodu. Metformina przenika do mleka ludzkiego. U noworodków/niemowląt karmionych piersią nie obserwowano żadnych działań niepożądanych. Z uwagi na dostępność jedynie ograniczonych danych, nie zaleca się karmienia piersią w czasie leczenia metforminą. Decyzję o tym, czy przerwać karmienie piersią, należy podjąć po rozważeniu korzyści wynikających z karmienia piersią i potencjalnego ryzyka występowania działań niepożądanych u dziecka. Nie stwierdzono wpływu metforminy na płodność samców ani samic szczura stosując metforminę w dawkach nawet do 600 mg/kg/dobę, czyli w dawkach około 3 razy większych od maks. zalecanej dawki dobowej u człowieka, porównując dawki w przeliczeniu na pc.

Działania niepożądane

Podczas rozpoczynania leczenia najczęstszymi działaniami niepożądanymi są: nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha i utrata apetytu, które w większości przypadków ustępują samoistnie. W celu zapobiegania ich wystąpieniu zaleca się przyjmowanie metforminy w 2 lub 3 dawkach/dobę i powolne zwiększanie dawki. W obrębie każdej grupy o określonej częstości występowania działania niepożądane są wymienione zgodnie ze zmniejszającym się nasileniem. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo rzadko) kwasica mleczanowa, zmniejszenie wchłaniania witaminy B₁₂ ze zmniejszeniem jej stężenia w surowicy podczas długotrwałego stosowania metforminy. U pacjenta z niedokrwistością megaloblastyczną, należy rozważyć taką etiologię. Zaburzenia układu nerwowego: (często) zaburzenia smaku. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) zaburzenia żołądkowo-jelitowe, jak: nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha i utrata apetytu. Te działania niepożądane występują najczęściej na początku leczenia i w większości przypadków ustępują samoistnie. Aby im zapobiec, zaleca się przyjmowanie metforminy w 2 lub 3 dawkach/dobę w czasie posiłku lub po posiłku. Stopniowe zwiększanie dawki może poprawić tolerancję produktu ze strony przewodu pokarmowego. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (bardzo rzadko) pojedyncze zgłoszenia dotyczyły nieprawidłowych wyników badań czynności wątroby lub zapalenia wątroby ustępujące po odstawieniu metforminy. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo rzadko) reakcje skórne takie, jak rumień, świąd skóry, pokrzywka. Dane z publikacji, z obserwacji po wprowadzeniu leku na rynek oraz z kontrolowanych badań klinicznych na ograniczonej populacji dziecięcej w wieku 10-16 lat leczonej przez 1 rok wskazują, że działania niepożądane mają podobny charakter i nasilenie jak w populacji osób dorosłych.

Przedawkowanie

Po dawkach metforminy chlorowodorku do 85 g nie obserwowano hipoglikemii, jednak w takich przypadkach występowała kwasica mleczanowa. Znaczne przedawkowanie metforminy lub współistnienie innych czynników ryzyka może spowodować kwasicę mleczanową. Kwasica mleczanowa jest stanem zagrażającym zdrowiu lub życiu i wymaga leczenia szpitalnego. Najskuteczniejszą metodą usuwania mleczanów i metforminy z organizmu jest hemodializa.

Działanie

Metformina jest lekiem przeciwcukrzycowym z grupy pochodnych biguanidów, który zmniejsza stężenie glukozy w osoczu na czczo i po posiłkach. Nie pobudza wydzielania insuliny i dzięki temu nie powoduje hipoglikemii. Metformina wykazuje działanie przeciwcukrzycowe w następujących trzech mechanizmach działania: zmniejszając wytwarzanie glukozy w wątrobie poprzez hamowanie glukoneogenezy i glikogenolizy; zwiększając w mięśniach wrażliwość na insulinę wzmagając obwodowy wychwyt glukozy i jej zużycie; opóźniając absorpcję glukozy w jelicie. Metformina pobudza wewnątrzkomórkową syntezę glikogenu działając na syntazę glikogenu. Metformina zwiększa zdolności transportowe wszystkich poznanych dotychczas rodzajów nośników glukozy przez błony komórkowe (ang. GLUT).

Formetic