Xenna® - Zioła przeczyszczające do leczenia zaparć

Xenna® to preparat ziołowy o działaniu przeczyszczającym, przeznaczony do doraźnego leczenia zaparć u dorosłych i młodzieży powyżej 12 roku życia. Lek zawiera liście senesu (Sennae folium), które są źródłem związków antranoidowych, głównie sennozydów, odpowiedzialnych za efekt przeczyszczający.

Wskazania

Preparat Xenna® jest wskazany do stosowania w doraźnym leczeniu zaparć u osób dorosłych i młodzieży powyżej 12 roku życia. Należy podkreślić, że lek powinien być stosowany tylko wtedy, gdy zmiana diety i łagodniejsze środki przeczyszczające (np. pęczniejące) nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

Xenna® powinna być stosowana jako lek drugiego rzutu w leczeniu zaparć, po wcześniejszym wykorzystaniu metod dików przeczyszczających.

Dawkowanie i sposób podania

Tabela 1. Dawkowanie preparatu Xenna® w zależności od grupy wiekowej.

Sposób przygotowania i podania:

• Zawartość 1 saszetki zalać szklanką wrzącej wody (około 200 ml)
• Pozostawić do zaparzenia na
• Wypić od połowy do całej szklanki naparu jednorazowo przed snem
• Zawsze stosować świeżo przygotowany napar

Prawidłowe przygotowanie i dawkowanie preparatu Xenna® jest kluczowe dla uzyskania optymalnego efektu terapeutycznego przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.

Mechanizm działania

Xenna® zawiera pochodne 1,8-dihydroksyantracenu, które są odpowiedzialne za efekt przeczyszczający. β-O-glikozydy (sennozydy) obecne w preparacie nie są wchłaniane w jelicie cienkim, lecz przekształcane przez bakterie jelita grubego do aktywnych metabolitów (reinoantronu). Działanie przeczyszczające opiera się na dwóch mechanizmach:

• Wpływ na perystaltykę jelita grubego:
  • Stymulacja skurczów propulsacyjnych
  • Hamowanie skurczów stacjonarnych
  • Przyspieszenie pasażu jelitowego
  • Zmniejszenie resorpcji płynów
• Wpływ na procesy sekrecji:
  • Zwiększenie wydzielania śluzu
  • Aktywne wydzielanie chlorków
  • Wzmożone wydzielanie płynów

Efekt działania preparatu Xenna® pojawia się po około 8-12 godzinach od przyjęcia, co wynika z czasu przesuwania się treści pokarmowej w jelicie oraz przebiegu metabolizmu leku do uzyskania składników aktywnych.

Złożony mechanizm działania preparatu Xenna® prowadzi do efektywnego usuwania zaparć poprzez stymulację perystaltyki i zwiększenie uwodnienia mas kałowych.

Przeciwwskazania

Stosowanie preparatu Xenna® jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na substancję czynną
• Zwężenie i niedrożność jelit
• Atonia jelit
• Ostre stany zapalne w jamie brzusznej (np. zapalenie wyrostka robaczkowego)
• Choroba Crohna
• Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
• Niezdiagnozowane bóle w jamie brzusznej
• Stany odwodnienia z towarzyszącą utratą elektrolitów
• Wiek poniżej 12 lat

Przed zaleceniem preparatu Xenna® należy dokładnie ocenić stan pacjenta i wykluczyć poważne schorzenia przewodu pokarmowego, które mogłyby stanowić przeciwwskazanie do jego stosowania.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Stosując preparat Xenna®, należy zachować szczególną ostrożność w następujących sytuacjach:

• Pacjenci przyjmujący glikozydy nasercowe, leki antyarytmiczne, leki wydłużające odcinek QT, leki moczopędne, adrenokortykosteroidy lub korzeń lukrecji powinni skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem terapii
• W przypadku ciężkich zaparć powodujących powstawanie "kamieni kałowych" oraz niezdiagnozowanych ostrych lub przewlekłych schorzeń żołądkowo-jelitowych konieczna jest konsultacja lekarska
• Należy unikać długotrwałego stosowania preparatu ze względu na ryzyko przyzwyczajenia i atonii jelita grubego
• Pacjenci z schorzeniami nerek powinni zachować szczególną ostrożność ze względu na możliwe zaburzenia elektrolitowe
• U osób nie trzymających stolca należy zwrócić szczególną uwagę na zachowanie higieny osobistej

Stosowanie preparatu Xenna® wymaga zachowania odpowiednich środków ostrożności, szczególnie u pacjentów z chorobami współistniejącymi lub przyjmujących inne leki.

Interakcje

Preparat Xenna® może wchodzić w interakcje z innymi lekami:

• Może obniżać absorpcję stosowanych doustnie produktów leczniczych
• Długotrwałe stosowanie może prowadzić do hipokaliemii, która potęguje działanie:
  • Glikozydów nasercowych
  • Leków przeciwarytmicznych wpływających na rytm zatokowy serca (np. chinidyny)
  • Produktów leczniczych wydłużających odcinek QT
• Nie zaleca się jednoczesnego stosowania z lekami wywołującymi hipokaliemię (leki moczopędne, adrenokortykosteroidy, przetwory z korzenia lukrecji) ze względu na kumulację działań niepożądanych

Przy zalecaniu preparatu Xenna® należy uwzględnić potencjalne interakcje z innymi lekami, szczególnie w kontekście ryzyka hipokaliemii i jej konsekwencji dla układu sercowo-naczyniowego.

Ciąża i laktacja

Stosowanie preparatu Xenna® w okresie ciąży i laktacji nie jest zalecane:

• Brak doniesień o działaniach niepożądanych lub uszkadzających płód podczas ciąży w zalecanych dawkach
• Badania eksperymentalne dotyczące genotoksyczności antranoidów (np. emodyny i aloe-emodyny) wskazują, że ich stosowanie nie jest zalecane w ciąży
• Karmienie piersią nie jest rekomendowane z powodu niewystarczających danych na temat przenikania metabolitów do mleka
• Małe ilości aktywnych metabolitów (reiny) są wydzielane z mlekiem, jednak brak doniesień o efekcie przeczyszczającym u niemowląt karmionych piersią

Ze względu na brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa, preparat Xenna® nie powinien być stosowany u kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Działania niepożądane

Stosowanie preparatu Xenna® może wiązać się z wystąpieniem następujących działań niepożądanych:

• Zaburzenia układu immunologicznego: reakcje nadwrażliwości (świąd, pokrzywka, miejscowa lub uogólniona wysypka)
• Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, hipokaliemia
• Zaburzenia żołądka i jelit: bóle brzucha, skurcze, wydalanie płynnych stolców (szczególnie u pacjentów z zespołem jelita nadwrażliwego)
• Zaburzenia nerek i dróg moczowych: żółte lub czerwonobrązowe przebarwienie moczu, albuminuria, hematuria

Przewlekłe stosowanie może prowadzić do:

• Przebarwienia błony śluzowej okrężnicy (pseudomelanosis coli)
• Atonii jelita grubego
• Nasilenia zaparć

Pacjenci stosujący preparat Xenna® powinni być poinformowani o możliwych działaniach niepożądanych i konieczności zgłaszania ich lekarzowi, szczególnie w przypadku długotrwałego stosowania.

Przedawkowanie

W przypadku przedawkowania preparatu Xenna® mogą wystąpić:

• Ból brzucha
• Ostra biegunka
• Utrata płynów i elektrolitów

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

• Uzupełnienie płynów i elektrolitów
• Monitorowanie poziomu elektrolitów, szczególnie potasu (istotne zwłaszcza u osób starszych i młodzieży)

Przewlekłe stosowanie dawek wyższych niż zalecane może prowadzić do toksycznego zapalenia wątroby.

Przedawkowanie preparatu Xenna® może prowadzić do poważnych zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, dlatego kluczowe jest przestrzeganie zalecanych dawek i edukacja pacjentów w tym zakresie.

Skład

Jedna saszetka preparatu Xenna® zawiera 0,9-1,1 g Sennae folium (liści senesu), co odpowiada 30 mg związków antranoidowych w przeliczeniu na sennozyd B.

Standaryzowana zawartość związków czynnych w preparacie Xenna® zapewnia powtarzalność efektu terapeutycznego przy stosowaniu zalecanych dawek.