Zolafren® Swift
Olanzapine
Zolafren® Swift - charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Olanzapina jest wskazana w leczeniu następujących schorzeń u pacjentów dorosłych:
- Schizofrenia
- Średnio nasilone i ciężkie epizody manii
- Zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów, u których uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie olanzapiną w fazie maniakalnej
Olanzapina wykazuje skuteczność w długoterminowym leczeniu podtrzymującym pacjentów ze schizofrenią, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie w początkowej fazie terapii.
Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie u dorosłych:
Wskazanie | Dawka początkowa | Zakres dawek |
---|---|---|
Schizofrenia | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Epizod manii | 15 mg/dobę (monoterapia) 10 mg/dobę (terapia skojarzona) |
5-20 mg/dobę |
Zapobieganie nawrotom ChAD | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Dawkowanie należy dostosować indywidualnie w zależności od stanu klinicznego pacjenta. Zwiększenie dawki powyżej zalecanej dawki początkowej powinno nastąpić po ponownej ocenie stanu klinicznego i nie częściej niż co 24 godziny.
Szczególne grupy pacjentów:
- Pacjenci w podeszłym wieku (≥65 lat): rozważyć mniejszą dawkę początkową 5 mg/dobę
- Zaburzenia czynności nerek i/lub wątroby: rozważyć mniejszą dawkę początkową 5 mg/dobę
- Palacze tytoniu: nie ma konieczności rutynowej modyfikacji dawki
W przypadku obecności więcej niż jednego czynnika mogącego spowolnić metabolizm (płeć żeńska, podeszły wiek, niepalenie tytoniu) należy rozważyć zmniejszenie dawki początkowej. Zwiększanie dawki u tych pacjentów powinno być ostrożne.
Sposób podawania:
Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej należy umieścić w jamie ustnej, gdzie ulegają szybkiemu rozproszeniu w ślinie. Można je również rozpuścić w pełnej szklance wody lub innego odpowiedniego napoju bezpośrednio przed podaniem. Olanzapinę można przyjmować niezależnie od posiłków.
Wniosek: Dawkowanie olanzapiny należy dostosować indywidualnie, rozpoczynając od zalecanych dawek początkowych i ostrożnie zwiększając w razie potrzeby. Szczególną uwagę należy zwrócić na pacjentów w podeszłym wieku oraz z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby.
Przeciwwskazania
Stosowanie olanzapiny jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Pacjenci ze stwierdzonym ryzykiem wystąpienia jaskry z wąskim kątem przesączania
Wniosek: Przed rozpoczęciem leczenia olanzapiną należy wykluczyć nadwrażliwość na lek oraz ocenić ryzyko jaskry u pacjenta.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania olanzapiny należy zachować szczególną ostrożność w następujących przypadkach:
- Pacjenci z otępieniem - zwiększone ryzyko zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych
- Choroba Parkinsona - nie zaleca się stosowania w leczeniu psychozy wywołanej agonistami dopaminy
- Złośliwy zespół neuroleptyczny (ZZN) - rzadkie, ale potencjalnie zagrażające życiu powikłanie
- Hiperglikemia i cukrzyca - konieczne monitorowanie glikemii
- Zaburzenia lipidowe - regularne kontrolowanie profilu lipidowego
- Zwiększenie masy ciała - częste działanie niepożądane wymagające monitorowania
- Pacjenci z chorobami wątroby - ostrożność u osób z podwyższonymi enzymami wątrobowymi
- Neutropenia - monitorowanie morfologii krwi, szczególnie u pacjentów z grup ryzyka
Wniosek: Stosowanie olanzapiny wymaga ścisłego monitorowania stanu klinicznego pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka metabolicznego, hematologicznego i neurologicznego.
Warto zapamiętać
- Olanzapina może powodować istotne zwiększenie masy ciała oraz zaburzenia metaboliczne (hiperglikemia, dyslipidemia)
- U pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem leczonych olanzapiną obserwowano zwiększone ryzyko zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Olanzapina wchodzi w istotne interakcje z następującymi lekami:
- Inhibitory CYP1A2 (np. fluwoksamina, ciprofloksacyna) - mogą zwiększać stężenie olanzapiny
- Induktory CYP1A2 (np. karbamazepina, palenie tytoniu) - mogą zmniejszać stężenie olanzapiny
- Węgiel aktywowany - zmniejsza biodostępność olanzapiny o 50-60%
- Leki działające depresyjnie na OUN - możliwe nasilenie działania sedatywnego
- Leki przeciwparkinsonowe - nie zaleca się jednoczesnego stosowania u pacjentów z chorobą Parkinsona
- Leki wydłużające odstęp QTc - zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu
Wniosek: Podczas leczenia olanzapiną należy uważnie monitorować jednocześnie stosowane leki pod kątem potencjalnych interakcji, szczególnie w zakresie wpływu na metabolizm olanzapiny oraz ryzyka działań niepożądanych.
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Ciąża: Brak odpowiednich kontrolowanych badań u kobiet w ciąży. Olanzapinę można stosować w ciąży jedynie wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko dla płodu. Zgłaszano przypadki objawów pozapiramidowych u noworodków matek przyjmujących olanzapinę w III trymestrze.
Karmienie piersią: Olanzapina przenika do mleka kobiecego. Średnia ekspozycja u niemowląt (mg/kg mc.) w stanie stacjonarnym stanowiła 1,8% dawki przyjętej przez matkę. Nie zaleca się karmienia piersią podczas stosowania olanzapiny.
Wniosek: Stosowanie olanzapiny w ciąży i podczas karmienia piersią powinno być starannie rozważone, biorąc pod uwagę potencjalne ryzyko dla dziecka.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane olanzapiny (≥1% pacjentów) obejmują:
- Zaburzenia metaboliczne: zwiększenie masy ciała, hiperlipidemia, hiperglikemia
- Zaburzenia układu nerwowego: senność, zawroty głowy, akatyzja, parkinsonizm
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: działanie antycholinergiczne (zaparcia, suchość jamy ustnej)
- Zaburzenia wątrobowe: przejściowe, bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz
- Inne: zwiększenie stężenia prolaktyny, obrzęki, astenia
Wniosek: Pacjenci przyjmujący olanzapinę wymagają regularnego monitorowania pod kątem działań niepożądanych, szczególnie metabolicznych i neurologicznych. Należy edukować pacjentów odnośnie możliwych objawów ubocznych i konieczności ich zgłaszania.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania olanzapiny obejmują:
- Częstoskurcz
- Pobudzenie lub agresję
- Dyzartrię
- Objawy pozapiramidowe
- Obniżony poziom świadomości (od sedacji do śpiączki)
- Zaburzenia rytmu serca
- Depresję oddechową
Leczenie przedawkowania jest objawowe i podtrzymujące. Nie ma swoistej odtrutki dla olanzapiny.
Wniosek: W przypadku podejrzenia przedawkowania olanzapiny konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna i ścisłe monitorowanie funkcji życiowych pacjenta.
Właściwości farmakologiczne
Olanzapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, przeciwmaniakalnym i stabilizującym nastrój. Wykazuje działanie antagonistyczne wobec wielu receptorów, w tym serotoninowych, dopaminowych i muskarynowych. Mechanizm działania przeciwpsychotycznego związany jest głównie z blokowaniem receptorów D2 i 5-HT2A.
Wniosek: Złożony profil receptorowy olanzapiny odpowiada za jej szerokie spektrum działania terapeutycznego, ale również przyczynia się do występowania różnorodnych działań niepożądanych.
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
4) Schizofrenia
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.