Etform; -500; -850
Metformin hydrochloride
Formetic - lek przeciwcukrzycowy z grupy biguanidów
Wskazania do stosowania
Formetic jest wskazany w leczeniu cukrzycy typu 2 u pacjentów dorosłych, szczególnie z nadwagą, gdy sama dieta i ćwiczenia fizyczne nie zapewniają odpowiedniej kontroli glikemii. Lek może być stosowany w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi bądź insuliną. U dzieci powyżej 10 lat i młodzieży Formetic można stosować w monoterapii lub w połączeniu z insuliną.
Wykazano, że u pacjentów z cukrzycą typu 2 i nadwagą, leczonych metforminą jako lekiem pierwszego rzutu po niepowodzeniu leczenia samą dietą, następuje zmniejszenie częstości powikłań cukrzycowych.
Dawkowanie i sposób podawania
Dorośli z prawidłową czynnością nerek (GFR ≥90 ml/min)
Sposób stosowania | Dawka początkowa | Dawka maksymalna |
---|---|---|
Monoterapia i terapia skojarzona z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi | 500 lub 850 mg 2-3 razy na dobę | 3 g na dobę w 3 dawkach podzielonych |
Terapia skojarzona z insuliną | 500 lub 850 mg 2-3 razy na dobę | Dawkowanie insuliny ustala się na podstawie pomiarów glikemii |
Lek należy przyjmować podczas posiłków lub po posiłkach. Po 10-15 dniach dawkę należy dostosować na podstawie pomiarów stężenia glukozy we krwi. Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku przez przewód pokarmowy.
Osoby w podeszłym wieku
Ze względu na ryzyko zaburzeń czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku, dawkę metforminy należy ustalić na podstawie parametrów czynności nerek. Konieczna jest regularna ocena czynności nerek, przynajmniej raz w roku, a u pacjentów ze zwiększonym ryzykiem pogorszenia czynności nerek co 3-6 miesięcy.
Zaburzenia czynności nerek
Wartość GFR należy oznaczyć przed rozpoczęciem leczenia, a następnie przynajmniej raz w roku. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem pogorszenia czynności nerek i u osób w podeszłym wieku czynność nerek należy oceniać częściej. Maksymalna dawka dobowa zależy od wartości GFR - szczegóły w Charakterystyce Produktu Leczniczego.
Dzieci i młodzież
U dzieci powyżej 10 lat i młodzieży dawka początkowa to zwykle 500 lub 850 mg raz na dobę podczas lub po posiłku. Po 10-15 dniach należy dostosować dawkę na podstawie pomiarów glikemii. Maksymalna zalecana dawka to 2 g na dobę w 2-3 dawkach podzielonych.
Warto zapamiętać
- Formetic (metformina) nie powoduje hipoglikemii w monoterapii
- Konieczne jest regularne monitorowanie czynności nerek podczas leczenia metforminą
Dawki 500 mg i 850 mg nie można podać stosując produkt leczniczy o mocy 1000 mg. W celu podania tych dawek należy zastosować inny odpowiedni produkt leczniczy zawierający metforminę.
Przeciwwskazania
Formetic jest przeciwwskazany w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na metforminę lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Cukrzycowa kwasica ketonowa, stan przedśpiączkowy w cukrzycy
- Niewydolność nerek lub zaburzenia czynności nerek (klirens kreatyniny <60 ml/min)
- Ostre stany mogące zaburzać czynność nerek (odwodnienie, ciężkie zakażenie, wstrząs)
- Choroby mogące powodować niedotlenienie tkanek (niewydolność serca lub oddechowa, niedawno przebyty zawał mięśnia sercowego, wstrząs)
- Niewydolność wątroby, ostre zatrucie alkoholem, alkoholizm
Przeciwwskazania te mają na celu zapobieganie potencjalnie groźnym powikłaniom, szczególnie kwasicy mleczanowej, która może wystąpić w przypadku kumulacji metforminy w organizmie.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Kwasica mleczanowa jest rzadkim, ale poważnym powikłaniem metabolicznym, które może wystąpić w wyniku kumulacji metforminy. Ryzyko kwasicy mleczanowej można zmniejszyć poprzez ocenę czynników ryzyka, takich jak niewydolność nerek, podeszły wiek, niedotlenienie tkanek, nadużywanie alkoholu czy zaburzenia czynności wątroby.
Należy regularnie monitorować czynność nerek, szczególnie u osób w podeszłym wieku. Metforminę należy odstawić przed badaniami radiologicznymi z użyciem jodowych środków kontrastujących oraz przed zabiegami chirurgicznymi w znieczuleniu ogólnym.
U dzieci i młodzieży przed rozpoczęciem leczenia metforminą należy potwierdzić rozpoznanie cukrzycy typu 2. Zaleca się dokładną obserwację wpływu leku na wzrastanie i dojrzewanie, szczególnie u dzieci przed okresem dojrzewania.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu metforminy z:
- Alkoholem - zwiększa ryzyko kwasicy mleczanowej
- Jodowymi środkami kontrastującymi - mogą prowadzić do niewydolności nerek
- Lekami o działaniu hiperglikemicznym (glikokortykosteroidy, sympatykomimetyki)
- Inhibitorami ACE - mogą nasilać działanie hipoglikemizujące
- Lekami moczopędnymi - mogą zwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej
W przypadku stosowania wymienionych leków może być konieczne dostosowanie dawki metforminy lub częstsze monitorowanie glikemii.
Ciąża i karmienie piersią
Metforminy nie należy stosować u kobiet w ciąży lub planujących ciążę. W tym okresie zaleca się leczenie insuliną. Karmienie piersią podczas stosowania metforminy nie jest zalecane ze względu na ograniczone dane dotyczące bezpieczeństwa.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane to zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha), które zwykle występują na początku leczenia i ustępują samoistnie. Inne możliwe działania niepożądane obejmują:
- Zaburzenia smaku
- Zmniejszone wchłanianie witaminy B12
- Kwasica mleczanowa (bardzo rzadko)
- Reakcje skórne (bardzo rzadko)
Profil działań niepożądanych u dzieci i młodzieży jest podobny do obserwowanego u dorosłych.
Mechanizm działania
Metformina działa poprzez:
- Zmniejszenie wytwarzania glukozy w wątrobie
- Zwiększenie wrażliwości tkanek obwodowych na insulinę
- Opóźnienie wchłaniania glukozy w jelitach
Lek nie stymuluje wydzielania insuliny, dlatego nie powoduje hipoglikemii. Metformina zwiększa syntezę glikogenu i poprawia transport glukozy przez błony komórkowe.
Formetic, zawierający metforminę, jest skutecznym i bezpiecznym lekiem w terapii cukrzycy typu 2, szczególnie u pacjentów z nadwagą. Wymaga jednak starannego monitorowania pacjenta, zwłaszcza pod kątem czynności nerek, aby zminimalizować ryzyko rzadkich, ale poważnych powikłań.