Atorvasterol® - Charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Atorvasterol® jest wskazany w leczeniu hipercholesterolemii oraz zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym. Szczegółowe wskazania obejmują:

• Leczenie hipercholesterolemii pierwotnej (w tym heterozygotycznej hipercholesterolemii rodzinnej) lub hiperlipidemii złożonej u dorosłych, młodzieży i dzieci ≥10 lat, gdy dieta i inne metody niefarmakologiczne są niewystarczające
• Leczenie homozygotycznej postaci rodzinnej hipercholesterolemii u dorosłych jako terapia dodana lub alternatywna
• Prewencja zdarzeń sercowo-naczyniowych u pacjentów z wysokim ryzykiem pierwszego incydentu

Lek stosuje się jako uzupełnienie diety i innych metod niefarmakologicznych w celu obniżenia podwyższonych poziomów cholesterolu całkowitego, LDL, apolipoproteiny B i triglicerydów.

Dawkowanie i sposób podawania

Przed rozpoczęciem leczenia Atorvasterolem pacjent powinien stosować standardową dietę obniżającą stężenie cholesterolu i kontynuować ją przez cały okres terapii. Dawkowanie ustala się indywidualnie w zależności od wyjściowego stężenia LDL-C, celu terapeutycznego i odpowiedzi na leczenie.

Modyfikację dawki należy przeprowadzać w odstępach 4-tygodniowych lub dłuższych. Maksymalny efekt terapeutyczny osiąga się zwykle w ciągu 4 tygodni leczenia.

Dawkowanie Atorvasterolu jest zindywidualizowane i zależy od wskazania oraz odpowiedzi pacjenta na leczenie. Kluczowe jest stopniowe zwiększanie dawki i regularna ocena efektów terapii.

Szczególne grupy pacjentów

Pacjenci z upośledzeniem czynności nerek: Nie ma konieczności dostosowywania dawki.

Pacjenci z upośledzeniem czynności wątroby: Należy stosować ostrożnie. Przeciwwskazane u pacjentów z czynną chorobą wątroby.

Osoby w podeszłym wieku (>70 lat): Bezpieczeństwo i skuteczność są podobne jak w populacji ogólnej.

Dzieci i młodzież: - Wiek ≥10 lat: dawka początkowa 10 mg/dobę, możliwe zwiększenie do 20 mg/dobę. - Wiek 6-10 lat: doświadczenia ograniczone. - Wiek <10 lat: nie zaleca się stosowania.

Atorvasterol wymaga szczególnej ostrożności u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby. U dzieci stosowanie powinno być nadzorowane przez specjalistów.

Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na składniki leku
• Czynne choroby wątroby lub niewyjaśnione, utrzymujące się zwiększenie aktywności aminotransferaz >3x górna granica normy
• Choroby mięśni szkieletowych
• Ciąża i karmienie piersią
• Brak skutecznej antykoncepcji u kobiet w wieku rozrodczym

Główne przeciwwskazania dotyczą zaburzeń wątroby, mięśni oraz okresu ciąży i laktacji. Konieczna jest skuteczna antykoncepcja u kobiet w wieku rozrodczym.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów:

• Spożywających większe ilości alkoholu
• Z chorobą wątroby w wywiadzie

Leczenie należy przerwać, jeśli:

• Aktywność aminotransferaz przekroczy 3-krotnie górną granicę normy
• Znacznie zwiększy się aktywność kinazy kreatynowej

Konieczne jest monitorowanie funkcji wątroby i mięśni podczas terapii Atorvasterolem, szczególnie u pacjentów z czynnikami ryzyka.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Leki zwiększające stężenie atorwastatyny w surowicy (ryzyko miopatii):

• Cyklosporyna
• Antybiotyki (erytromycyna, klarytromycyna, kwinuprystyna/dalfoprystyna)
• Inhibitory proteazy HIV (amprenawir, indynawir, rytonawir)
• Nefazodon
• Przeciwgrzybicze pochodne azolowe
• Niacyna
• Pochodne kwasu fibrynowego

Inne interakcje:

• Fenytoina: zmniejsza skuteczność atorwastatyny
• Leki zobojętniające kwas żołądkowy: zmniejszają stężenie atorwastatyny o 35%
• Kolestipol: zmniejsza stężenie atorwastatyny o 25%
• Digoksyna: atorwastatyna może zwiększać jej stężenie
• Warfaryna: możliwe nasilenie działania przeciwzakrzepowego

Liczne interakcje Atorvasterolu wymagają ostrożności przy jednoczesnym stosowaniu z innymi lekami, szczególnie w kontekście ryzyka miopatii i zmian w skuteczności terapii.

Wpływ na ciążę i laktację

Atorvasterol jest przeciwwskazany w ciąży i podczas karmienia piersią. Kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczną antykoncepcję w trakcie leczenia.

Bezwzględny zakaz stosowania Atorvasterolu w ciąży i podczas laktacji ze względu na potencjalne ryzyko dla płodu i niemowlęcia.

Działania niepożądane

Większość działań niepożądanych ma charakter łagodny i przemijający. Najczęściej występują:

• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia, biegunka)
• Bóle głowy
• Bóle mięśni
• Zaburzenia snu

Rzadziej obserwuje się:

• Zwiększenie aktywności aminotransferaz (zależne od dawki)
• Miopatię (bóle mięśni, osłabienie, zwiększenie aktywności CK)
• Rabdomiolizę (rzadko, może prowadzić do ostrej niewydolności nerek)

Sporadycznie raportowano:

• Zaburzenia apetytu, dezorientację, parestezje, neuropatię obwodową
• Reakcje skórne (wysypka, świąd, łysienie)
• Zaburzenia wątroby (żółtaczka, zapalenie wątroby)
• Zapalenie trzustki
• Małopłytkowość
• Zaburzenia glikemii
• Zaburzenia erekcji
• Reakcje nadwrażliwości

Mimo że większość działań niepożądanych Atorvasterolu jest łagodna, konieczne jest monitorowanie pacjentów pod kątem potencjalnie poważnych powikłań, szczególnie związanych z funkcją wątroby i mięśni.

Przedawkowanie

W przypadku miopatii z rabdomiolizą i ostrą niewydolnością nerek należy:

• Przerwać stosowanie leku
• Podać dożylne wlewy leków moczopędnych i dwuwęglanu sodu
• W razie znacznej hiperkaliemii zastosować odpowiednie leczenie
• Rozważyć hemodializę (atorwastatyna nie podlega hemodializie)

Przedawkowanie Atorvasterolu wymaga natychmiastowej interwencji medycznej, skupionej na leczeniu powikłań nerkowych i metabolicznych.

Mechanizm działania

Atorvasterol jest inhibitorem reduktazy HMG-CoA, kluczowego enzymu w syntezie cholesterolu. Jego działanie obejmuje:

• Hamowanie syntezy cholesterolu w organizmie
• Zwiększenie powinowactwa receptorów do LDL, prowadzące do zwiększonej eliminacji LDL z osocza
• Hamowanie syntezy VLDL w wątrobie, co obniża poziom triglicerydów
• Hamowanie syntezy izoprenoidów, co może wpływać na rozrost komórek mięśni gładkich naczyń
• Zmniejszenie lepkości osocza i osłabienie działania czynników wpływających na krzepliwość i agregację płytek

Wielokierunkowy mechanizm działania Atorvasterolu przekłada się na jego skuteczność w regulacji profilu lipidowego i potencjalne korzyści w prewencji chorób sercowo-naczyniowych.

Właściwości farmakokinetyczne

• Wchłanianie z przewodu pokarmowego: około 80%
• Dostępność biologiczna: 12% (efekt pierwszego przejścia)
• Wiązanie z białkami osocza: >98%
• Metabolizm: w wątrobie do czynnych metabolitów
• Okres półtrwania: średnio 14 godzin
• Okres półtrwania działania hamującego HMG-CoA: 20-30 godzin
• Wydalanie: 46% z kałem, <2% w moczu

Farmakokinetyka Atorvasterolu charakteryzuje się znacznym efektem pierwszego przejścia, długim okresem działania i głównie wątrobowym metabolizmem, co wpływa na jego skuteczność i profil bezpieczeństwa.

Skład

Atorvasterol dostępny jest w tabletkach powlekanych zawierających 10 mg, 20 mg lub 40 mg atorwastatyny.

Różne dostępne dawki umożliwiają indywidualizację terapii w zależności od potrzeb pacjenta i odpowiedzi na leczenie.

1) Refundacja we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach: Pokaż wskazania z ChPL

Atoris®

Wskazania pozarejestracyjne: Ciężka wtórna hipercholesterolemia u dzieci w wieku od 10 do 18 rż. (z wysokim ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych oraz przy braku skuteczności leczenia niefarmakologicznego) w przebiegu: niewydolności nerek lub zespołu nerczycowego, lub cukrzycy typu I (z towarzyszącą mikroalbuminurią lub niewydolnością nerek), lub otrzymujących terapię antyretrowirusową, lub po przeszczepianiu narządów
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia