Polmatine - lek w leczeniu choroby Alzheimera

Wskazania

Polmatine jest wskazany do leczenia pacjentów z chorobą Alzheimera o nasileniu umiarkowanym lub ciężkim. Lek ten zawiera substancję czynną memantynę, która jest antagonistą receptora NMDA i moduluje przekaźnictwo glutaminergiczne w mózgu.

Memantyna wpływa na patologicznie podwyższone stężenia glutaminianu, które mogą prowadzić do dysfunkcji neuronów w chorobie Alzheimera. Dzięki temu mechanizmowi działania lek ten może łagodzić objawy i spowalniać postęp otępienia.

Dawkowanie i sposób podawania

Leczenie memantyną powinno być rozpoczynane i nadzorowane przez lekarza specjalistę, doświadczonego w diagnostyce i terapii choroby Alzheimera. Kluczowe jest zapewnienie stałego nadzoru nad przyjmowaniem leku przez pacjenta.

Schemat dawkowania obejmuje stopniowe zwiększanie dawki w ciągu pierwszych 3 tygodni, aż do osiągnięcia dawki podtrzymującej:

Dawka podtrzymująca wynosi 20 mg na dobę. Lek należy przyjmować raz dziennie, o stałej porze, niezależnie od posiłków.

U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek może być konieczna modyfikacja dawkowania. Przy umiarkowanym zaburzeniu (klirens kreatyniny 30-49 ml/min) dawka dobowa wynosi 10 mg, z możliwością zwiększenia do 20 mg po tygodniu dobrej tolerancji. Przy ciężkim zaburzeniu (klirens kreatyniny 5-29 ml/min) dawka dobowa nie powinna przekraczać 10 mg.

U pacjentów z łagodnym lub umiarkowanym zaburzeniem czynności wątroby nie jest wymagane dostosowanie dawki. Nie zaleca się stosowania leku u osób z ciężkim zaburzeniem czynności wątroby ze względu na brak danych.

Przeciwwskazania

Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania Polmatine jest nadwrażliwość na memantynę lub którąkolwiek substancję pomocniczą zawartą w preparacie.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z padaczką, drgawkami w wywiadzie lub czynnikami predysponującymi do padaczki. Memantyna może zwiększać ryzyko wystąpienia napadów drgawkowych.

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania innych antagonistów receptora NMDA, takich jak amantadyna, ketamina czy dekstrometorfan, ze względu na zwiększone ryzyko działań niepożądanych, zwłaszcza ze strony ośrodkowego układu nerwowego.

U pacjentów z czynnikami mogącymi prowadzić do zwiększenia pH moczu (np. drastyczna zmiana diety, przyjmowanie dużych dawek leków alkalizujących, kwasica kanalikowo-nerkowa, ciężkie infekcje dróg moczowych wywołane przez Proteus spp.) należy ściśle monitorować stan kliniczny.

Należy zachować ostrożność u pacjentów ze świeżo przebytym zawałem mięśnia sercowego, niewyrównaną zastoinową niewydolnością krążenia (NYHA III-IV) lub niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym.

Lek zawiera laktozę, dlatego pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją galaktozy nie powinni go przyjmować.

Interakcje z innymi lekami

Memantyna może nasilać działanie lewodopy, agonistów receptorów dopaminergicznych i leków antycholinergicznych. Z kolei efekty barbituranów i neuroleptyków mogą być osłabione.

Należy unikać jednoczesnego stosowania memantyny z amantadyną ze względu na ryzyko psychozy farmakotoksycznej. Podobne ryzyko może dotyczyć ketaminy i dekstrometorfanu.

Memantyna może wchodzić w interakcje z lekami wydalanymi przez ten sam nerkowy układ transportu kationów (np. cymetydyna, ranitydyna, prokainamid, chinidyna, chinina, nikotyna), prowadząc do zwiększenia ich stężenia w osoczu.

Odnotowano pojedyncze przypadki zwiększenia wartości INR u pacjentów leczonych jednocześnie warfaryną i memantyną. Zaleca się ścisłe monitorowanie czasu protrombinowego lub wartości INR.

Memantyna in vitro nie hamuje aktywności enzymów cytochromu P450, co zmniejsza ryzyko interakcji na poziomie metabolizmu wątrobowego.

Ciąża i karmienie piersią

Brak jest danych klinicznych dotyczących stosowania memantyny w czasie ciąży. Badania na zwierzętach wskazują na potencjalne ryzyko zahamowania wzrostu płodu. Memantyny nie należy stosować w ciąży, chyba że jest to bezwzględnie konieczne.

Nie wiadomo, czy memantyna przenika do mleka matki, ale jest to prawdopodobne ze względu na jej lipofilne właściwości. Kobiety przyjmujące memantynę nie powinny karmić piersią.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane obserwowane w badaniach klinicznych to:

• Zawroty głowy (6,3%)
• Ból głowy (5,2%)
• Zaparcia (4,6%)
• Senność (3,4%)
• Nadciśnienie tętnicze (4,1%)

Inne istotne działania niepożądane obejmują: splątanie, omamy, reakcje psychotyczne, zaburzenia równowagi, niewydolność serca, zakrzepicę żylną/zatorowość, duszność, wymioty, zapalenie trzustki, zwiększoną aktywność enzymów wątrobowych i zapalenie wątroby.

U pacjentów z ciężkim nasileniem choroby Alzheimera częściej obserwowano omamy. Należy pamiętać, że choroba Alzheimera wiąże się ze zwiększonym ryzykiem depresji i myśli samobójczych.

Przedawkowanie

W przypadku przedawkowania memantyny obserwowano głównie objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego (splątanie, senność, zawroty głowy, pobudzenie, agresja, omamy, zaburzenia chodu) oraz objawy żołądkowo-jelitowe (wymioty, biegunka). Nie jest dostępne swoiste antidotum. Leczenie przedawkowania powinno być objawowe i może obejmować płukanie żołądka, podanie węgla aktywowanego, zakwaszenie moczu i wymuszoną diurezę.

Memantyna, działając jako antagonista receptora NMDA, moduluje przekaźnictwo glutaminergiczne w mózgu, co może przyczyniać się do łagodzenia objawów i spowolnienia postępu choroby Alzheimera. Kluczowe znaczenie ma właściwe dawkowanie i monitorowanie pacjenta, szczególnie w początkowym okresie leczenia.