Zolafren® Swift
Olanzapine
Zolafren® Swift - charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Olanzapina jest wskazana do stosowania u dorosłych w następujących przypadkach:
- Leczenie schizofrenii
- Długoterminowe leczenie podtrzymujące u pacjentów ze schizofrenią, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie w początkowej fazie terapii
- Leczenie średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii
- Zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów, u których w terapii epizodu manii uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie olanzapiną
Olanzapina wykazuje skuteczność w długoterminowym leczeniu podtrzymującym schizofrenii oraz w zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej.
Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie olanzapiny należy dostosować indywidualnie w zależności od stanu klinicznego pacjenta:
Wskazanie | Dawka początkowa | Zakres dawek |
---|---|---|
Schizofrenia | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Epizod manii | 15 mg/dobę (monoterapia) 10 mg/dobę (terapia skojarzona) |
5-20 mg/dobę |
Zapobieganie nawrotom ChAD | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Tabletka ulegająca rozpadowi w jamie ustnej powinna być umieszczona w jamie ustnej, gdzie ulega szybkiemu rozproszeniu w ślinie. Można ją również rozpuścić w pełnej szklance wody lub innego odpowiedniego napoju bezpośrednio przed podaniem.
Wniosek: Dawkowanie olanzapiny należy dostosować indywidualnie, rozpoczynając od niższych dawek i stopniowo zwiększając w zależności od odpowiedzi klinicznej pacjenta. Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej zapewniają alternatywną, wygodną formę podania leku.
Specjalne grupy pacjentów
Pacjenci w podeszłym wieku: Mniejsza dawka początkowa (5 mg/dobę) nie jest rutynowo zalecana, jednak powinna być rozważana u pacjentów ≥65 lat, jeśli przemawiają za tym czynniki kliniczne.
Zaburzenia czynności nerek i/lub wątroby: Należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki początkowej (5 mg). W przypadkach umiarkowanej niewydolności wątroby dawka początkowa powinna wynosić 5 mg i być ostrożnie zwiększana.
Płeć: Dawka początkowa i zakres dawek u kobiet nie wymagają rutynowej korekty w porównaniu z mężczyznami.
Osoby palące: Dawka początkowa i zakres dawek u osób niepalących nie wymagają rutynowej korekty w porównaniu z osobami palącymi.
Wniosek: U pacjentów w podeszłym wieku, z zaburzeniami czynności nerek/wątroby oraz przy obecności innych czynników mogących wpływać na metabolizm leku, należy rozważyć rozpoczęcie leczenia od niższej dawki i ostrożne jej zwiększanie.
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na olanzapinę lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Pacjenci ze stwierdzonym ryzykiem wystąpienia jaskry z wąskim kątem przesączania
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Pacjenci z otępieniem: Olanzapina nie jest zalecana w leczeniu psychozy i/lub zaburzeń zachowania spowodowanych otępieniem ze względu na zwiększone ryzyko zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych.
Złośliwy zespół neuroleptyczny (ZZN): W przypadku wystąpienia objawów ZZN należy natychmiast przerwać podawanie wszystkich leków przeciwpsychotycznych, w tym olanzapiny.
Hiperglikemia i cukrzyca: Zaleca się odpowiednie monitorowanie stanu klinicznego pacjentów pod kątem objawów hiperglikemii.
Zaburzenia lipidowe: U pacjentów leczonych olanzapiną należy regularnie kontrolować stężenie lipidów.
Aktywność antycholinergiczna: Należy zachować ostrożność u pacjentów z przerostem gruczołu krokowego i podobnymi schorzeniami.
Czynność wątroby: Należy zachować ostrożność u pacjentów ze zwiększoną aktywnością AlAT i/lub AspAT, objawami niewydolności wątroby lub ograniczoną rezerwą wątrobową.
Neutropenia: Należy zachować ostrożność u pacjentów z małą liczbą leukocytów/granulocytów obojętnochłonnych oraz u pacjentów przyjmujących leki mogące wywoływać neutropenię.
Wniosek: Stosowanie olanzapiny wymaga ścisłego monitorowania stanu klinicznego pacjenta, szczególnie w zakresie metabolizmu glukozy i lipidów, czynności wątroby oraz parametrów hematologicznych. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem.
Warto zapamiętać
- Olanzapina może powodować istotne zwiększenie masy ciała oraz zaburzenia metaboliczne, dlatego konieczne jest regularne monitorowanie parametrów metabolicznych.
- U pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem stosowanie olanzapiny wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Najważniejsze interakcje olanzapiny z innymi lekami:
- Induktory CYP1A2 (np. karbamazepina, palenie tytoniu) - mogą zmniejszać stężenie olanzapiny
- Inhibitory CYP1A2 (np. fluwoksamina, ciprofloksacyna) - mogą zwiększać stężenie olanzapiny
- Węgiel aktywowany - zmniejsza biodostępność olanzapiny o 50-60%
- Leki działające hamująco na OUN - możliwe nasilenie działania sedatywnego
- Leki przeciwparkinsonowe - nie zaleca się jednoczesnego stosowania u pacjentów z chorobą Parkinsona i otępieniem
- Leki wydłużające odstęp QTc - należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu
Wniosek: Przy stosowaniu olanzapiny należy uwzględnić potencjalne interakcje z innymi lekami, szczególnie wpływającymi na metabolizm przez CYP1A2 oraz działającymi na OUN. Konieczne może być dostosowanie dawkowania olanzapiny.
Ciąża i karmienie piersią
Olanzapina powinna być stosowana w ciąży jedynie w przypadku, gdy spodziewane korzyści dla matki przeważają nad potencjalnym ryzykiem dla płodu. Zgłaszano przypadki wystąpienia objawów pozapiramidowych u noworodków matek stosujących olanzapinę w III trymestrze ciąży.
Olanzapina przenika do mleka kobiecego. Pacjentkom należy odradzać karmienie piersią podczas przyjmowania olanzapiny.
Wniosek: Stosowanie olanzapiny w ciąży wymaga dokładnej oceny stosunku korzyści do ryzyka. Karmienie piersią jest przeciwwskazane podczas leczenia olanzapiną.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane olanzapiny (≥1% pacjentów) to:
- Zaburzenia metaboliczne: zwiększenie masy ciała, zwiększenie stężenia prolaktyny, cholesterolu, glukozy i trójglicerydów
- Zaburzenia układu nerwowego: senność, zawroty głowy, akatyzja, parkinsonizm, dyskineza
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: działanie antycholinergiczne (zaparcia, suchość jamy ustnej)
- Zaburzenia wątrobowe: przejściowe, bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz
- Inne: astenia, zmęczenie, obrzęk
Rzadziej występują poważne działania niepożądane, takie jak złośliwy zespół neuroleptyczny, późne dyskinezy, napady drgawkowe czy zaburzenia rytmu serca.
Wniosek: Leczenie olanzapiną wymaga regularnego monitorowania pacjenta pod kątem występowania działań niepożądanych, szczególnie metabolicznych i neurologicznych. Konieczna jest edukacja pacjenta odnośnie możliwych objawów ubocznych.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania olanzapiny obejmują:
- Częstoskurcz
- Pobudzenie lub agresję
- Dyzartrię
- Objawy pozapiramidowe
- Obniżony poziom świadomości (od sedacji do śpiączki)
W ciężkich przypadkach mogą wystąpić zaburzenia oddychania, zaburzenia rytmu serca czy złośliwy zespół neuroleptyczny.
Wniosek: W przypadku przedawkowania olanzapiny konieczne jest ścisłe monitorowanie pacjenta i leczenie objawowe. Nie ma swoistego antidotum dla olanzapiny.
Właściwości farmakologiczne
Olanzapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, przeciwmaniakalnym i stabilizującym nastrój. Wykazuje działanie antagonistyczne wobec receptorów serotoninowych (5-HT2A/2C, 5-HT3, 5-HT6), dopaminowych (D1, D2, D3, D4, D5), cholinergicznych muskarynowych (M1-M5), adrenergicznych α1 i histaminowych H1.
Wniosek: Szerokie spektrum działania receptorowego olanzapiny przekłada się na jej skuteczność w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej, ale również warunkuje profil działań niepożądanych.
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
4) Schizofrenia
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.