Zolafren®
Olanzapine
Zolafren® - informacje dla lekarza
Wskazania do stosowania
Olanzapina jest wskazana w:
- Leczeniu schizofrenii
- Długotrwałym leczeniu podtrzymującym pacjentów ze schizofrenią, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie w początkowej fazie terapii
- Leczeniu średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii
- Zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów, u których w terapii epizodu manii uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie olanzapiną
Dawkowanie i sposób podawania
Dorośli:
Wskazanie | Dawka początkowa | Zakres dawek |
---|---|---|
Schizofrenia | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Epizod manii | 15 mg/dobę (monoterapia) 10 mg/dobę (terapia skojarzona) |
5-20 mg/dobę |
Zapobieganie nawrotom ChAD | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Dawka dobowa może być ustalana w zależności od stanu klinicznego pacjenta. Zwiększenie dawki ponad rekomendowaną dawkę początkową zalecane jest tylko po ponownej ocenie stanu klinicznego i nie częściej niż co 24 godziny.
Wniosek: Dawkowanie olanzapiny należy dostosować indywidualnie do pacjenta, rozpoczynając od niższych dawek i stopniowo zwiększając w razie potrzeby.
Specjalne grupy pacjentów
Pacjenci w podeszłym wieku: Mniejsza dawka początkowa (5 mg/dobę) powinna być rozważana u pacjentów >65 lat.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek i/lub wątroby: Należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki początkowej (5 mg). W umiarkowanej niewydolności wątroby dawka początkowa powinna wynosić 5 mg.
Płeć: Dawka początkowa i zakres dawek nie wymagają rutynowej korekty u kobiet w porównaniu z mężczyznami.
Osoby palące: Dawka początkowa i zakres dawek nie wymagają rutynowej korekty u osób niepalących w porównaniu z palącymi.
Wniosek: U pacjentów w podeszłym wieku, z zaburzeniami czynności nerek/wątroby oraz przy występowaniu wielu czynników spowalniających metabolizm należy rozważyć zmniejszenie dawki początkowej olanzapiny.
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Pacjenci ze stwierdzonym ryzykiem wystąpienia jaskry z wąskim kątem przesączania
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Pacjenci w podeszłym wieku z psychozą i/lub zaburzeniami zachowania spowodowanymi otępieniem: Zwiększone ryzyko zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych. Nie zaleca się stosowania olanzapiny w tej grupie pacjentów.
Choroba Parkinsona: Nie zaleca się stosowania olanzapiny w leczeniu psychozy wywołanej agonistami dopaminy u pacjentów z chorobą Parkinsona.
Złośliwy zespół neuroleptyczny (ZZN): W przypadku wystąpienia objawów ZZN należy przerwać stosowanie wszystkich leków przeciwpsychotycznych.
Hiperglikemia i cukrzyca: Zaleca się odpowiednie monitorowanie stanu klinicznego, w tym pomiar stężenia glukozy przed rozpoczęciem leczenia, po 12 tygodniach, a następnie raz w roku.
Zaburzenia lipidowe: Należy systematycznie badać stężenie lipidów zgodnie z przyjętymi wytycznymi.
Aktywność antycholinergiczna: Zachować ostrożność u pacjentów z przerostem gruczołu krokowego i podobnymi schorzeniami.
Czynność wątroby: Należy zachować ostrożność i wykonywać badania kontrolne u pacjentów ze zwiększoną aktywnością AlAT i/lub AspAT, objawami niewydolności wątroby i innymi czynnikami ryzyka.
Neutropenia: Zachować ostrożność u pacjentów z małą liczbą leukocytów/granulocytów obojętnochłonnych z różnych przyczyn.
Wniosek: Stosowanie olanzapiny wymaga ścisłego monitorowania stanu pacjenta, szczególnie w zakresie metabolicznym, wątrobowym i hematologicznym. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów w podeszłym wieku i z chorobą Parkinsona.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Wpływ innych leków na olanzapinę:
- Induktory CYP1A2 (np. karbamazepina) mogą zmniejszać stężenie olanzapiny
- Inhibitory CYP1A2 (np. fluwoksamina, cyprofloksacyna) mogą zwiększać stężenie olanzapiny
- Węgiel aktywowany zmniejsza biodostępność olanzapiny o 50-60%
Wpływ olanzapiny na inne leki:
- Może antagonizować działanie agonistów dopaminy
- Nie stwierdzono istotnych interakcji z lekami metabolizowanymi przez główne izoenzymy CYP450
Inne interakcje:
- Zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu z lekami hamującymi OUN i alkoholem
- Nie zaleca się jednoczesnego stosowania z lekami przeciwparkinsonowskimi u pacjentów z chorobą Parkinsona i otępieniem
- Zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu z lekami wydłużającymi odstęp QTc
Wniosek: Przy stosowaniu olanzapiny należy uwzględnić potencjalne interakcje, szczególnie z lekami wpływającymi na CYP1A2 oraz lekami działającymi na OUN. Konieczne jest monitorowanie stanu klinicznego pacjenta i ewentualna modyfikacja dawkowania.
Wpływ na ciążę i laktację
Ciąża: Brak odpowiednich kontrolowanych badań. Stosować tylko gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko dla płodu. Noworodki narażone na działanie leków przeciwpsychotycznych w III trymestrze są w grupie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych.
Karmienie piersią: Olanzapina przenika do mleka kobiecego. Należy odradzać karmienie piersią podczas leczenia olanzapiną.
Wniosek: Stosowanie olanzapiny w ciąży wymaga starannego rozważenia korzyści i ryzyka. Karmienie piersią jest przeciwwskazane podczas leczenia.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane (≥1% pacjentów):
- Zaburzenia metaboliczne: zwiększenie masy ciała, zwiększenie stężenia prolaktyny, cholesterolu, glukozy i triglicerydów
- Zaburzenia układu nerwowego: senność, zawroty głowy, akatyzja, parkinsonizm, dyskineza
- Zaburzenia naczyniowe: niedociśnienie ortostatyczne
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: działanie antycholinergiczne
- Zaburzenia wątroby: przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz
- Zaburzenia skóry: wysypka
- Zaburzenia ogólne: astenia, zmęczenie, obrzęk
Wniosek: Leczenie olanzapiną wymaga monitorowania szerokiego spektrum potencjalnych działań niepożądanych, ze szczególnym uwzględnieniem zaburzeń metabolicznych i neurologicznych.
Warto zapamiętać
- Olanzapina wymaga regularnego monitorowania parametrów metabolicznych (masa ciała, lipidy, glukoza)
- U pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem stosowanie olanzapiny wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania obejmują: częstoskurcz, pobudzenie, dyzartrię, objawy pozapiramidowe i obniżony poziom świadomości. Leczenie objawowe i podtrzymujące czynności życiowe.
Właściwości farmakologiczne
Olanzapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, przeciwmaniakalnym i stabilizującym nastrój. Wykazuje działanie antagonistyczne wobec receptorów serotoninowych, dopaminowych i innych.
Wniosek: Szerokie spektrum działania olanzapiny na różne układy receptorowe przekłada się na jej skuteczność w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej, ale również na profil działań niepożądanych.
Postaci farmaceutyczne
Zolafren® dostępny jest w postaci:
- Tabletek powlekanych: 5 mg, 10 mg, 15 mg, 20 mg
- Kapsułek: 5 mg, 7,5 mg, 10 mg
Wniosek: Różnorodność dostępnych dawek umożliwia precyzyjne dostosowanie leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
4) Schizofrenia
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.