Zolafren® Swift
Olanzapine
Zolafren® Swift - charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Olanzapina jest wskazana w leczeniu następujących schorzeń u pacjentów dorosłych:
- Schizofrenia
- Średnio nasilone i ciężkie epizody manii
- Zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów, u których uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie olanzapiną w fazie maniakalnej
Olanzapina wykazuje skuteczność w długoterminowym leczeniu podtrzymującym u pacjentów ze schizofrenią, którzy dobrze zareagowali na początkową fazę terapii.
Dawkowanie i sposób podawania
Schizofrenia:
Zalecana dawka początkowa olanzapiny wynosi 10 mg/dobę.
Epizod manii:
Dawka początkowa wynosi 15 mg/dobę w monoterapii lub 10 mg/dobę w terapii skojarzonej.
Zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej:
Zalecana dawka początkowa wynosi 10 mg/dobę. U pacjentów otrzymujących olanzapinę w leczeniu epizodu manii należy kontynuować leczenie tą samą dawką w celu zapobiegania nawrotom.
Wskazanie | Dawka początkowa | Zakres dawek |
---|---|---|
Schizofrenia | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Epizod manii (monoterapia) | 15 mg/dobę | |
Epizod manii (terapia skojarzona) | 10 mg/dobę | |
Zapobieganie nawrotom ChAD | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Dawkowanie olanzapiny w zależności od wskazania
Podczas leczenia dawka dobowa może być ustalana w zakresie 5-20 mg/dobę w zależności od stanu klinicznego pacjenta. Zwiększenie dawki powyżej zalecanej dawki początkowej powinno nastąpić dopiero po ponownej ocenie stanu klinicznego i nie częściej niż co 24 godziny.
Olanzapina może być podawana niezależnie od posiłków. W przypadku planowanego zakończenia leczenia zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki.
Szczególne grupy pacjentów:
Pacjenci w podeszłym wieku: Mniejsza dawka początkowa (5 mg/dobę) nie jest rutynowo zalecana, ale powinna być rozważana u pacjentów ≥65 lat, jeśli uzasadniają to czynniki kliniczne.
Zaburzenia czynności nerek i/lub wątroby: Należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki początkowej (5 mg). W przypadku umiarkowanej niewydolności wątroby dawka początkowa powinna wynosić 5 mg i być ostrożnie zwiększana.
Płeć: Dawkowanie u kobiet nie wymaga rutynowej modyfikacji w porównaniu z mężczyznami.
Osoby palące: Dawkowanie u osób niepalących nie wymaga rutynowej modyfikacji w porównaniu z osobami palącymi.
W przypadku obecności więcej niż jednego czynnika mogącego spowalniać metabolizm (płeć żeńska, podeszły wiek, niepalenie tytoniu) należy rozważyć zmniejszenie dawki początkowej. Zwiększanie dawki u tych pacjentów powinno być przeprowadzane ostrożnie.
Dzieci i młodzież: Nie zaleca się stosowania olanzapiny u osób poniżej 18 roku życia ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności.
Wniosek: Dawkowanie olanzapiny należy dostosować indywidualnie w zależności od wskazania, stanu klinicznego pacjenta oraz obecności czynników mogących wpływać na metabolizm leku. Kluczowe jest staranne monitorowanie pacjenta i ostrożne modyfikowanie dawki.
Sposób podawania
Zolafren® Swift w postaci tabletek ulegających rozpadowi w jamie ustnej należy umieścić w jamie ustnej, gdzie ulega szybkiemu rozproszeniu w ślinie. Tabletkę można również rozpuścić w pełnej szklance wody lub innego odpowiedniego napoju bezpośrednio przed podaniem.
Olanzapina w tej postaci jest biorównoważna w stosunku do tabletek powlekanych, wykazując zbliżoną szybkość i stopień wchłaniania. Dawkowanie i częstotliwość podawania są takie same jak w przypadku tabletek powlekanych.
Wniosek: Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej zapewniają alternatywną, wygodną formę podania olanzapiny, szczególnie przydatną u pacjentów mających trudności z połykaniem tradycyjnych tabletek.
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Pacjenci ze stwierdzonym ryzykiem wystąpienia jaskry z wąskim kątem przesączania
Wniosek: Przeciwwskazania do stosowania olanzapiny są ograniczone, co umożliwia jej stosowanie u szerokiego spektrum pacjentów. Kluczowe jest wykluczenie nadwrażliwości oraz ryzyka jaskry z wąskim kątem przesączania przed rozpoczęciem terapii.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Pacjenci z otępieniem: Olanzapina nie jest zatwierdzona w leczeniu psychozy i zaburzeń zachowania związanych z otępieniem ze względu na zwiększone ryzyko zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych w tej grupie pacjentów.
Choroba Parkinsona: Nie zaleca się stosowania olanzapiny w leczeniu psychozy związanej z agonistami dopaminy u pacjentów z chorobą Parkinsona.
Złośliwy zespół neuroleptyczny (ZZN): W przypadku wystąpienia objawów ZZN należy natychmiast przerwać podawanie wszystkich leków przeciwpsychotycznych, w tym olanzapiny.
Hiperglikemia i cukrzyca: Zaleca się odpowiednie monitorowanie pacjentów pod kątem objawów hiperglikemii. Pacjenci z cukrzycą lub czynnikami ryzyka jej rozwoju powinni być regularnie badani.
Zaburzenia lipidowe: U pacjentów leczonych olanzapiną obserwowano niekorzystne zmiany w profilu lipidowym. Należy rozważyć monitorowanie lipidów, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami lipidowymi lub czynnikami ryzyka.
Aktywność antycholinergiczna: Należy zachować ostrożność przepisując olanzapinę pacjentom ze schorzeniami związanymi z układem cholinergicznym.
Czynność wątroby: W przypadku zwiększenia aktywności AlAT i/lub AspAT należy rozważyć zmniejszenie dawki. Leczenie należy przerwać w przypadku rozpoznania zapalenia wątroby.
Neutropenia: Należy zachować ostrożność u pacjentów z małą liczbą leukocytów/neutrofili z jakiejkolwiek przyczyny, przyjmujących leki mogące wywoływać neutropenię lub z zaburzeniami czynności szpiku w wywiadzie.
Przerwanie leczenia: Należy rozważyć stopniowe zmniejszanie dawki przy planowanym zakończeniu leczenia olanzapiną.
Odstęp QT: Należy zachować ostrożność stosując olanzapinę jednocześnie z lekami wydłużającymi odstęp QTc.
Wniosek: Stosowanie olanzapiny wymaga starannego monitorowania pacjenta pod kątem potencjalnych działań niepożądanych, szczególnie w zakresie metabolizmu glukozy i lipidów, czynności wątroby oraz ryzyka złośliwego zespołu neuroleptycznego. Konieczna jest szczególna ostrożność u pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem oraz u osób z chorobą Parkinsona.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Induktory CYP1A2: Palenie tytoniu i karbamazepina mogą indukować metabolizm olanzapiny, co może prowadzić do zmniejszenia jej stężenia.
Inhibitory CYP1A2: Fluwoksamina znacząco hamuje metabolizm olanzapiny. W przypadku stosowania fluwoksaminy lub innych inhibitorów CYP1A2 należy rozważyć zmniejszenie dawki olanzapiny.
Węgiel aktywowany: Zmniejsza biodostępność olanzapiny o 50-60%. Powinien być podawany co najmniej 2 godziny przed lub po olanzapinie.
Leki działające na OUN: Należy zachować ostrożność u pacjentów spożywających alkohol lub stosujących leki hamujące aktywność OUN.
Leki przeciwparkinsonowe: Nie zaleca się jednoczesnego stosowania olanzapiny i leków stosowanych w chorobie Parkinsona u pacjentów z chorobą Parkinsona i otępieniem.
Leki wydłużające odstęp QTc: Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu.
Wniosek: Najistotniejsze interakcje olanzapiny dotyczą leków wpływających na jej metabolizm poprzez układ enzymatyczny CYP1A2. Konieczne jest monitorowanie pacjentów stosujących jednocześnie leki oddziałujące na OUN oraz wydłużające odstęp QTc.
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża: Olanzapina powinna być stosowana w ciąży jedynie wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko dla płodu. Należy monitorować noworodki matek przyjmujących olanzapinę w III trymestrze ciąży pod kątem działań niepożądanych.
Karmienie piersią: Olanzapina przenika do mleka kobiecego. Pacjentkom należy odradzać karmienie piersią podczas przyjmowania olanzapiny.
Wniosek: Stosowanie olanzapiny w ciąży wymaga starannego rozważenia stosunku korzyści do ryzyka. Karmienie piersią jest przeciwwskazane podczas leczenia olanzapiną.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane (≥1% pacjentów) obejmują:
- Senność
- Zwiększenie masy ciała
- Eozynofilia
- Zwiększenie stężenia prolaktyny, cholesterolu, glukozy i trójglicerydów
- Zwiększenie apetytu
- Zawroty głowy
- Akatyzja
- Parkinsonizm
- Niedociśnienie ortostatyczne
- Działanie antycholinergiczne
- Przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych
- Wysypka
- Astenia, zmęczenie i obrzęk
Rzadsze, ale istotne działania niepożądane obejmują:
- Neutropenię
- Napady drgawkowe
- Złośliwy zespół neuroleptyczny
- Późne dyskinezy
- Zaburzenia rytmu serca
- Zakrzepicę żylną
- Zapalenie trzustki
- Zapalenie wątroby
Wniosek: Profil działań niepożądanych olanzapiny jest szeroki i obejmuje zarówno zaburzenia metaboliczne, jak i neurologiczne. Konieczne jest staranne monitorowanie pacjentów, szczególnie w zakresie masy ciała, parametrów metabolicznych oraz objawów pozapiramidowych.
Warto zapamiętać
- Olanzapina wymaga starannego monitorowania pacjenta pod kątem zaburzeń metabolicznych (przyrost masy ciała, hiperglikemia, dyslipidemia)
- Kluczowe jest dostosowanie dawki olanzapiny indywidualnie do pacjenta, z uwzględnieniem czynników mogących wpływać na jej metabolizm
Właściwości farmakologiczne
Olanzapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, przeciwmaniakalnym i stabilizującym nastrój. Wykazuje działanie antagonistyczne w stosunku do licznych układów receptorowych, w tym receptorów serotoninergicznych, dopaminergicznych i cholinergicznych.
Wniosek: Szerokie spektrum działania receptorowego olanzapiny przekłada się na jej skuteczność w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej, ale również przyczynia się do profilu działań niepożądanych.
Podsumowanie
Zolafren® Swift (olanzapina) jest skutecznym lekiem przeciwpsychotycznym o szerokim spektrum zastosowań w psychiatrii. Jego stosowanie wymaga jednak starannego monitorowania pacjenta ze względu na potencjalne działania niepożądane, szczególnie metaboliczne. Kluczowe jest indywidualne dostosowanie dawki oraz regularna ocena stosunku korzyści do ryzyka terapii.
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
4) Schizofrenia
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.