Cukrzyca a nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie i cukrzyca bardzo często występują w parze. Częstotliwość występowania wysokiego ciśnienia u pacjentów z cukrzycą jest dwa razy większa niż w ogólnej populacji. Oba schorzenia nieleczone lub prowadzone nieprawidłowo mogą powodować liczne powikłania, jak i mogą prowadzić do powstawania nowych chorób, a nawet w ostateczności do śmierci. Dlatego tak bardzo istotne jest odpowiednie monitorowanie przez pacjenta zmagającego się z cukrzycą ciśnienia, aby odpowiednio wcześnie wprowadzić leczenie i zapobiec niebezpiecznym komplikacjom.
Zasady leczenia nadciśnienia tętniczego u chorych na cukrzycę
U pacjentów z cukrzycą zaleca się rozpoczęcie farmakoterapii, gdy ciśnienie przekracza 140/90 mmHg. Aby uniknąć powikłań sercowo-naczyniowych należy dobrać tak leczenie, aby wartości te u osób przed 65 r.ż. nie przekraczały 130/80 mmHg. Bardzo istotne jest też unikanie wartości ciśnienia rozkurczowego poniżej 70 mmHg, a skurczowego poniżej 120 mmHg, a u chorych z przewlekłą chorobą nerek 130 mmHg. Pomiaru ciśnienie należy dokonywać na każdej wizycie, także w pozycji stojącej oraz w przypadku rozpoznanego nadciśnienia należy zalecić samokontrolę w domu. U pacjentów z cukrzycą często dochodzi do rozpoznania nadciśnienia nocnego lub maskowanego, w takim wypadku zalecane jest dodatkowo 24-godzinne ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia tętniczego.
Bardzo istotną kwestią leczenia nadciśnienia, jak i cukrzycy jest prowadzenie zdrowego trybu życia, do czego należy zachęcać pacjentów. Utrzymanie odpowiedniej wagi ciała, prowadzenie aktywnego trybu życia i odpowiednia dieta, pozwalają na wczesnym etapie choroby na nie wprowadzanie farmakoterapii, a w późniejszym na mniejszą ilość przyjmowanych leków.
Jako ogólną zasadę leczenia farmakologicznego należy przyjąć stosowanie skojarzenia dwóch leków: inhibitora konwertazy angiotensyny (ACEI) lub antagonisty receptora angiotensynowego AT1 z antagonistą wapnia lub diuretykiem tiazydowym lub tiazydopodobnym. W przypadku pacjentów z powikłaniami sercowo-naczyniowymi zaleca się stosowanie ACEI z β-adrenolitykiem. Gdy po wprowadzeniu wyżej wymienionej terapii wartości ciśnienia nie są zadowalające, należy wprowadzić kolejny lek z innej grupy. Przy wystąpieniu nadmiernego wzrostu ciśnienia rano lub braku spadku nocnego należy rozważyć zmianę godziny podawania leku hipotensyjnego. U pacjentów powyżej 65 r.ż. należy obniżać ciśnienie stopniowo, a u osób w wieku powyżej 80 r.ż. uzasadnione jest rozpoczynanie leczenia od monoterapii.
Badania pokazują, że u większości chorych konieczne jest zastosowanie 3 leków w celu skutecznej terapii hipotensyjnej. W cukrzycy często dochodzi do rozwoju opornego nadciśnienia tętniczego, które wymaga stosowania wielu leków. Należy wtedy rozważyć stosowanie spironolaktonu oraz rozważyć wykonanie badania w kierunku obturacyjnego bezdechu sennego.
Nadciśnienie tętnicze u kobiet w ciąży
U ciężarnych z cukrzycą wartościami ciśnienia tętniczego, do których się dąży są 110-130/81-85 mmHg. W przypadku ich przekroczenia stosuje się leki hipotensyjne: metyldopa, labetalol, antagoniści wapnia. W sytuacjach zagrożenia życia preferowanymi środkami są: labetalol, nifedypina lub nitrogliceryna (parenteralnie).
Bibliografia:
- Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2020, Via Medica, Diabetologia Praktyczna, 2020, tom 6, nr1
