Zolafren® Swift
Olanzapine
Zolafren® Swift - charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Olanzapina jest wskazana w leczeniu następujących schorzeń u pacjentów dorosłych:
- Schizofrenia
- Średnio nasilone i ciężkie epizody manii
- Zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów, u których uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie olanzapiną w fazie maniakalnej
Olanzapina wykazuje skuteczność w długoterminowym leczeniu podtrzymującym u pacjentów ze schizofrenią, którzy dobrze zareagowali na leczenie w początkowej fazie terapii.
Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie u dorosłych:
Wskazanie | Dawka początkowa | Zakres dawek |
---|---|---|
Schizofrenia | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Epizod manii | 15 mg/dobę (monoterapia) 10 mg/dobę (terapia skojarzona) |
5-20 mg/dobę |
Zapobieganie nawrotom ChAD | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Dawkowanie należy dostosować indywidualnie w zależności od stanu klinicznego pacjenta. Zwiększenie dawki powyżej zalecanej dawki początkowej powinno nastąpić po ponownej ocenie stanu klinicznego i nie częściej niż co 24 godziny.
Szczególne grupy pacjentów:
- Pacjenci w podeszłym wieku (≥65 lat): rozważyć mniejszą dawkę początkową 5 mg/dobę
- Zaburzenia czynności nerek i/lub wątroby: rozważyć mniejszą dawkę początkową 5 mg/dobę
- Palacze tytoniu: nie ma konieczności rutynowej modyfikacji dawki
W przypadku obecności więcej niż jednego czynnika mogącego spowolnić metabolizm (płeć żeńska, podeszły wiek, niepalenie tytoniu) należy rozważyć zmniejszenie dawki początkowej. Zwiększanie dawki u tych pacjentów powinno być ostrożne.
Sposób podawania:
Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej należy umieścić w jamie ustnej, gdzie szybko ulegają rozproszeniu w ślinie. Można je również rozpuścić w pełnej szklance wody lub innego odpowiedniego napoju bezpośrednio przed podaniem. Olanzapina może być przyjmowana niezależnie od posiłków.
Wniosek: Dawkowanie olanzapiny należy dostosować indywidualnie, rozpoczynając od zalecanych dawek początkowych i zwiększając je ostrożnie w zależności od odpowiedzi klinicznej pacjenta. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów w podeszłym wieku oraz z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby.
Przeciwwskazania
Stosowanie olanzapiny jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Pacjenci ze stwierdzonym ryzykiem wystąpienia jaskry z wąskim kątem przesączania
Wniosek: Przed rozpoczęciem leczenia olanzapiną należy wykluczyć nadwrażliwość na lek oraz ocenić ryzyko jaskry u pacjenta.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania olanzapiny należy zachować szczególną ostrożność w następujących przypadkach:
- Pacjenci z otępieniem - zwiększone ryzyko zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych
- Choroba Parkinsona - nie zaleca się stosowania w psychozie związanej z agonistami dopaminy
- Złośliwy zespół neuroleptyczny (ZZN) - w razie wystąpienia objawów natychmiast odstawić lek
- Hiperglikemia i cukrzyca - monitorować poziom glukozy, zwłaszcza u pacjentów z czynnikami ryzyka
- Zaburzenia lipidowe - kontrolować profil lipidowy
- Pacjenci z chorobami współistniejącymi (np. przerost prostaty, niedrożność jelit)
- Zaburzenia czynności wątroby - monitorować enzymy wątrobowe
- Neutropenia - kontrolować morfologię krwi u pacjentów z grupy ryzyka
Wniosek: Stosowanie olanzapiny wymaga ścisłego monitorowania stanu pacjenta, zwłaszcza pod kątem metabolicznym i hematologicznym. Szczególną ostrożność należy zachować u osób starszych z otępieniem oraz pacjentów z chorobami współistniejącymi.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Najważniejsze interakcje olanzapiny z innymi lekami:
- Induktory CYP1A2 (np. karbamazepina, palenie tytoniu) - mogą zmniejszać stężenie olanzapiny
- Inhibitory CYP1A2 (np. fluwoksamina, ciprofloksacyna) - mogą zwiększać stężenie olanzapiny
- Węgiel aktywowany - zmniejsza biodostępność olanzapiny
- Leki działające depresyjnie na OUN - możliwe nasilenie działania
- Leki przeciwparkinsonowe - nie zaleca się jednoczesnego stosowania u pacjentów z chorobą Parkinsona
- Leki wydłużające odstęp QTc - zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu
Wniosek: Podczas leczenia olanzapiną należy uważnie monitorować jednocześnie stosowane leki pod kątem potencjalnych interakcji, zwłaszcza te wpływające na metabolizm olanzapiny lub działanie na OUN.
Wpływ na ciążę i laktację
Stosowanie olanzapiny w ciąży:
- Brak odpowiednich kontrolowanych badań u kobiet w ciąży
- Stosować tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko dla płodu
- Możliwe działania niepożądane u noworodków po ekspozycji w III trymestrze
Karmienie piersią:
- Olanzapina przenika do mleka kobiecego
- Nie zaleca się karmienia piersią podczas leczenia olanzapiną
Wniosek: Olanzapina powinna być stosowana w ciąży tylko w razie wyraźnej konieczności. Należy odradzać karmienie piersią pacjentkom przyjmującym olanzapinę.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane olanzapiny (≥1% pacjentów) to:
- Senność
- Zwiększenie masy ciała
- Eozynofilia
- Zwiększenie stężenia prolaktyny, cholesterolu, glukozy i trójglicerydów
- Zwiększenie apetytu
- Zawroty głowy
- Akatyzja, parkinsonizm, dyskineza
- Niedociśnienie ortostatyczne
- Działanie antycholinergiczne
- Przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych
- Wysypka
- Astenia, zmęczenie, obrzęk
Inne istotne działania niepożądane obejmują:
- Zaburzenia metaboliczne (cukrzyca, hiperlipidemia)
- Zaburzenia hematologiczne (neutropenia, trombocytopenia)
- Złośliwy zespół neuroleptyczny
- Zaburzenia sercowo-naczyniowe (wydłużenie odstępu QTc, zakrzepica)
- Zaburzenia wątroby (zapalenie wątroby)
Wniosek: Pacjenci przyjmujący olanzapinę wymagają regularnego monitorowania pod kątem działań niepożądanych, szczególnie metabolicznych, hematologicznych i wątrobowych. Należy zwracać uwagę na potencjalne ciężkie powikłania, takie jak złośliwy zespół neuroleptyczny czy zaburzenia sercowo-naczyniowe.
Warto zapamiętać:
- Olanzapina jest skuteczna w leczeniu schizofrenii, epizodów maniakalnych i zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej.
- Podczas leczenia olanzapiną konieczne jest regularne monitorowanie masy ciała, poziomu glukozy i lipidów ze względu na ryzyko zaburzeń metabolicznych.
Właściwości farmakologiczne
Olanzapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, przeciwmaniakalnym i stabilizującym nastrój. Wykazuje działanie antagonistyczne w stosunku do wielu receptorów, w tym:
- Serotoninowych (5-HT2A/2C, 5-HT3, 5-HT6)
- Dopaminowych (D1, D2, D3, D4, D5)
- Muskarynowych (M1-M5)
- Adrenergicznych α1
- Histaminowych H1
Mechanizm działania olanzapiny w schizofrenii i chorobie afektywnej dwubiegunowej prawdopodobnie związany jest z połączeniem antagonizmu dopaminowego i serotoninowego.
Wniosek: Szerokie spektrum działania receptorowego olanzapiny przekłada się na jej skuteczność w leczeniu objawów psychotycznych i afektywnych, ale również odpowiada za profil działań niepożądanych leku.
Podsumowanie
Olanzapina (Zolafren® Swift) jest skutecznym lekiem przeciwpsychotycznym i normotymicznym, stosowanym w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej. Jej stosowanie wymaga jednak ścisłego monitorowania pacjenta ze względu na ryzyko istotnych działań niepożądanych, szczególnie metabolicznych. Indywidualizacja dawkowania oraz regularna ocena stosunku korzyści do ryzyka są kluczowe dla optymalizacji terapii olanzapiną.
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Schizofrenia
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
4) Schizofrenia
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.