Łuszczyca jest chorobą zapalną, która objawia się występowaniem czerwono-brunatnych grudek pokrytych srebrzystą łuską. Może pojawić się w każdym wieku, najczęściej między 18. a 45. rokiem życia. Na wystąpienie łuszczycy mają wpływ czynniki genetyczne, środowiskowe oraz immunologiczne. W większości przypadków zmiany lokalizują się w obrębie owłosionej skóry głowy, łokci, kolan i okolicy krzyżowej. Mogą pojawić się także na dłoniach, stopach, w okolicach intymnych oraz na paznokciach.
Łuszczyca jest chorobą, która wywiera negatywny wpływ na jakość życia pacjentów. Zwiększa ryzyko innych chorób i ogranicza życie zawodowe i osobiste chorych. Do chorób współwystępujących z łuszczycą należą: otyłość, insulinooporność, choroby sercowo-naczyniowe, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, choroby zapalne jelit.
Podczas wyboru metody terapeutycznej należy uwzględnić nasilenie choroby a także plany zawodowe pacjenta. O leczeniu wszystkich pacjentów z łuszczycą tak naprawdę powinien decydować lekarz, który, znając przebieg choroby, mógł przepisać leki, jakie uważa dla nich za optymalne i skuteczne, bezpieczne oraz adekwatne do ich sytuacji zdrowotnej.
Czytaj również: Otyłość – epidemia XXI wieku
Łuszczyca a leczenie biologiczne
W ostatnich dwóch latach dokonał się duży przełom w leczeniu łuszczycy. Zwiększyła się dostępność leków biologicznych takich jak inhibitory IL-17 i IL-23. Inhibitor iL-23 jest zarejestrowany nie tylko do leczenia łuszczycy skóry, ale także do łuszczycowego zapalenia stawów. Okazuje się, że około 30% pacjentów z łuszczycą skóry po około 10 latach trwania choroby rozwija łuszczycowe zapalenie stawów. Dzięki profilaktycznemu podaniu IL-23 można zapobiec temu powikłaniu. Leki te dają najdłuższą remisję i spektakularny efekt.
Czytaj również: Zalecenia Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej dotyczące czerniaka skóry
Nowoczesne terapie – skuteczne i droższe?
Programy lekowe dla pacjentów z łuszczycą są ograniczone czasowo do 24,48 lub 96 miesięcy. Jest to jeden z największych problemów wśród chorujących osób. W momencie, gdy pacjent dobrze reaguje na zastosowaną terapie, często trzeba ją zakończyć. Kończy się bowiem czas, w którym może korzystać z programu. Obowiązkowa przerwa dyktowana zapisem programu lekowego nie powinna mieć miejsca. Pacjenci, którzy zaprzestają leczenia biologicznego są szczególnie narażeni na powikłania łuszczycy. Co więcej, każde kolejne włączenie leku do terapii jest mniej skuteczne ze względu na wytworzone przeciwciała.
W przypadku inhibitorów TNF-Alfa udało się znieść barierę czasową dotyczącą czasu trwania leczenia. O momencie zakończenia terapii tymi lekami decyduje lekarz. Inne nowoczesne terapie są objęte ograniczeniem czasowym. Często wśród pacjentów, którzy zbliżają się do końca założonej kuracji obserwuje się niepokój i lęk przed odstawieniem leków. Obawy są związane z reakcją na odstawienie leków i nawrotem zmian skórnych.
Nawrót choroby i zaostrzenie objawów wiążą się z absencją chorobową w pracy, wydatkami na inne leki oraz kosztami kolejnych wizyt specjalistycznych i hospitalizacji. Stosując innowacyjne terapie, takie jak leczenie biologiczne, wpływamy na wszystkie elementy procesu zapalnego. Dzięki temu zmniejsza się śmiertelność i liczba powikłań narządowych. Biorąc pod uwagę zyski i straty płynące z leczenia biologicznego oraz koszty społeczno-ekonomiczne wydaje się, że są one zdecydowanie niższe w stosunku do kosztów generowanych przez leczenie i absencje chorobowe pacjentów. Wobec tego bardziej sensownym rozwiązaniem byłoby zniesienie bariery 96 tygodni leczenia dla pacjentów z ciężkim przebiegiem choroby. Lepszy dostęp do nowych leków może nie zwiększać kosztów dla płatnika.
Czytaj również: Łuszczyca w faktach i mitach!
Raport „Łuszczyca. Optymalizacja leczenia” – propozycje zmian w opiece nad pacjentami
Raport „Łuszczyca. Optymalizacja leczenia” dotyczy aktualnej sytuacji polskich pacjentów z łuszczycą. Został przygotowany przez AMICUS Fundację Łuszczycy i ŁZS we współpracy z konsultant krajową ds. dermatologii i wenerologii – profesor Joanną Narbutt oraz profesor Ireną Walecką – kierownikiem Kliniki Dermatologii CMKP/CSK MSWiA w Warszawie. Wśród rekomendowanych zmian w opiece nad pacjentami z łuszczycą eksperci wymieniają: wprowadzenie kompleksowej diagnostyki i wizyt u specjalistów, umożliwienie stosowania terapii inhibitorami TNF-alfa w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, indywidualizację farmakoterapii oraz podejmowanie decyzji o czasie trwania leczenia i odstawieniu leku przez lekarza w porozumieniu z pacjentem.
W raporcie zwrócono także uwagę na konieczność uproszczenia i lepszej wyceny procedur w ramach programu lekowego. Ważne są także kampanie informacyjne i edukacja społeczeństwa w zakresie świadomości o łuszczycy oraz jej przebiegu i powikłaniach, a także przeciwdziałanie stygmatyzacji.
Wsparcie psychologiczne dla pacjentów z łuszczycą
Unia Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę powstała w 2009 roku z inicjatywy stowarzyszeń skupiających pacjentów chorujących na łuszczycę i łuszczycowe zapalenie stawów. Do jej zadań należą: edukacja pacjentów, walka ze stereotypami krążącymi wokół tej choroby oraz dbanie o poprawę funkcjonowania pacjentów z łuszczycą. Uważa się, że każdy pacjent od momentu otrzymania diagnozy oprócz wsparcia lekarzy specjalistów powinien być pod opieką psychologa. Organizacje zrzeszające pacjentów z łuszczycą zwracają uwagę na to jak istotne w chorobach przewlekłych powinno być wsparcie psychologiczne.
Piśmiennictwo:
- https://www.medexpress.pl/dagmara-samselska-potrzeby-pacjentow-z-luszczyca/83175 (dostęp z dn. 19.01.2021)
- https://www.medexpress.pl/prof-irena-walecka-o-nowoczesnych-terapiach-w-leczeniu-luszczycy/83173 (dostęp z dn. 19.01.2021)
- https://www.medexpress.pl/dostepnosc-terapii-i-swiadczen-w-programach-lekowych-w-chorobach-autoimmunologicznych-model-opieki-ambulatoryjnej-wymaga-zmian/82983\ (dostęp z dn. 19.01.2021)
- https://www.medexpress.pl/raport-co-dziesiaty-pacjent-z-ta-choroba-traci-prace/81751 (dostęp z dn. 19.01.2021)
- https://www.medexpress.pl/swiatowy-dzien-luszczycy-wyzwania-terapeutyczne/83189 (dostęp z dn. 19.01.2021)
- https://luszczyca.edu.pl/tag/unia-stowarzyszen-chorych-na-luszczyce/ (dostęp z dn. 19.01.2021)
