Zalasta®
Olanzapine
Zalasta® - olanzapina w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej
Olanzapina, substancja czynna preparatu Zalasta®, jest lekiem przeciwpsychotycznym o szerokim spektrum działania, stosowanym w leczeniu schizofrenii oraz choroby afektywnej dwubiegunowej. Wykazuje ona działanie wobec licznych układów receptorowych w ośrodkowym układzie nerwowym.
Wskazania do stosowania
Olanzapina jest wskazana w następujących przypadkach:
- Leczenie schizofrenii, zarówno w fazie ostrej, jak i w terapii podtrzymującej u pacjentów z dobrą odpowiedzią na leczenie
- Leczenie umiarkowanych i ciężkich epizodów manii w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej
- Zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów, u których uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie olanzapiną w fazie maniakalnej
Skuteczność olanzapiny została potwierdzona w długoterminowym leczeniu podtrzymującym schizofrenii oraz w zapobieganiu nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej.
Dawkowanie
Dawkowanie olanzapiny należy dostosować indywidualnie do stanu klinicznego pacjenta. Zalecane dawkowanie u dorosłych:
Wskazanie | Dawka początkowa | Zakres dawek |
---|---|---|
Schizofrenia | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Epizody manii (monoterapia) | 15 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Epizody manii (terapia skojarzona) | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Zapobieganie nawrotom ChAD | 10 mg/dobę | 5-20 mg/dobę |
Dawkowanie należy dostosowywać w zależności od stanu klinicznego pacjenta. Zwiększenie dawki powyżej zalecanej dawki początkowej można przeprowadzać nie częściej niż co 24 godziny.
Olanzapinę można podawać niezależnie od posiłków. W przypadku konieczności odstawienia leku, należy rozważyć stopniowe zmniejszanie dawki.
Szczególne grupy pacjentów:
- Pacjenci w podeszłym wieku (>65 lat): rozważyć mniejszą dawkę początkową 5 mg/dobę
- Zaburzenia czynności nerek i/lub wątroby: rozważyć mniejszą dawkę początkową 5 mg/dobę
- Osoby palące: może być konieczne zwiększenie dawki ze względu na indukcję metabolizmu olanzapiny przez palenie tytoniu
- Dzieci i młodzież <18 lat: nie zaleca się stosowania ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności
Należy zachować szczególną ostrożność przy zwiększaniu dawki u pacjentów z więcej niż jednym czynnikiem spowalniającym metabolizm (płeć żeńska, podeszły wiek, niepalenie tytoniu).
Przeciwwskazania
Stosowanie olanzapiny jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na olanzapinę lub którąkolwiek substancję pomocniczą preparatu
- Pacjenci z ryzykiem wystąpienia jaskry z wąskim kątem przesączania
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania olanzapiny należy zwrócić szczególną uwagę na następujące kwestie:
- Ryzyko wystąpienia hiperglikemii i cukrzycy - konieczne monitorowanie stanu klinicznego pacjentów
- Możliwość wystąpienia objawów antycholinergicznych - ostrożność u pacjentów z przerostem gruczołu krokowego, niedrożnością porażenną jelit
- Ryzyko zaburzeń czynności wątroby - monitorowanie aktywności enzymów wątrobowych, szczególnie na początku leczenia
- Możliwość wystąpienia neutropenii - ostrożność u pacjentów z leukopenia lub neutropenią w wywiadzie
- Ryzyko złośliwego zespołu neuroleptycznego (ZZN) - monitorowanie objawów, w razie podejrzenia ZZN odstawić wszystkie leki przeciwpsychotyczne
- Możliwość wystąpienia napadów drgawkowych - ostrożność u pacjentów z napadami w wywiadzie
- Ryzyko późnych dyskinez - monitorowanie objawów, rozważyć zmniejszenie dawki lub przerwanie leczenia w razie ich wystąpienia
- Możliwość wystąpienia niedociśnienia ortostatycznego - monitorowanie ciśnienia krwi, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku
- Ryzyko wydłużenia odstępu QTc - ostrożność u pacjentów z czynnikami ryzyka wydłużenia QTc
Należy poinformować pacjentów o możliwości wystąpienia senności i zawrotów głowy, co może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Interakcje lekowe
Olanzapina wchodzi w interakcje z wieloma substancjami, co wymaga szczególnej uwagi przy jej stosowaniu:
- Induktory CYP1A2 (np. karbamazepina, palenie tytoniu) - mogą zmniejszać stężenie olanzapiny
- Inhibitory CYP1A2 (np. fluwoksamina, cyprofloksacyna) - mogą zwiększać stężenie olanzapiny, konieczne rozważenie zmniejszenia dawki
- Węgiel aktywowany - zmniejsza biodostępność olanzapiny, zachować odstęp co najmniej 2 godzin
- Agoniści dopaminy - olanzapina może działać antagonistycznie
Olanzapina nie wykazuje istotnego wpływu na metabolizm innych leków metabolizowanych przez główne izoenzymy cytochromu P450.
Ciąża i laktacja
Brak odpowiednich badań kontrolowanych dotyczących bezpieczeństwa stosowania olanzapiny w ciąży. Lek może być stosowany jedynie wtedy, gdy spodziewane korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu. Olanzapina przenika do mleka kobiecego, dlatego nie zaleca się karmienia piersią w trakcie leczenia.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem olanzapiny to:
- Bardzo częste: senność, zwiększenie masy ciała, hiperprolaktynemia
- Częste: zawroty głowy, akatyzja, parkinsonizm, dyskinezy, zwiększenie łaknienia, zaburzenia lipidowe i glikemii, przejściowy wzrost aktywności enzymów wątrobowych
- Niezbyt częste: bradykardia, reakcje nadwrażliwości na światło
- Rzadkie: leukopenia, napady drgawkowe, zespół metaboliczny
- Bardzo rzadkie: złośliwy zespół neuroleptyczny, zapalenie trzustki, zapalenie wątroby, reakcje alergiczne
W przypadku nagłego odstawienia olanzapiny mogą wystąpić objawy odstawienne, takie jak pocenie się, bezsenność, drżenie, lęk, nudności lub wymioty.
Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania olanzapiny najczęściej obserwuje się: tachykardię, pobudzenie, zaburzenia świadomości, objawy pozapiramidowe. Możliwe są poważne powikłania, w tym zaburzenia rytmu serca, depresja oddechowa, śpiączka. Leczenie przedawkowania jest objawowe i podtrzymujące, z monitorowaniem czynności życiowych. Nie ma specyficznej odtrutki dla olanzapiny.
Warto zapamiętać
- Olanzapina jest skuteczna w leczeniu schizofrenii oraz choroby afektywnej dwubiegunowej, zarówno w fazie ostrej, jak i w leczeniu podtrzymującym.
- Podczas stosowania olanzapiny konieczne jest monitorowanie stanu metabolicznego pacjenta ze względu na ryzyko przyrostu masy ciała, zaburzeń lipidowych i glikemii.
Olanzapina jest skutecznym lekiem przeciwpsychotycznym o szerokim spektrum działania, jednak jej stosowanie wymaga starannego monitorowania pacjenta i indywidualnego dostosowania dawki. Kluczowe jest regularne ocenianie stosunku korzyści do ryzyka terapii oraz edukacja pacjenta w zakresie możliwych działań niepożądanych i konieczności zgłaszania ich lekarzowi prowadzącemu.
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
4) Schizofrenia
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Choroba Huntingtona; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Jadłowstręt psychiczny (F50.0; F50.1 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.