Xenical (orlistat) - szczegółowe informacje dla lekarzy

Wskazania do stosowania

Xenical (orlistat) jest wskazany do stosowania w leczeniu otyłości i nadwagi u pacjentów dorosłych, w połączeniu z umiarkowanie niskokaloryczną dietą. Lek można stosować u następujących grup pacjentów:

• Pacjenci z otyłością - BMI ≥30 kg/m²
• Pacjenci z nadwagą - BMI ≥28 kg/m² przy współistnieniu dodatkowych czynników ryzyka

Zastosowanie orlistatu powinno być zawsze połączone z odpowiednio zbilansowaną, umiarkowanie niskokaloryczną dietą.

Mechanizm działania

Orlistat jest silnym, specyficznym i długo działającym inhibitorem lipaz wydzielanych w przewodzie pokarmowym. Lek działa miejscowo w świetle żołądka i jelita cienkiego, tworząc wiązanie kowalencyjne z aktywnym miejscem serynowym lipazy żołądkowej i trzustkowej. Zablokowany enzym traci zdolność do hydrolizy trójglicerydów pochodzących z pożywienia do wchłanialnych wolnych kwasów tłuszczowych i monoglicerydów. W efekcie dochodzi do zmniejszenia wchłaniania tłuszczów z przewodu pokarmowego.

Badania kliniczne wykazały, że średni spadek masy ciała u pacjentów stosujących orlistat był o 3,2 kg większy w porównaniu do grupy placebo. U pacjentów z cukrzycą typu 2 utrata co najmniej 10% masy ciała była obserwowana u 9% osób otrzymujących orlistat, w porównaniu do 4% w grupie placebo. Średnia różnica w spadku masy ciała między grupą leczoną a placebo wynosiła 2,1 kg na korzyść orlistatu.

Dawkowanie i sposób podawania

Kapsułkę należy przyjmować bezpośrednio przed jedzeniem, w trakcie lub do godziny po każdym głównym posiłku. Lek należy popić wodą. Jeśli pacjent pominie posiłek lub posiłek nie zawiera tłuszczu, dawkę orlistatu należy pominąć.

Nie wykazano dodatkowych korzyści ze stosowania dawek wyższych niż 120 mg 3 razy na dobę. Efekt działania leku na zwiększenie zawartości tłuszczu w stolcu obserwuje się już po 24-48 godzinach od rozpoczęcia terapii. Po odstawieniu leku zawartość tłuszczu w stolcu wraca do wartości wyjściowych w ciągu 48-72 godzin.

Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania orlistatu nie były badane u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby i/lub nerek, u dzieci oraz osób w podeszłym wieku. Nie ma wskazań do stosowania leku u dzieci.

Przeciwwskazania

• Przewlekły zespół złego wchłaniania
• Cholestaza
• Karmienie piersią
• Znana nadwrażliwość na orlistat lub inne składniki preparatu

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Pacjenci z cukrzycą typu 2: U pacjentów z cukrzycą typu 2 obserwowano mniejszy spadek masy ciała w porównaniu do osób bez cukrzycy. W trakcie leczenia orlistatem może być konieczne ścisłe monitorowanie i dostosowanie leczenia przeciwcukrzycowego.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: Orlistat może potencjalnie upośledzać wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K). U większości pacjentów przyjmujących lek przez 2 lata poziomy tych witamin oraz β-karotenu pozostawały w granicach normy. Niemniej, zaleca się stosowanie diety bogatej w owoce i warzywa oraz rozważenie suplementacji preparatami wielowitaminowymi. Suplementy należy przyjmować co najmniej 2 godziny po podaniu orlistatu lub przed snem.

Działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego: Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego może wzrastać przy stosowaniu diety bogatotłuszczowej. Zaleca się rozłożenie dziennej podaży tłuszczów na trzy główne posiłki.

Interakcje z cyklosporyną: Obserwowano obniżenie poziomu cyklosporyny w osoczu podczas jednoczesnego stosowania z orlistatem. Zaleca się częstsze niż zwykle monitorowanie stężenia cyklosporyny w osoczu, zarówno w trakcie leczenia orlistatem, jak i po jego zakończeniu, aż do stabilizacji poziomu cyklosporyny.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Niezalecane jednoczesne stosowanie: Akarboza, leki zmniejszające łaknienie.

Wymagające monitorowania: Warfaryna i inne leki przeciwzakrzepowe - należy monitorować parametry krzepnięcia (INR) przy jednoczesnym stosowaniu z orlistatem, szczególnie przy dużych dawkach i długotrwałym leczeniu.

Brak istotnych interakcji: Nie zaobserwowano klinicznie istotnych interakcji orlistatu z pochodnymi biguanidu, digoksyną, fibratami, fenytoiną, doustnymi lekami antykoncepcyjnymi, nifedypiną o powolnym uwalnianiu (GITS) oraz alkoholem.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: Należy wziąć pod uwagę możliwość zmniejszenia wchłaniania witamin D, E oraz β-karotenu.

Stosowanie w ciąży i okresie karmienia piersią

Ciąża: Nie zaleca się stosowania orlistatu w czasie ciąży ze względu na brak odpowiednich danych dotyczących bezpieczeństwa.

Karmienie piersią: Orlistat jest przeciwwskazany w okresie karmienia piersią, ponieważ nie wiadomo, czy przenika do mleka matki.

Działania niepożądane

Większość działań niepożądanych związanych ze stosowaniem orlistatu ma charakter zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Ich częstość zmniejsza się w miarę trwania leczenia.

Najczęstsze działania niepożądane (obserwowane w pierwszym roku leczenia):

• Tłuszczowe plamienia z odbytu
• Oddawanie gazów
• Parcie na stolec
• Stolce tłuszczowe
• Wydalanie tłuszczu
• Częstsze oddawanie stolca
• Nietrzymanie stolca

Inne możliwe działania niepożądane (częstość >2% lub ≥1% w porównaniu do placebo):

• Bóle brzucha, dyskomfort, wzdęcia
• Płynne stolce, luźne stolce
• Bóle i uczucie dyskomfortu w okolicy odbytu
• Choroby zębów i dziąseł
• Infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, grypa
• Bóle głowy
• Nieregularne miesiączki
• Lęk, zmęczenie
• Zakażenie dróg moczowych

Rzadkie działania niepożądane:

• Reakcje nadwrażliwości (świąd, wysypka, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, anafilaksja)
• Wzrost poziomu enzymów wątrobowych (transaminazy, fosfataza alkaliczna)

Przedawkowanie

W badaniach klinicznych nie zaobserwowano istotnych objawów niepożądanych przy stosowaniu pojedynczej dawki 800 mg oraz dawek wielokrotnych do 400 mg 3 razy na dobę przez 15 dni. W większości przypadków przedawkowania zgłoszonych po wprowadzeniu leku do obrotu nie występowały zdarzenia niepożądane lub były one podobne do obserwowanych przy stosowaniu zalecanych dawek.

W przypadku istotnego przedawkowania zaleca się obserwację pacjenta przez 24 godziny. Opierając się na badaniach u ludzi i zwierząt, należy oczekiwać, że systemowe następstwa hamowania lipazy przez orlistat będą szybko odwracalne.

Skład

Jedna kapsułka zawiera 120 mg orlistatu.

Xenical (orlistat) jest skutecznym lekiem w terapii otyłości i nadwagi, działającym poprzez hamowanie wchłaniania tłuszczów z przewodu pokarmowego. Jego stosowanie wymaga ścisłego przestrzegania zaleceń dotyczących diety i regularnego monitorowania pacjenta pod kątem potencjalnych działań niepożądanych oraz interakcji z innymi lekami. Szczególną uwagę należy zwrócić na pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz osoby przyjmujące leki immunosupresyjne, takie jak cyklosporyna.