Xenna® - Zioła przeczyszczające do leczenia zaparć

Xenna® to preparat ziołowy o działaniu przeczyszczającym, przeznaczony do doraźnego leczenia zaparć u dorosłych i młodzieży powyżej 12 roku życia. Lek zawiera liście senesu (Sennae folium), które są źródłem związków antranoidowych, głównie sennozydów, odpowiedzialnych za efekt przeczyszczający.

Wskazania

Preparat Xenna® jest wskazany do stosowania w doraźnym leczeniu zaparć u osób dorosłych i młodzieży powyżej 12 roku życia. Należy podkreślić, że lek powinien być stosowany tylko wtedy, gdy zmiana diety oraz łagodniejsze środki przeczyszczające (np. pęczniejące) nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

Warto pamiętać, że nieusuwane zaparcia mogą prowadzić do poważnych schorzeń, dlatego ważne jest odpowiednie leczenie tego problemu. Jednakże, należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę leku, która pozwoli uzyskać miękki stolec.

Dawkowanie i sposób podania

Tabela 1. Dawkowanie preparatu Xenna®

Sposób przygotowania: 1 saszetkę należy zalać szklanką wrzącej wody (około 200 ml) i pozostawić do zaparzenia na 10 minut. Zaleca się picie od połowy do całej szklanki naparu jednorazowo przed snem. Ważne jest, aby zawsze przygotowywać świeży napar.

Należy pamiętać, że 1 saszetka produktu odpowiada maksymalnej dawce dziennej glikozydów hydroksyantracenowych. Nie należy przekraczać zalecanej dawki (1 saszetka na dobę).

Xenna® powinna być stosowana doraźnie, w najmniejszej skutecznej dawce, a jej przygotowanie i spożycie powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami, aby uniknąć przedawkowania i potencjalnych działań niepożądanych.

Mechanizm działania

Xenna® zawiera pochodne 1,8-dihydroksyantracenu, które są odpowiedzialne za efekt przeczyszczający. β-O-glikozydy (sennozydy) obecne w preparacie nie są wchłaniane w jelicie cienkim. Zostają one przekształcone przez bakterie jelita grubego do aktywnych metabolitów (reinoantronu). Działanie przeczyszczające preparatu Xenna® opiera się na dwóch mechanizmach:

1. Wpływ na perystaltykę jelita grubego: Stymulacja skurczów propulsacyjnych i hamowanie skurczów stacjonarnych, co prowadzi do przyspieszonego pasażu jelitowego i zmniejszonej resorpcji płynów. W efekcie preparat usuwa zalegające masy kałowe.
2. Wpływ na procesy sekrecji: Zwiększenie wydzielania śluzu i aktywne wydzielanie chlorków, co powoduje wzmożone wydzielanie płynów do światła jelita. W rezultacie preparat zmiękcza stolec.

Efekt przeczyszczający Xenna® pojawia się po około 8-12 godzinach od przyjęcia, co wynika z czasu potrzebnego na przesunięcie się treści pokarmowej w jelicie oraz przebiegu metabolizmu leku do uzyskania składników aktywnych.

Xenna® działa poprzez stymulację perystaltyki jelita grubego oraz zwiększenie wydzielania płynów do światła jelita, co prowadzi do zmiękczenia stolca i ułatwienia wypróżnienia. Efekt nie jest natychmiastowy, co pozwala na bezpieczniejsze i bardziej fizjologiczne działanie preparatu.

Przeciwwskazania

Stosowanie preparatu Xenna® jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na substancję czynną
• Zwężenie i niedrożność jelit
• Atonia jelit
• Ostre stany zapalne w jamie brzusznej (np. zapalenie wyrostka robaczkowego)
• Choroba Crohna
• Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
• Niezdiagnozowane bóle w jamie brzusznej
• Stany odwodnienia z towarzyszącą utratą elektrolitów
• Dzieci poniżej 12 roku życia

Przed zastosowaniem preparatu Xenna® należy wykluczyć poważne schorzenia układu pokarmowego oraz upewnić się, że pacjent nie cierpi na odwodnienie lub zaburzenia elektrolitowe. Lek nie powinien być stosowany u dzieci poniżej 12 roku życia.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Stosując preparat Xenna®, należy zachować szczególną ostrożność w następujących sytuacjach:

• Pacjenci przyjmujący glikozydy nasercowe, leki antyarytmiczne, leki wydłużające odcinek QT, leki moczopędne, adrenokortykosteroidy lub korzeń lukrecji powinni skonsultować się z lekarzem przed równoczesnym stosowaniem liści senesu.
• W przypadku ciężkich zaparć powodujących powstawanie "kamieni kałowych" oraz w przypadkach niezdiagnozowanych ostrych lub przewlekłych schorzeń żołądkowo-jelitowych, np. ból brzucha, nudności, wymioty, należy skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem preparatu.
• Należy unikać długotrwałego przyjmowania leków przeczyszczających. Stosowanie dłużej niż 1-2 tygodnie wymaga nadzoru lekarskiego ze względu na możliwość przyzwyczajenia oraz ryzyko wywołania atonii jelita grubego.
• Osoby z problemem nietrzymania stolca powinny zwrócić szczególną uwagę na zachowanie higieny osobistej podczas stosowania preparatu.
• Pacjenci ze schorzeniami nerek powinni zachować szczególną ostrożność ze względu na możliwe zaburzenia elektrolitowe.

Stosowanie preparatu Xenna® wymaga ostrożności, szczególnie u osób z chorobami współistniejącymi lub przyjmujących inne leki. Długotrwałe stosowanie może prowadzić do uzależnienia i pogorszenia funkcji jelit, dlatego ważne jest przestrzeganie zalecanego czasu terapii.

Interakcje

Xenna® może wchodzić w interakcje z innymi lekami i substancjami:

• Może obniżać absorpcję stosowanych doustnie produktów leczniczych.
• Długotrwałe stosowanie może prowadzić do hipokaliemii, która może nasilać działanie glikozydów nasercowych, leków przeciwarytmicznych wpływających na rytm zatokowy serca (np. chinidyny) oraz produktów leczniczych wydłużających odcinek QT.
• Nie zaleca się jednoczesnego stosowania z lekami wywołującymi hipokaliemię (leki moczopędne, adrenokortykosteroidy, przetwory z korzenia lukrecji) ze względu na kumulację działań niepożądanych.

Pacjenci przyjmujący inne leki, szczególnie wpływające na układ sercowo-naczyniowy lub gospodarkę elektrolitową, powinni skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem preparatu Xenna®. Konieczne może być dostosowanie dawkowania lub monitorowanie poziomu elektrolitów.

Ciąża i laktacja

Stosowanie preparatu Xenna® nie jest zalecane w okresie ciąży i laktacji:

• Brak doniesień o działaniach niepożądanych lub uszkadzających płód podczas ciąży w zalecanych dawkach, jednak badania eksperymentalne dotyczące genotoksyczności antranoidów (np. emodyny i aloe-emodyny) wskazują, że ich stosowanie nie jest zalecane w ciąży.
• Karmienie piersią nie jest rekomendowane z powodu niewystarczających danych na temat przenikania metabolitów do mleka. Małe ilości aktywnych metabolitów (reiny) są wydzielane z mlekiem, jednak brak doniesień o efekcie przeczyszczającym u niemowląt karmionych piersią.
• Brak danych dotyczących wpływu preparatów senesu na płodność u ludzi, jednak badania na szczurach nie wykazały wpływu sennozydów na płodność osobników żeńskich i męskich.

Kobiety w wieku rozrodczym powinny wziąć pod uwagę, że stosowanie antranoidów nie jest zalecane w ciąży. Ponadto, skrócenie czasu pasażu jelitowego przez sennozydy może zmniejszać absorpcję leków podawanych doustnie, w tym preparatów antykoncepcyjnych.

Ze względu na brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania w ciąży i podczas karmienia piersią, a także potencjalny wpływ na skuteczność antykoncepcji, preparat Xenna® nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz planujące ciążę bez konsultacji z lekarzem.

Działania niepożądane

Stosowanie preparatu Xenna® może wiązać się z wystąpieniem następujących działań niepożądanych:

• Zaburzenia układu immunologicznego: reakcje nadwrażliwości (świąd, pokrzywka, miejscowa lub uogólniona wysypka) - częstość nieznana.
• Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: przewlekłe przyjmowanie lub nadużywanie może prowadzić do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Biegunka może powodować hipokaliemię, która może być przyczyną zaburzeń pracy serca, astenii mięśni, szczególnie podczas równoczesnego przyjmowania glikozydów nasercowych, leków moczopędnych, adrenokortykosteroidów lub korzenia lukrecji - częstość nieznana.
• Zaburzenia żołądka i jelit: bóle brzucha, skurcze i wydalanie płynnych stolców, szczególnie u pacjentów z zespołem jelita nadwrażliwego. Przewlekłe stosowanie może powodować przebarwienie błony śluzowej okrężnicy (pseudomelanosis coli), które zwykle ustępuje po zaprzestaniu stosowania preparatu - częstość nieznana.
• Zaburzenia nerek i dróg moczowych: może wystąpić nieistotne klinicznie żółte lub czerwonobrązowe (zależne od pH) przebarwienie moczu wywołane obecnością metabolitów leku. Przewlekłe stosowanie może powodować albuminurię i hematurię - częstość nieznana.

Większość działań niepożądanych związana jest z przewlekłym stosowaniem lub przedawkowaniem preparatu Xenna®. Przestrzeganie zalecanego dawkowania i czasu stosowania może znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia tych efektów. W przypadku pojawienia się niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.

Przedawkowanie

W przypadku przedawkowania preparatu Xenna® mogą wystąpić następujące objawy:

• Ból brzucha
• Ostra biegunka powodująca utratę płynów i elektrolitów

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

• Uzupełnienie płynów i elektrolitów - należy przyjmować znaczne ilości płynów z elektrolitami
• Monitorowanie poziomu elektrolitów, szczególnie potasu (zwłaszcza u osób starszych i młodzieży)

Należy pamiętać, że przewlekłe stosowanie dawek wyższych niż zalecane może prowadzić do toksycznego zapalenia wątroby.

Przedawkowanie preparatu Xenna® może prowadzić do poważnych zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. W przypadku podejrzenia przedawkowania należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub zgłosić się do najbliższego szpitala.

Skład

Jedna saszetka preparatu Xenna® zawiera:

• 0,9-1,1 g Sennae folium (liście senesu)
• co odpowiada 30 mg związków antranoidowych w przeliczeniu na sennozyd B

Xenna® to preparat ziołowy, którego głównym składnikiem aktywnym są liście senesu, standaryzowane na zawartość związków antranoidowych. Precyzyjne określenie zawartości substancji czynnej pozwala na dokładne dawkowanie i kontrolę efektu terapeutycznego.