Zolaxa
Olanzapine
Zolaxa (olanzapina) - informacje dla lekarza
Wskazania do stosowania
Olanzapina jest wskazana w leczeniu:
- Schizofrenii u dorosłych
- Średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii u dorosłych
- Zapobiegania nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u dorosłych pacjentów, u których w terapii epizodu manii uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie olanzapiną
Olanzapina jest skuteczna w długotrwałym leczeniu podtrzymującym pacjentów ze schizofrenią, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie w początkowej fazie terapii.
Dawkowanie i sposób podawania
Dorośli:
Wskazanie | Dawka początkowa | Zakres dawek |
---|---|---|
Schizofrenia | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Epizod manii | 15 mg/dobę (monoterapia) 10 mg/dobę (terapia skojarzona) |
5-20 mg/dobę |
Zapobieganie nawrotom ChAD | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Dawkę należy ustalać indywidualnie w zależności od stanu klinicznego pacjenta. Zwiększenie dawki powyżej zalecanej dawki początkowej można dokonywać nie częściej niż co 24 godziny.
Szczególne grupy pacjentów
Pacjenci w podeszłym wieku: Nie zaleca się rutynowego stosowania mniejszej dawki początkowej (5 mg/dobę), ale należy ją rozważyć u pacjentów ≥65 lat, jeśli uzasadniają to czynniki kliniczne.
Zaburzenia czynności nerek i/lub wątroby: Należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki początkowej (5 mg). W przypadku umiarkowanej niewydolności wątroby dawka początkowa powinna wynosić 5 mg i być ostrożnie zwiększana.
Osoby palące: Dawka początkowa i zakres dawek u osób niepalących nie wymagają rutynowej korekty w porównaniu z osobami palącymi. Palenie tytoniu może indukować metabolizm olanzapiny. Zalecane jest monitorowanie stanu klinicznego i w razie potrzeby rozważenie zwiększenia dawki olanzapiny.
W przypadku występowania więcej niż jednego czynnika, który mógłby spowodować spowolnienie metabolizmu (płeć żeńska, podeszły wiek, niepalenie tytoniu), należy rozważyć zmniejszenie dawki początkowej. U tych pacjentów zwiększanie dawki, jeżeli wskazane, należy przeprowadzać z zachowaniem ostrożności.
Dzieci i młodzież: Nie zaleca się stosowania olanzapiny u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat z uwagi na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności leczenia.
Olanzapina może być podawana niezależnie od posiłków. W przypadku planowanego zakończenia leczenia olanzapiną należy rozważyć stopniowe zmniejszanie dawki leku.
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą
- Pacjenci ze stwierdzonym ryzykiem wystąpienia jaskry z wąskim kątem przesączania
- Dodatkowo dla dawki 20 mg: nadwrażliwość na orzeszki ziemne albo soję
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Pacjenci w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem: Nie zaleca się stosowania olanzapiny u pacjentów z objawami psychozy i/lub zaburzeniami zachowania spowodowanymi otępieniem z powodu zwiększonej śmiertelności oraz ryzyka występowania zdarzeń naczyniowo-mózgowych.
Choroba Parkinsona: Nie zaleca się stosowania olanzapiny w leczeniu psychozy wywołanej przyjmowaniem agonistów dopaminy u pacjentów z chorobą Parkinsona. W badaniach klinicznych bardzo często zgłaszano nasilenie objawów parkinsonizmu i omamy występujące z większą częstością niż w przypadku stosowania placebo.
Złośliwy zespół neuroleptyczny (ZZN): W przypadku wystąpienia objawów ZZN lub wysokiej gorączki o niewyjaśnionej przyczynie należy przerwać stosowanie wszystkich leków przeciwpsychotycznych, w tym olanzapiny.
Hiperglikemia i cukrzyca: Niezbyt często zgłaszano wystąpienie hiperglikemii i/lub rozwój albo nasilenie objawów cukrzycy, sporadycznie z kwasicą ketonową lub śpiączką, w tym kilka przypadków śmiertelnych. Zaleca się odpowiednie monitorowanie stanu klinicznego zgodnie z przyjętymi wytycznymi dotyczącymi leczenia przeciwpsychotycznego.
Zaburzenia lipidowe: W badaniach klinicznych kontrolowanych placebo u pacjentów leczonych olanzapiną obserwowano niepożądane zmiany w profilu lipidowym. W przypadku wystąpienia zmian w stężeniu lipidów należy zastosować odpowiednie leczenie.
Aktywność antycholinergiczna: Należy zachować ostrożność przepisując olanzapinę pacjentom z przerostem gruczołu krokowego, niedrożnością porażenną jelit i podobnymi schorzeniami.
Czynność wątroby: Często obserwowano przemijające i bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych. Należy zachować ostrożność u pacjentów ze zwiększoną aktywnością AlAT i/lub AspAT, z objawami niewydolności wątroby, z ograniczoną rezerwą czynnościową wątroby oraz u pacjentów stosujących leki potencjalnie hepatotoksyczne.
Neutropenia: Należy zachować ostrożność u pacjentów z małą liczbą leukocytów i/lub granulocytów obojętnochłonnych, stosujących leki mogące wywoływać neutropenię, z zahamowaniem czynności szpiku w wywiadzie, z hipereozynofilią lub chorobą mieloproliferacyjną.
Przerwanie leczenia: Rzadko (≥0,01% i pacjentów) obserwowano ostre objawy, takie jak: pocenie się, bezsenność, drżenie, lęk, nudności lub wymioty, gdy olanzapinę odstawiano nagle.
Odstęp QT: Należy zachować ostrożność stosując olanzapinę u pacjentów z wydłużonym odstępem QT w wywiadzie rodzinnym oraz podczas jednoczesnego stosowania z lekami, o których wiadomo, że wydłużają odstęp QT.
Warto zapamiętać
- Olanzapina może powodować znaczny przyrost masy ciała oraz zaburzenia metaboliczne, dlatego należy regularnie monitorować masę ciała, profil lipidowy i glikemię pacjentów.
- U pacjentów w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem stosowanie olanzapiny wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Induktory CYP1A2: Metabolizm olanzapiny może być indukowany przez palenie tytoniu i karbamazepinę, co może prowadzić do zmniejszenia stężenia olanzapiny. Obserwowano jedynie nieznaczne do średniego zwiększenie klirensu olanzapiny.
Inhibitory CYP1A2: Wykazano, że fluwoksamina, specyficzny inhibitor CYP1A2, znacząco hamuje metabolizm olanzapiny. W przypadku stosowania fluwoksaminy lub innego inhibitora CYP1A2 (np. cyprofloksacyny) należy rozważyć zmniejszenie dawki olanzapiny.
Zmniejszenie biodostępności: Węgiel aktywowany zmniejsza biodostępność podanej doustnie olanzapiny o 50-60% i powinien być podawany co najmniej 2 godziny przed lub po olanzapinie.
Inne interakcje: Nie stwierdzono istotnych interakcji olanzapiny z fluoksetyną (inhibitor CYP2D6), pojedynczymi dawkami leków zobojętniających czy cymetydyną.
Leki działające na OUN: Należy zachować ostrożność u pacjentów spożywających alkohol lub stosujących leki mogące hamować aktywność OUN.
Wydłużenie odstępu QT: Należy zachować ostrożność stosując jednocześnie olanzapinę z lekami wydłużającymi odstęp QTc.
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża: Brak odpowiednich kontrolowanych badań u kobiet w ciąży. Pacjentki należy poinformować o konieczności powiadomienia lekarza o zajściu w ciążę lub jej planowaniu w trakcie leczenia olanzapiną. Ze względu na ograniczone doświadczenie, olanzapina powinna być stosowana w ciąży jedynie w przypadku, gdy potencjalne korzyści przewyższają możliwe ryzyko dla płodu.
Noworodki narażone na działanie leków przeciwpsychotycznych: Noworodki narażone na działanie leków przeciwpsychotycznych (w tym olanzapiny) w trzecim trymestrze ciąży są w grupie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, w tym objawów pozapiramidowych i/lub objawów odstawiennych o różnym nasileniu i czasie trwania po porodzie. Obserwowano pobudzenie, wzmożone napięcie, obniżone napięcie, drżenie, senność, zespół zaburzeń oddechowych lub zaburzenia karmienia. W związku z tym należy starannie monitorować stan noworodków.
Karmienie piersią: W badaniu z udziałem zdrowych kobiet karmiących piersią wykazano, że olanzapina przenika do mleka kobiecego. U niemowląt średnia ekspozycja (mg/kg mc.) w stanie stacjonarnym stanowiła 1,8% dawki przyjętej przez matkę (mg/kg mc.). Pacjentkom należy odradzić karmienie piersią podczas przyjmowania olanzapiny.
Płodność: Wpływ na płodność nie jest znany.
Działania niepożądane
Najczęściej zgłaszane działania niepożądane (≥1% pacjentów) związane ze stosowaniem olanzapiny w badaniach klinicznych to:
- Senność
- Zwiększenie masy ciała
- Eozynofilia
- Zwiększenie stężenia prolaktyny, cholesterolu, glukozy i triglicerydów
- Cukromocz
- Zwiększenie apetytu
- Zawroty głowy
- Akatyzja
- Parkinsonizm
- Leukopenia, neutropenia
- Niedociśnienie ortostatyczne
- Działanie antycholinergiczne
- Przemijające, bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych
- Wysypka
- Astenia, zmęczenie, gorączka
Szczegółowy opis działań niepożądanych, w tym rzadkich i bardzo rzadkich, znajduje się w Charakterystyce Produktu Leczniczego.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania obejmują:
- Bardzo często (>10%): tachykardia, pobudzenie/agresja, dyzartria, różne objawy pozapiramidowe i obniżony poziom świadomości
- Rzadziej: depresja oddechowa, śpiączka, drgawki, rabdomioliza, niewydolność nerek, zaburzenia rytmu serca
Nie ma swoistej odtrutki dla olanzapiny. Leczenie objawowe i monitorowanie czynności życiowych pacjenta. W przypadku przedawkowania należy rozważyć możliwość zażycia wielu leków.
Właściwości farmakologiczne
Olanzapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, przeciwmaniakalnym oraz stabilizującym nastrój, wykazującym działanie w stosunku do licznych układów receptorowych.
Skład
Substancja czynna: olanzapina. Jedna tabletka powlekana zawiera 5 mg, 10 mg, 15 mg lub 20 mg olanzapiny.
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
4) Schizofrenia
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.