Verrucutan - profesjonalne informacje dla lekarza

Wskazania do stosowania

Verrucutan jest wskazany w leczeniu następujących zmian skórnych:

• Brodawki zwykłe, ze szczególnym uwzględnieniem brodawek zlokalizowanych w miejscach narażonych na ucisk na podeszwie stopy
• Brodawki płaskie młodocianych występujące na kończynach

Preparat wykazuje skuteczność w leczeniu tych zmian dzięki synergistycznemu działaniu dwóch substancji czynnych: fluorouracylu o działaniu cytostatycznym oraz kwasu salicylowego o właściwościach keratolitycznych.

Dawkowanie i sposób podawania

Tabela 1. Schemat dawkowania preparatu Verrucutan

Kluczowe zasady stosowania:

• Aplikować wyłącznie na zmienioną chorobowo tkankę, unikając zdrowej skóry
• Maksymalna powierzchnia leczona nie powinna przekraczać 25 cm²
• Zaleca się codzienną, regularną aplikację preparatu
• U niemowląt stosowanie jest przeciwwskazane

W przypadku silnie wystających brodawek zwykłych lub brodawek podeszwowych, po zakończeniu leczenia Verrucutanem wskazane może być usunięcie pozostałej obumarłej tkanki przez lekarza.

Szczegółowe zalecenia dotyczące aplikacji

Przed nałożeniem preparatu należy:

• Oczyścić łopatkę aplikacyjną o szyjkę butelki
• Usunąć pozostałości po poprzedniej aplikacji poprzez delikatne starcie
• W przypadku bardzo małych brodawek rozważyć użycie wykałaczki zamiast łopatki dla precyzyjnej aplikacji

Aby zminimalizować ryzyko podrażnienia zdrowej skóry wokół zmiany, można zastosować ochronną warstwę kremu lub maści. Szczególną ostrożność należy zachować przy leczeniu brodawek okołopaznokciowych i podpaznokciowych, aby uniknąć uszkodzenia macierzy paznokcia.

Po każdym użyciu butelkę z preparatem należy dokładnie zamknąć, aby zapobiec wysychaniu produktu, co mogłoby uniemożliwić jego dalsze prawidłowe stosowanie.

Przeciwwskazania

Stosowanie preparatu Verrucutan jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na substancje czynne lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Ciąża i okres karmienia piersią
• Kobiety w wieku rozrodczym, u których nie można wykluczyć ciąży
• Niemowlęta
• Pacjenci z niewydolnością nerek
• Jednoczesne stosowanie z brywudyną, sorywudyną i analogami nukleozydów
• Aplikacja na powierzchnię skóry większą niż 25 cm²

Należy bezwzględnie unikać kontaktu preparatu z oczami i błonami śluzowymi.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Monitorowanie aktywności enzymu DPD: Przed rozpoczęciem leczenia fluorouracylem lub innymi fluoropirymidynami zaleca się oznaczenie aktywności enzymu dehydrogenazy dihydropirymidynowej (DPD). Enzym ten odgrywa kluczową rolę w metabolizmie fluorouracylu, a jego niedobór lub zahamowanie może prowadzić do kumulacji leku w organizmie.

Kontrola stężenia fenytoiny: U pacjentów jednocześnie stosujących fenytoinę i fluorouracyl konieczne jest regularne monitorowanie stężenia fenytoiny w osoczu ze względu na ryzyko interakcji.

Ostrożność przy aplikacji na cienką skórę: W przypadku brodawek zlokalizowanych na obszarach z cienką warstwą naskórka, należy zmniejszyć częstotliwość aplikacji i zwiększyć częstość kontroli leczenia. Wynika to z keratolitycznego działania kwasu salicylowego, które może prowadzić do nadmiernego ścieńczenia skóry i potencjalnego tworzenia się blizn.

Pacjenci z zaburzeniami czucia: U osób z zaburzeniami czucia, np. w przebiegu cukrzycy, konieczne jest ścisłe monitorowanie leczenia ze względu na zwiększone ryzyko niezauważenia działań niepożądanych.

Ochrona przed zaplamieniem: Preparat może powodować trudne do usunięcia plamy na odzieży i wyrobach akrylowych. Należy zachować ostrożność podczas aplikacji.

Łatwopalność: Verrucutan jest produktem łatwopalnym. Należy przechowywać go z dala od źródeł ognia i ciepła.

Potencjalne podrażnienie skóry: Ze względu na zawartość dimetylosulfotlenku preparat może powodować podrażnienie skóry.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Analogi nukleozydów: Jednoczesne stosowanie brywudyny, sorywudyny i innych analogów nukleozydów jest przeciwwskazane ze względu na ryzyko znacznego zwiększenia stężenia fluorouracylu w osoczu, co może prowadzić do nasilenia jego toksyczności. Zaleca się zachowanie co najmniej 4-tygodniowego odstępu między stosowaniem tych leków.

Fenytoina: Obserwowano zwiększenie stężenia fenytoiny w osoczu podczas jednoczesnego stosowania z fluorouracylem, co może prowadzić do objawów zatrucia fenytoiną. Konieczne jest monitorowanie stężenia fenytoiny i ewentualna modyfikacja dawkowania.

Metotreksat i pochodne sulfonylomocznika: Chociaż nie ma dowodów na znaczące wchłanianie ogólnoustrojowe kwasu salicylowego z preparatu Verrucutan, teoretycznie możliwe są interakcje z metotreksatem i pochodnymi sulfonylomocznika. Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu tych leków.

Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża: Stosowanie preparatu Verrucutan w okresie ciąży jest przeciwwskazane. Brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania miejscowego fluorouracylu u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne fluorouracylu podawanego ogólnoustrojowo.

Karmienie piersią: Stosowanie preparatu w okresie laktacji jest przeciwwskazane. Nie wiadomo, czy fluorouracyl lub jego metabolity przenikają do mleka matki po podaniu miejscowym.

Płodność: Badania na gryzoniach wykazały, że ogólnoustrojowe podanie fluorouracylu może powodować przemijającą niepłodność u samców i zmniejszony odsetek ciąż u samic. Ze względu na bardzo małe wchłanianie substancji czynnych po podaniu miejscowym, jest mało prawdopodobne, aby miało to znaczenie kliniczne u ludzi.

Działania niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane obejmują reakcje miejscowe w miejscu aplikacji:

• Bardzo często: rumień, stan zapalny, podrażnienie (w tym pieczenie), ból, świąd
• Często: krwawienie, nadżerka, strup, złuszczanie się skóry
• Niezbyt często: zapalenie skóry, obrzęk, owrzodzenie

Inne obserwowane działania niepożądane to:

• Zaburzenia układu nerwowego: często - ból głowy
• Zaburzenia oka: niezbyt często - suchość oka, świąd oka, nasilone łzawienie

W rzadkich przypadkach silne uczucie pieczenia może być powodem przerwania leczenia. U pacjentów wrażliwych mogą wystąpić objawy podrażnienia lub kontaktowe reakcje alergiczne, nawet poza miejscem aplikacji preparatu.

Przedawkowanie

Ryzyko ogólnoustrojowego zatrucia przy prawidłowym stosowaniu preparatu Verrucutan jest minimalne ze względu na bardzo niskie wchłanianie przezskórne substancji czynnych. Toksyczność ogólnoustrojowa fluorouracylu występuje po podaniu dożylnym w dawkach około 15 mg/kg masy ciała, co znacznie przewyższa ilość substancji czynnej zawartej w preparacie stosowanym miejscowo.

W przypadku kwasu salicylowego, przy prawidłowym stosowaniu preparatu, stężenie w osoczu nie przekracza 5 mg/dl, co jest znacznie poniżej poziomu toksycznego (30 mg/dl). Jednakże u małych dzieci, ze względu na inny stosunek powierzchni ciała do masy, ryzyko zatrucia kwasem salicylowym może być zwiększone przy przekroczeniu zalecanej powierzchni leczenia lub zwiększeniu częstości aplikacji.

Wczesne objawy zatrucia salicylanami mogą obejmować: szumy uszne, pogorszenie słuchu, krwawienia z nosa, nudności, wymioty, drażliwość oraz uczucie wysuszenia błon śluzowych.

Mechanizm działania

Fluorouracyl: Jest cytostatykiem o działaniu przeciwmetabolicznym. Dzięki podobieństwu strukturalnemu do tyminy, fluorouracyl hamuje syntezę DNA i RNA, co prowadzi do zahamowania namnażania wirusów odpowiedzialnych za powstawanie brodawek oraz wzrostu komórek, szczególnie tych w fazie intensywnego podziału.

Kwas salicylowy: Wykazuje działanie keratolityczne i korneolityczne. Wpływa na adhezję korneocytów, rozluźniając połączenia międzykomórkowe w warstwie rogowej naskórka. Jako rozpuszczalnik organiczny usuwa międzykomórkowe lipidy związane z osłoną zrogowaciałych komórek, co ułatwia złuszczanie martwych komórek naskórka.

Skład

1 g roztworu Verrucutan zawiera:

• Fluorouracyl - 5 mg
• Kwas salicylowy - 100 mg

Verrucutan stanowi skuteczną opcję terapeutyczną w leczeniu brodawek zwykłych i płaskich, łącząc działanie cytostatyczne fluorouracylu z keratolitycznym efektem kwasu salicylowego. Precyzyjne stosowanie preparatu, zgodnie z zaleceniami, pozwala na osiągnięcie optymalnych efektów terapeutycznych przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych. Kluczowe znaczenie ma przestrzeganie przeciwwskazań, szczególnie u kobiet w ciąży, karmiących piersią oraz pacjentów z niewydolnością nerek. Monitorowanie leczenia, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami czucia lub przy aplikacji na obszary z cienką skórą, jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa terapii.