Zolafren®
Olanzapine
Zolafren® - informacje dla lekarza
Wskazania do stosowania
Olanzapina jest wskazana w:
- Leczeniu schizofrenii
- Długotrwałym leczeniu podtrzymującym pacjentów ze schizofrenią, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie w początkowej fazie terapii
- Leczeniu średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii
- Zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów, u których w terapii epizodu manii uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie olanzapiną
Dawkowanie i sposób podawania
Dorośli:
Wskazanie | Dawka początkowa | Zakres dawek |
---|---|---|
Schizofrenia | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Epizod manii | 15 mg/dobę (monoterapia) 10 mg/dobę (terapia skojarzona) |
5-20 mg/dobę |
Zapobieganie nawrotom ChAD | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Dawka dobowa może być ustalana w zależności od stanu klinicznego pacjenta. Zwiększenie dawki ponad rekomendowaną dawkę początkową zaleca się nie częściej niż co 24h po ponownej ocenie stanu klinicznego.
Wniosek: Dawkowanie olanzapiny należy dostosować indywidualnie, rozpoczynając od dawek początkowych i stopniowo zwiększając w razie potrzeby, monitorując stan kliniczny pacjenta.
Szczególne grupy pacjentów
Pacjenci w podeszłym wieku: Mniejsza dawka początkowa (5 mg/dobę) nie jest rutynowo zalecana, ale powinna być rozważana u pacjentów ≥65 lat, gdy przemawiają za tym czynniki kliniczne.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek i/lub wątroby: Należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki początkowej (5 mg). W przypadkach umiarkowanej niewydolności wątroby dawka początkowa powinna wynosić 5 mg i być ostrożnie zwiększana.
Płeć: Dawka początkowa i zakres dawek u kobiet nie wymagają rutynowej korekty w porównaniu z mężczyznami.
Osoby palące: Dawka początkowa i zakres dawek u osób niepalących nie wymagają rutynowej korekty w porównaniu z osobami palącymi.
Wniosek: U pacjentów w podeszłym wieku, z zaburzeniami czynności nerek/wątroby oraz przy występowaniu czynników spowalniających metabolizm należy rozważyć zmniejszenie dawki początkowej i ostrożne jej zwiększanie.
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Pacjenci ze stwierdzonym ryzykiem jaskry z wąskim kątem przesączania
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Pacjenci w podeszłym wieku z psychozą i/lub zaburzeniami zachowania spowodowanymi otępieniem: Zwiększone ryzyko zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych. Nie zaleca się stosowania olanzapiny w tej grupie pacjentów.
Choroba Parkinsona: Nie zaleca się stosowania olanzapiny w leczeniu psychozy wywołanej agonistami dopaminy u pacjentów z chorobą Parkinsona.
Złośliwy zespół neuroleptyczny (ZZN): W razie wystąpienia objawów ZZN należy przerwać stosowanie wszystkich leków przeciwpsychotycznych.
Hiperglikemia i cukrzyca: Zaleca się odpowiednie monitorowanie stanu klinicznego, w tym regularne pomiary stężenia glukozy we krwi.
Zaburzenia lipidowe: Należy systematycznie kontrolować stężenie lipidów u pacjentów leczonych olanzapiną.
Aktywność antycholinergiczna: Zachować ostrożność u pacjentów z przerostem gruczołu krokowego i podobnymi schorzeniami.
Czynność wątroby: Należy zachować ostrożność i wykonywać badania kontrolne u pacjentów ze zwiększoną aktywnością AlAT i/lub AspAT, objawami niewydolności wątroby lub ograniczoną rezerwą wątrobową.
Neutropenia: Zachować ostrożność u pacjentów z małą liczbą leukocytów/granulocytów obojętnochłonnych z różnych przyczyn.
Wniosek: Stosowanie olanzapiny wymaga ścisłego monitorowania stanu pacjenta, szczególnie w zakresie metabolizmu glukozy i lipidów, czynności wątroby oraz ryzyka wystąpienia złośliwego zespołu neuroleptycznego.
Warto zapamiętać
- Olanzapina wymaga regularnego monitorowania stężenia glukozy, lipidów oraz czynności wątroby u pacjentów
- Lek nie jest zalecany u pacjentów w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem ze względu na zwiększone ryzyko zgonu
Interakcje
Wpływ innych leków na olanzapinę:
- Induktory CYP1A2 (np. karbamazepina, palenie tytoniu) mogą zmniejszać stężenie olanzapiny
- Inhibitory CYP1A2 (np. fluwoksamina, cyprofloksacyna) mogą zwiększać stężenie olanzapiny
- Węgiel aktywowany zmniejsza biodostępność olanzapiny o 50-60%
Wpływ olanzapiny na inne leki:
- Olanzapina może antagonizować działanie agonistów dopaminy
- Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu z lekami działającymi depresyjnie na OUN
- Ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu leków wydłużających odstęp QTc
Wniosek: Konieczne jest uwzględnienie potencjalnych interakcji olanzapiny, szczególnie z lekami wpływającymi na jej metabolizm oraz z substancjami działającymi na OUN.
Ciąża i laktacja
Ciąża: Stosować tylko gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko dla płodu. Noworodki narażone na działanie leków przeciwpsychotycznych w III trymestrze są w grupie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych.
Karmienie piersią: Olanzapina przenika do mleka. Należy odradzać karmienie piersią podczas leczenia.
Wniosek: Stosowanie olanzapiny w ciąży wymaga szczególnej ostrożności i indywidualnej oceny korzyści/ryzyka. Podczas leczenia nie zaleca się karmienia piersią.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane (≥1% pacjentów):
- Senność
- Zwiększenie masy ciała
- Eozynofilia
- Zwiększenie stężenia prolaktyny, cholesterolu, glukozy i triglicerydów
- Zawroty głowy
- Akatyzja, parkinsonizm
- Niedociśnienie ortostatyczne
- Przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych
Wniosek: Pacjenci leczeni olanzapiną wymagają monitorowania pod kątem wystąpienia działań niepożądanych, szczególnie metabolicznych i neurologicznych.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania obejmują: częstoskurcz, pobudzenie, dyzartrię, objawy pozapiramidowe i obniżony poziom świadomości. Możliwe są również: delirium, drgawki, śpiączka, depresja oddechowa, zaburzenia rytmu serca.
Leczenie objawowe i podtrzymujące czynności życiowe.
Wniosek: W przypadku przedawkowania olanzapiny kluczowe jest monitorowanie funkcji życiowych i wdrożenie leczenia objawowego.
Właściwości farmakologiczne
Olanzapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, przeciwmaniakalnym i stabilizującym nastrój. Wykazuje działanie antagonistyczne wobec receptorów serotoninowych, dopaminowych i innych.
Wniosek: Szerokie spektrum działania olanzapiny na różne układy receptorowe przekłada się na jej skuteczność w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej.
Postaci farmaceutyczne
Zolafren® dostępny jest w postaci:
- Tabletek powlekanych: 5 mg, 10 mg, 15 mg, 20 mg
- Kapsułek: 5 mg, 7,5 mg, 10 mg
Wniosek: Różnorodność dostępnych dawek umożliwia precyzyjne dostosowanie leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
4) Schizofrenia
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.