Do dotychczasowo stosowanych preparatów Ministerstwo Zdrowia dodało leczenie immunologiczne i terapię celowaną. Stosowane przez rok po leczeniu chirurgicznym wpływa na zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby o 20%. Środowisko medyczne od lat apelowało o tę zmianę, ponieważ do tej pory leczenie uzupełniające czerniaka było dostępne tylko w ramach Ratunkowego Dostępu do Technologii Lekowych.
Czerniak w programie lekowym
Do programu lekowego B59 „Leczenie czerniaka skóry lub błon śluzowych” została dodana refundacja leczenia uzupełniającego czerniaka. Ma ono za zadanie zniszczyć komórki nowotworowe, których nie udało się usunąć chirurgicznie, wycinając zmianę, co zmniejsza ryzyko nawrotu choroby. Zmiany obejmują zarówno preparaty stosowane w immunoterapii onkologicznej, jak i terapii celowanej molekularnie dla pacjentów z obecnością mutacji BRAF V600. Na liście znajdują się niwolumab i pembrolizumab. Dwa przeciwciała monoklonalne wiążące się z receptorem programowanej śmierci komórki 1 (PD-1) znajdującym się na powierzchni limfocytów T. Dodatkowo, dabrafenib stosowany w skojarzeniu z trametynibem. Leczenie obejmuje ściśle zdefiniowaną grupę pacjentów i jest dostępne jedynie w określonych placówkach medycznych.
Przeczytaj również: Leki biologiczne w trzech programach lekowych rzs/mizs, zzsk, łzs
Kto skorzysta z refundacji leczenia czerniaka?
Z refundacji leczenia skorzystają dorośli pacjenci z czerniakiem potwierdzonym badaniem histologicznym z zajęciem węzłów chłonnych lub przerzutami odległymi. Muszą oni przejść najpierw całkowitą resekcję chirurgiczną zmiany, a na podjęcie leczenia uzupełniającego mają 16 tygodni. Ważnym kryterium jest brak wcześniejszego systemowego leczenia farmakologicznego. Do programu nie zostaną zakwalifikowani pacjenci, u których w chwili rozpoczęcia terapii występują działania niepożądane wcześniejszego leczenia. Jak również kobiety w ciąży i karmiące piersią.
Dodatkowo, pacjenci, u których będzie wykorzystywana terapia celowana molekularnie, muszą mieć postawione rozpoznanie czerniaka skóry na podstawie kwalifikacji AJCC w stopniu zaawansowania IIIA z przerzutami powyżej 1mm , IIIB, IIIC lub IIID oraz potwierdzoną mutację BRAF V600 w komórkach nowotworowych.
Czerniak w programie lekowym a petycja
Do sukcesu przyczyniła się petycja Natalii- 23-letniej pacjentki, u której rozpoznano czerniaka. Apelowała ona do Ministra Zdrowia, aby zwrócił uwagę na los pacjentów pomijanych przez system. Jak również przyspieszył toczące się od lat dyskusje na ten temat. Pod jej słowami podpisało się 5107 osób. Swoje wsparcie okazali również liczni lekarze i organizacje walczące z nowotworami jak np. Akademia Czerniaka.
Z szacunkowych obliczeń wynika, że w momencie publikacji programu, kwalifikuje się do niego ok. 700 osób. To pacjenci, którzy do tej pory byli pozbawieni możliwości skutecznego leczenia onkologicznego z powodu ograniczonego dostępu do leczenia adjuwantowego. Można było z niego skorzystać jedynie w ramach Ratunkowego Dostępu do Technologii Lekowych, co wiązało się z licznymi formalnościami znacznie wydłużającymi czas podjęcia leczenia.
Lekarz prowadzący terapię musiał wystosować do NFZ odpowiedni wniosek i oczekiwać na zgodę Funduszu. W praktyce oznaczało to oddalenie się szansy na wyzdrowienie. Wielu pacjentów, nie mogąc sobie pozwolić na zwłokę w terapii, szukało rozwiązania na własną rękę, organizując ogólnopolskie zbiórki pieniężne i licząc, że szczodrość sąsiadów pomoże im w walce o cenne życie. Inni wyjeżdżali za granicę, by tam uzyskać niezbędną pomoc lekarską.
Światełko w tunelu
Czerniak skóry jest rozpoznawany rocznie u ok. 2400 pacjentów. Liczba ta stopniowo wzrasta – w ciągu ostatnich 30 lat współczynnik zachorowalności zwiększył się trzykrotnie. Przy ciągle powiększającym się gronie pacjentów, refundacja terapii adjuwantowej daje lekarzom możliwość walki o życie i zdrowie swoich pacjentów.
Literatura:
1. Program lekowy B59 „Leczenie czerniaka skóry lub błon śluzowych”
2. Petycja Natalii W. https://secure.avaaz.org/community_petitions/pl/minister_zdrowia_pan_lukasz_szumowski_refundacja_terapii_w_adjuwantowym_leczeniu_czerniaka/
3. Krajowy Rejestr Nowotworów, czerniak skóry
