Zolafren®
Olanzapine
Zolafren® - informacje dla lekarza
Wskazania do stosowania
Olanzapina jest wskazana w:
- Leczeniu schizofrenii
- Długookresowym leczeniu podtrzymującym pacjentów ze schizofrenią, u których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie w początkowej fazie terapii
- Leczeniu średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii
- Zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów, u których w terapii epizodu manii uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie olanzapiną
Dawkowanie i sposób podawania
Dorośli:
Wskazanie | Dawka początkowa | Zakres dawek |
---|---|---|
Schizofrenia | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Epizod manii | 15 mg/dobę (monoterapia) 10 mg/dobę (terapia skojarzona) |
5-20 mg/dobę |
Zapobieganie nawrotom ChAD | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Dawka dobowa może być ustalana w zależności od stanu klinicznego pacjenta. Zwiększenie dawki ponad rekomendowaną dawkę początkową zaleca się nie częściej niż co 24h po ponownej ocenie stanu klinicznego.
Olanzapina może być podawana niezależnie od posiłków. W przypadku planowanego zakończenia leczenia należy rozważyć stopniowe zmniejszanie dawki.
Dzieci i młodzież: Nie zaleca się stosowania u osób poniżej 18 lat z uwagi na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności.
Pacjenci w podeszłym wieku: Mniejsza dawka początkowa (5 mg/dobę) nie jest rutynowo zalecana, ale powinna być rozważana u pacjentów ≥65 lat, gdy przemawiają za tym czynniki kliniczne.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek i/lub wątroby: Należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki początkowej (5 mg). W umiarkowanej niewydolności wątroby dawka początkowa powinna wynosić 5 mg.
Płeć: Dawka początkowa i zakres dawek nie wymagają rutynowej korekty u kobiet w porównaniu z mężczyznami.
Osoby palące: Dawka początkowa i zakres dawek nie wymagają rutynowej korekty u osób niepalących w porównaniu z palącymi.
W przypadku występowania więcej niż jednego czynnika mogącego spowolnić metabolizm (płeć żeńska, podeszły wiek, niepalenie tytoniu) należy rozważyć zmniejszenie dawki początkowej. Zwiększanie dawki, jeżeli wskazane, powinno być przeprowadzane ostrożnie.
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Pacjenci ze stwierdzonym ryzykiem wystąpienia jaskry z wąskim kątem przesączania
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Psychoza i zaburzenia zachowania związane z otępieniem: Stosowanie nie jest zalecane z powodu zwiększonej śmiertelności i ryzyka zdarzeń naczyniowo-mózgowych. W badaniach klinicznych u pacjentów w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem stwierdzono 2-krotnie większą częstość zgonów w grupie leczonej olanzapiną w porównaniu do placebo.
Choroba Parkinsona: Nie zaleca się stosowania w leczeniu psychozy wywołanej agonistami dopaminy u pacjentów z chorobą Parkinsona. W badaniach klinicznych bardzo często zgłaszano nasilenie parkinsonizmu i omamy.
Złośliwy zespół neuroleptyczny (ZZN): W przypadku wystąpienia objawów ZZN należy przerwać stosowanie wszystkich leków przeciwpsychotycznych, w tym olanzapiny.
Hiperglikemia i cukrzyca: Rzadko zgłaszano wystąpienie hiperglikemii i/lub rozwój lub nasilenie cukrzycy, czasami z kwasicą ketonową lub śpiączką. Zaleca się odpowiednie monitorowanie stanu klinicznego.
Zaburzenia lipidowe: W badaniach klinicznych obserwowano niepożądane zmiany w profilu lipidowym. Zaleca się monitorowanie stężenia lipidów.
Aktywność antycholinergiczna: Należy zachować ostrożność u pacjentów z przerostem gruczołu krokowego lub niedrożnością porażenną jelit.
Czynność wątroby: Często obserwowano przejściowe i bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych. Należy zachować ostrożność u pacjentów ze zwiększoną aktywnością AlAT i/lub AspAT, z objawami niewydolności wątroby lub przyjmujących leki hepatotoksyczne.
Neutropenia: Należy zachować ostrożność u pacjentów z małą liczbą leukocytów/granulocytów obojętnochłonnych oraz u pacjentów przyjmujących leki mogące wywoływać neutropenię.
Przerwanie leczenia: Rzadko obserwowano ostre objawy, takie jak pocenie się, bezsenność, drżenie, lęk, nudności lub wymioty, po nagłym przerwaniu stosowania olanzapiny.
Odstęp QTc: Należy zachować ostrożność stosując olanzapinę jednocześnie z lekami wydłużającymi odstęp QTc.
Warto zapamiętać
- Olanzapina może powodować istotne zwiększenie masy ciała oraz zaburzenia metaboliczne (hiperglikemia, dyslipidemia)
- U pacjentów w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem stwierdzono zwiększone ryzyko zgonu podczas leczenia olanzapiną
Interakcje
Wpływ innych leków na olanzapinę:
- Induktory CYP1A2 (np. karbamazepina, palenie tytoniu) mogą zmniejszać stężenie olanzapiny
- Inhibitory CYP1A2 (np. fluwoksamina, cyprofloksacyna) mogą zwiększać stężenie olanzapiny
- Węgiel aktywowany zmniejsza biodostępność olanzapiny o 50-60%
Wpływ olanzapiny na inne leki:
- Olanzapina może antagonizować działanie agonistów dopaminy
- Olanzapina nie hamuje głównych izoenzymów CYP450
Należy zachować ostrożność stosując olanzapinę jednocześnie z lekami działającymi depresyjnie na OUN lub wydłużającymi odstęp QTc.
Nie zaleca się jednoczesnego stosowania olanzapiny z lekami przeciwparkinsonowskimi u pacjentów z chorobą Parkinsona i otępieniem.
Wpływ na ciążę i laktację
Olanzapina powinna być stosowana w ciąży jedynie wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko dla płodu. Noworodki narażone na działanie leków przeciwpsychotycznych w III trymestrze ciąży są w grupie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych.
Olanzapina przenika do mleka kobiecego. Pacjentkom należy odradzać karmienie piersią podczas przyjmowania olanzapiny.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane (≥1% pacjentów) to:
- Senność
- Zwiększenie masy ciała
- Eozynofilia
- Zwiększenie stężenia prolaktyny, cholesterolu, glukozy i triglicerydów
- Zwiększenie apetytu
- Zawroty głowy
- Akatyzja, parkinsonizm
- Niedociśnienie ortostatyczne
- Działanie antycholinergiczne
- Przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych
Inne istotne działania niepożądane obejmują: złośliwy zespół neuroleptyczny, późne dyskinezy, napady drgawkowe, hiperglikemię i cukrzycę, zaburzenia lipidowe, neutropenię.
U młodzieży (13-17 lat) obserwowano większą częstość występowania niektórych działań niepożądanych w porównaniu z dorosłymi, w tym istotnego klinicznie zwiększenia masy ciała.
Przedawkowanie
Najczęstsze objawy przedawkowania to: częstoskurcz, pobudzenie/agresja, dyzartria, objawy pozapiramidowe i obniżony poziom świadomości. Leczenie objawowe i monitorowanie czynności życiowych. Nie ma swoistej odtrutki.
Właściwości farmakologiczne
Olanzapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, przeciwmaniakalnym i stabilizującym nastrój. Wykazuje działanie antagonistyczne wobec receptorów serotoninowych (5HT2A/2C, 5HT3, 5HT6), dopaminowych (D1, D2, D3, D4, D5), cholinergicznych M1-5, α1-adrenergicznych i histaminowych H1.
Olanzapina zmniejsza objawy pozytywne i negatywne schizofrenii oraz objawy manii w chorobie afektywnej dwubiegunowej. Wykazuje skuteczność w zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej.
Postać farmaceutyczna
Tabletki powlekane zawierające 5 mg, 10 mg, 15 mg lub 20 mg olanzapiny.
Kapsułki zawierające 5 mg, 7,5 mg lub 10 mg olanzapiny.
Olanzapina jest metabolizowana w wątrobie, głównie przez CYP1A2. Okres półtrwania wynosi około 33 godziny. Wydalana jest głównie z moczem w postaci metabolitów.
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
4) Schizofrenia
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.