Glucophage® 500 mg; -850 mg; -1000 mg
Metformin hydrochloride
Formetic - szczegółowe informacje dla lekarza
Wskazania do stosowania
Formetic jest wskazany w leczeniu cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjgdy sama dieta i ćwiczenia fizyczne nie zapewniają odpowiedniej kontroli glikemii. U dorosłych może być stosowany w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi bądź insuliną. U dzieci od 10. roku życia i młodzieży Formetic można stosować w monoterapii lub w połączeniu z insuliną.
U dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2 i nadwagą, leczonych metforminą jako lekiem pierwszego rzutu po nieskuteczności diety, wykazano zmniejszenie powikłań cukrzycowych.
Formetic jest skutecznym lekiem pierwszego wyboru w cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą, wykazującym potencjał redukcji powikłań cukrzycowych.
Dawkowanie i sposób podawania
Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ≥90 ml/min)
W monoterapii i w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi:
| Dawka początkowa | Dostosowanie dawki | Dawka maksymalna |
|---|---|---|
| 500-850 mg metforminy chlorowodorku 2-3 razy na dobę | Po 10-15 dniach na podstawie stężenia glukozy we krwi | 3 g/dobę w 3 dawkach podzielonych |
Dawkowanie należy rozpoczynać od niższych dawek i stopniowo zwiększać w celu poprawy tolerancji żołądkowo-jelitowej.
W skojarzeniu z insuliną:
Dawka początkowa metforminy chlorowodorku wynosi 500-850 mg 2-3 razy na dobę. Dawkę insuliny należy dostosować na podstawie pomiarów glikemii.
Pacjenci w podeszłym wieku
Dawkę należy ustalić na podstawie parametrów czynności nerek ze względu na zwiększone ryzyko ich upośledzenia. Konieczna jest regularna kontrola funkcji nerek.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek
| GFR (ml/min) | Maksymalna dawka dobowa | Uwagi |
|---|---|---|
| 60-89 | 3000 mg | Można rozważyć zmniejszenie dawki przy pogarszającej się czynności nerek |
| 45-59 | 2000 mg | Dawka początkowa ≤ 1000 mg. Należy przeanalizować czynniki ryzyka kwasicy mleczanowej |
| 30-44 | 1000 mg | Dawka początkowa ≤ 500 mg. Należy przeanalizować czynniki ryzyka kwasicy mleczanowej |
| <30 | Przeciwwskazana |
GFR należy oznaczać przed rozpoczęciem leczenia i co najmniej raz w roku, a u pacjentów ze zwiększonym ryzykiem pogorszenia czynności nerek oraz w podeszłym wieku co 3-6 miesięcy.
Dzieci i młodzież (od 10. roku życia)
| Dawka początkowa | Dostosowanie dawki | Dawka maksymalna |
|---|---|---|
| 500-850 mg metforminy chlorowodorku raz na dobę | Po 10-15 dniach na podstawie stężenia glukozy we krwi | 2 g/dobę w 2-3 dawkach podzielonych |
Dawkowanie należy rozpoczynać od niższych dawek i stopniowo zwiększać w celu poprawy tolerancji żołądkowo-jelitowej.
Dawkowanie Formeticu powinno być indywidualnie dostosowane do pacjenta, z uwzględnieniem jego wieku, funkcji nerek oraz odpowiedzi na leczenie. Kluczowe jest monitorowanie czynności nerek, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku i z zaburzeniami funkcji nerek.
Przeciwwskazania
Bezwzględne:
- Nadwrażliwość na składniki preparatu
- Choroby nerek, niewydolność nerek
- Stany zagrażające czynności nerek
- Niewydolność serca
- Ciężkie zakażenia
- Ostra lub przewlekła kwasica metaboliczna
- Stan przedśpiączkowy, śpiączka cukrzycowa hipermolarna i ketonowa
- Choroby wątroby
- Świeży zawał serca
- Niewydolność oddechowa
- Stany niedotlenienia i nasilonego katabolizmu
- Powikłania cukrzycy
- Zabieg operacyjny
- Nadużywanie alkoholu
Względne:
- Każda poważniejsza choroba (zwłaszcza o nieznanej przyczynie)
- Podeszły wiek
- Dzieci poniżej 10. roku życia
Uwaga: Nie należy stosować Formeticu 48 godzin przed i po badaniach z użyciem środków cieniujących zawierających jod.
Formetic ma szeroki zakres przeciwwskazań, szczególnie związanych z zaburzeniami funkcji nerek, wątroby oraz stanami metabolicznymi. Kluczowa jest dokładna ocena stanu pacjenta przed rozpoczęciem terapii.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania Formeticu należy:
- Kontynuować dietę ubogowęglowodanową i niskokaloryczną
- Regularnie monitorować stężenie kreatyniny w moczu (przed rozpoczęciem leczenia i 2-4 razy w roku podczas terapii)
Terapia Formeticem wymaga ścisłej współpracy pacjenta w zakresie diety oraz regularnego monitorowania funkcji nerek.
Interakcje
Leki mogące wpływać na działanie Formeticu:
- Leki kationowe (np. amiloryd, digoksyna, morfina, prokainamid, chinidyna, ranitydyna, triamteren, trimetoprim, wankomycyna) - mogą zaburzać wydalanie metforminy
- Leki o działaniu hiperglikemizującym: diuretyki, steroidy, pochodne fenotiazyny, hormony tarczycy, estrogeny, doustne leki antykoncepcyjne, fenytoina, kwas nikotynowy, sympatykomimetyki, antagoniści wapnia, izoniazyd
Przy stosowaniu Formeticu należy uwzględnić potencjalne interakcje z innymi lekami, szczególnie wpływającymi na metabolizm glukozy lub funkcję nerek.
Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią
Formetic jest przeciwwskazany w ciąży i podczas karmienia piersią ze względu na zwiększone ryzyko wad wrodzonych i śmiertelności okołoporodowej.
U kobiet w ciąży lub karmiących piersią należy rozważyć alternatywne metody kontroli glikemii.
Działania niepożądane
Najpoważniejsze działanie niepożądane: Kwasica mleczanowa - rzadkie, ale poważne powikłanie metaboliczne, często kończące się zgonem, szczególnie u osób w podeszłym wieku.
Czynniki sprzyjające rozwojowi kwasicy mleczanowej:
- Zaburzenia perfuzji tkankowej
- Odwodnienie
- Niedotlenienie
- Zaburzenie czynności wątroby
Częste, zwykle przejściowe działania niepożądane:
- Biegunka
- Nudności
- Wymioty
- Wzdęcia
- Bóle brzucha
- Brak apetytu
- Metaliczny posmak w ustach
Uwaga: W przypadku przedłużającej się biegunki lub wymiotów należy odstawić lek ze względu na ryzyko odwodnienia.
Rzadkie działanie niepożądane: Niedokrwistość megaloblastyczna (pomimo zmniejszonego wchłaniania witaminy B12 i kwasu foliowego).
Podczas terapii Formeticem kluczowe jest monitorowanie pacjenta pod kątem objawów kwasicy mleczanowej oraz działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego. W przypadku utrzymujących się dolegliwości należy rozważyć modyfikację dawki lub odstawienie leku.
Przedawkowanie
Głównym ryzykiem związanym z przedawkowaniem Formeticu jest wystąpienie kwasicy mleczanowej. W przypadku przedawkowania metforminę można usunąć za pomocą dializy.
W przypadku podejrzenia przedawkowania Formeticu należy niezwłocznie wdrożyć odpowiednie postępowanie, w tym rozważyć dializoterapię.
Mechanizm działania
Formetic (metformina) jest doustnym lekiem hipoglikemizującym z grupy biguanidów. Jego działanie polega na:
- Zmniejszaniu wytwarzania glukozy w wątrobie
- Zwiększaniu wrażliwości tkanek na insulinę
- Zwiększaniu obwodowego wychwytu i tkankowego zużycia glukozy
- Hamowaniu wchłaniania glukozy
Ważne cechy:
- Nie powoduje hipoglikemii ani hiperinsulinemii
- Wchłania się w 50%
- Osiąga maksymalne stężenie po 2,5 godzinach
- Nie jest metabolizowana
- Wydalana jest przez nerki
Formetic wykazuje wielokierunkowe działanie przeciwcukrzycowe, nie powodując przy tym ryzyka hipoglikemii. Jego farmakokinetyka wskazuje na konieczność dostosowania dawkowania u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek.
Skład
Formetic dostępny jest w następujących postaciach:
- Tabletki zawierające 500 mg chlorowodorku metforminy
- Tabletki powlekane zawierające 850 mg lub 1000 mg chlorowodorku metforminy
- Tabletki o przedłużonym uwalnianiu zawierające 1000 mg metforminy
Różnorodność dostępnych form i dawek Formeticu umożliwia indywidualne dostosowanie terapii do potrzeb pacjenta.
Warto zapamiętać
- Formetic jest lekiem pierwszego wyboru w cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą
- Kluczowe jest monitorowanie funkcji nerek podczas terapii Formeticem, zwłaszcza u pacjentów w podeszłym wieku i z zaburzeniami czynności nerek
Alkohol
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria B
Wykaz B