Dzień po świętach Bożego Narodzenia, 27 grudnia, rozpoczęły się szczepienia przeciw COVID-19. Do Polski dzień wcześniej trafiło symboliczne 10 tysięcy dawek szczepionki Pfizer/BioNTech. Kancelaria Premiera poinformowała, że do końca grudnia ma zostać dostarczone jeszcze 300 tysięcy dawek szczepionki. Wszystko to zgodnie z przyjętym przez rząd Narodowym Programem Szczepień przeciw COVID-19.
Największe wyzwanie logistyczne od lat
Narodowy Program Szczepień przeciw COVID-19 jest dokumentem regulującym proces wyszczepiania społeczeństwa. Dostarczenie dwóch dawek szczepionki milionom Polakom jest jednym z największych wyzwań organizacyjnych i logistycznych od kilku dekad w zakresie ochrony zdrowia w naszym kraju. W ramach prac nad Programem przygotowano harmonogram dostaw preparatu, podział i liczebność kolejnych grup podlegających szczepieniom oraz plan organizacji punktów szczepień. Najważniejszym celem przedsięwzięcia jest osiągnięcie poziomu odporności społeczeństwa, umożliwiającego częściowe poluzowanie ograniczeń do końca 2021 roku. Jednak musi się to odbyć również przy zachowaniu najwyższych standardów bezpieczeństwa.
Jak wygląda realizacja szczepień
W pierwszej kolejności zaszczepione zostaną osoby z grupy „O”, czyli pracownicy sektora ochrony zdrowia. W tej grupie oprócz personelu medycznego szpitali i przychodni są też pracownicy domów pomocy społecznej i miejskich ośrodków pomocy społecznej oraz personel pomocniczy i administracyjny w placówkach medycznych. Do tej grupy rząd zaliczył również studentów oraz pracowników uczelni medycznych.
Immunizacja grupy „O” jest już prowadzona w ponad 70 szpitalach węzłowych. W kolejnej grupie znajdą się nauczyciele, wojsko oraz pensjonariusze domów pomocy społecznej i zakładów opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych i innych miejsc stacjonarnego pobytu. Zaszczepieni zostaną też wszyscy seniorzy powyżej 60 roku życia, w kolejności od najstarszych. ”Etap 1” ma się rozpocząć już 15 stycznia.
Szczepienia 60 milionami dawek
Polska zakontraktowała zakup szczepionek w ramach unijnego porozumienia o wspólnym zakupie preparatów przez państwa Unii Europejskiej. Harmonogram dostaw jest jednakowy dla wszystkich krajów, a liczba dawek jest proporcjonalna do liczby mieszkańców. Łącznie Polska podpisała kontrakt na ponad 60 mln dawek szczepionki. Będą one pochodzić prawdopodobnie od 6 koncernów farmaceutycznych. Szczepionki będą finansowane z budżetu państwa.
Szacowany koszt ich zakupu wynosi około 2,4 mld zł. Wśród zakupionych szczepionek są takie wymagające standardowego zimnego transportu, w temperaturze około 2 do 8°C, ale i te bazujące na mRNA i wymagające ultra niskich temperatur rzędu -75°C przy przechowywaniu powyżej 5 dni. W związku z tym w proces logistyczny zaangażowano Agencję Rezerw Materiałowych, Wojsko Polskie, Państwową Straż Pożarną oraz spółki komercyjne.
Dzięki porozumieniu z hurtowniami farmaceutycznymi zabezpieczone zostały zdolności magazynowe umożliwiające przechowywanie szczepionek zarówno w niskich jak i ultra niskich temperaturach. Natomiast transport będzie się odbywał z wykorzystaniem specjalistycznej floty pojazdów z odpowiednimi instalacjami chłodniczymi. Cały łańcuch będzie szczegółowo nadzorowany, by zapewnić dostarczenie bezpiecznych i skutecznych szczepionek.
Przeczytaj również: Szczepionka na COVID-19 – postępy w badaniach
Organizacja punktów szczepień
Szczepionka na COVID-19 będzie dobrowolna i darmowa dla wszystkich. W Narodowym Programie wskazano cztery podmioty odpowiedzialne za szczepienia. Przede wszystkim odpowiedzialne za to będą placówki podstawowej opieki zdrowotnej oraz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Centra szczepienne będą utworzone w szpitalach rezerwowych. Rząd zaplanował również zorganizowanie nowych punktów szczepień zarówno mobilnych jak i stacjonarnych, w innych placówkach medycznych. W ramach szczepień mobilnych będą działały zespoły wyjazdowe, które dojadą do pacjenta w miejscu zamieszkania. Nie będzie możliwości szczepienia poza oficjalnym obiegiem oraz nabywania szczepionek na rynku aptecznym. Sumarycznie powinno działać około 8 tysięcy punktów szczepień.
Rejestracja do szczepienia
Żeby się zaszczepić, pacjent będzie potrzebował e-skierowania, które będzie ważne 60 dni od wystawienia. Zostanie uruchomiony centralny system rejestracji, który będzie zawierał grafiki przyjęć w poszczególnych punktach szczepień. By umówić się na wizytę, trzeba będzie zadzwonić na dedykowaną infolinię lub skontaktować się z placówką, która wystawiła skierowanie. Będzie też możliwość elektronicznej rejestracji przez Internetowe Konto Pacjenta (dostępne na pacjent.gov.pl). Informacja o wykonanym szczepieniu będzie wprowadzana do e-Kart Szczepień. Pacjenci będą otrzymywali również zaświadczenia o immunizacji, które umożliwią korzystanie z zapowiedzianych przez rząd ułatwień. Z dotychczasowych wypowiedzi będzie to na przykład brak konieczności odbywania kwarantanny czy niewliczanie zaszczepionej osoby do limitu uczestników spotkania.
Mobilizacja społeczna a szczepienia przeciw COVID-19
W Narodowym Programie Szczepień przeciw COVID-19 znajduje się wiele informacji, mogących rozwiać wątpliwości i odpowiedzieć na pytania pacjentów. Opisany jest proces badania i wprowadzania nowej szczepionki do obiegu. Ponadto, rodzaje szczepionek i sposób ich działania oraz zalecenia medyczne dla osób mających się zaszczepić. Wyjaśniono również plany dystrybucyjne i logistyczne oraz zalecenia co do organizacji punktów szczepień. By cały program był skuteczny i doprowadził do zakończenia pandemii wirusa SARS-CoV-2, musi zaangażować się w niego całe społeczeństwo.
Autorka: Agata Knurowska
Literatura:
- https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/szczepienia-przeciwko-covid-19
- Dokument: “Narodowy Program Szczepień przeciw COVID-19″ https://www.gov.pl/web/szczepimysie/narodowy-program-szczepien-przeciw-covid-19
- https://pulsmedycyny.pl/co-zawiera-projekt-narodowego-programu-szczepien-przeciw-covid-19-1102650
- https://www.termedia.pl/koronawirus/Rzad-przyjal-Narodowy-Program-Szczepien,40695.html
