Ultravist
Iopromide
Ultravist - środek kontrastowy do diagnostyki radiologicznej
Ultravist to jodowy, niejonowy środek kontrastowy zawierający jopromid, przeznaczony do stosowania w diagnostyce radiologicznej. Dostępny jest w dwóch stężeniach: 300 mg I/ml oraz 370 mg I/ml.
Wskazania
Ultravist jest przeznaczony wyłącznie do diagnostyki radiologicznej. Może być podawany dożylnie, dotętniczo oraz do jam ciała w następujących badaniach:
- Tomografia komputerowa (TK)
- Arteriografia
- Wenografia
- Cyfrowa angiografia subtrakcyjna (DSA)
- Urografia dożylna
- Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ERCP)
- Artrografia
- Badania innych jam ciała
Preparat o stężeniu 370 mg I/ml jest szczególnie zalecany do stosowania w angiokardiografii.
Dawkowanie
Dawkowanie Ultravistu należy dostosować indywidualnie w zależności od wieku, masy ciała pacjenta, rodzaju badania oraz techniki obrazowania. Ogólne zalecenia dotyczące dawkowania dla osoby dorosłej o masie ciała 70 kg przedstawiono w poniższej tabeli:
Rodzaj badania | Zalecana dawka |
---|---|
Angiografia łuku aorty | 50-80 ml produktu 300 |
Angiografia selektywna | 6-15 ml produktu 300 |
Aortografia piersiowa | 50-80 ml produktu 300/370 |
Aortografia brzuszna | 40-60 ml produktu 300 |
Arteriografia kończyn górnych | 8-12 ml produktu 300 |
Arteriografia kończyn dolnych | 20-30 ml produktu 300 |
Angiokardiografia komór serca | 40-60 ml produktu 370 |
Angiokardiografia tętnic wieńcowych | 5-8 ml produktu 370 |
Dawkowanie należy dostosować do indywidualnych potrzeb pacjenta i rodzaju badania. Szczególną ostrożność należy zachować u noworodków, niemowląt oraz pacjentów z zaburzeniami czynności nerek.
Właściwe dawkowanie Ultravistu jest kluczowe dla uzyskania optymalnej jakości obrazowania przy zachowaniu bezpieczeństwa pacjenta. Należy ściśle przestrzegać zaleceń dotyczących dawkowania dla poszczególnych rodzajów badań i grup pacjentów.
Sposób podawania
Przed podaniem Ultravist należy ogrzać go do temperatury ciała, co poprawia tolerancję i zmniejsza lepkość preparatu. Środek kontrastowy można podawać dożylnie, dotętniczo lub do jam ciała, w zależności od rodzaju badania. Ważne jest zapewnienie odpowiedniego nawodnienia pacjenta przed i po podaniu środka kontrastowego.
W przypadku tomografii komputerowej zaleca się podawanie Ultravistu za pomocą automatycznej strzykawki, stosując technikę bolus tracking dla optymalnego kontrastowania badanego obszaru.
Prawidłowe przygotowanie i podanie Ultravistu ma istotny wpływ na jakość uzyskiwanych obrazów oraz bezpieczeństwo pacjenta. Kluczowe jest przestrzeganie zaleceń dotyczących ogrzewania preparatu, stosowania odpowiedniej techniki podawania oraz nawodnienia pacjenta.
Przeciwwskazania
Nie istnieją bezwzględne przeciwwskazania do stosowania Ultravistu. Należy jednak zachować szczególną ostrożność u pacjentów z:
- Nadwrażliwością na jodowe środki kontrastowe w wywiadzie
- Ciężkimi zaburzeniami czynności tarczycy
- Niewydolnością nerek
- Ciężkimi chorobami układu sercowo-naczyniowego
- Cukrzycą
- Astmą lub innymi alergiami
Mimo braku bezwzględnych przeciwwskazań, stosowanie Ultravistu wymaga starannej oceny stosunku korzyści do ryzyka u pacjentów z określonymi schorzeniami. Konieczne jest indywidualne podejście do każdego pacjenta i uwzględnienie potencjalnych czynników ryzyka.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Stosowanie Ultravistu wiąże się z ryzykiem wystąpienia reakcji nadwrażliwości, w tym reakcji rzekomoanafilaktycznych. Mogą one mieć różne nasilenie, od łagodnego do ciężkiego, włącznie ze wstrząsem. Większość reakcji występuje w ciągu 30 minut od podania, ale możliwe są również reakcje opóźnione.
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z:
- Wcześniejszymi reakcjami na środki kontrastowe
- Astmą lub innymi alergiami
- Zaburzeniami czynności tarczycy
- Chorobami układu sercowo-naczyniowego
- Zaburzeniami czynności nerek
- Cukrzycą
- Chorobami ośrodkowego układu nerwowego
Konieczne jest zapewnienie odpowiedniego nawodnienia pacjenta przed i po badaniu oraz monitorowanie jego stanu po podaniu środka kontrastowego.
Stosowanie Ultravistu wymaga zachowania czujności i gotowości do podjęcia natychmiastowych działań w przypadku wystąpienia reakcji niepożądanych. Kluczowe jest właściwe przygotowanie pacjenta, monitorowanie jego stanu oraz zapewnienie możliwości szybkiej interwencji medycznej.
Warto zapamiętać
- Ultravist jest niejonowym, jodowym środkiem kontrastowym stosowanym w szerokiej gamie badań radiologicznych.
- Właściwe dawkowanie i sposób podania Ultravistu są kluczowe dla uzyskania optymalnych wyników badania przy zachowaniu bezpieczeństwa pacjenta.
Interakcje
Najważniejsze interakcje Ultravistu dotyczą:
- Biguanidów (np. metforminy) - zwiększone ryzyko kwasicy mleczanowej u pacjentów z niewydolnością nerek
- Interleukiny-2 - zwiększone ryzyko opóźnionych reakcji na środek kontrastowy
- Radioizotopów stosowanych w diagnostyce i leczeniu chorób tarczycy - możliwe zmniejszenie skuteczności przez kilka tygodni po podaniu Ultravistu
Znajomość potencjalnych interakcji Ultravistu z innymi lekami jest istotna dla bezpiecznego stosowania tego środka kontrastowego. Szczególną uwagę należy zwrócić na pacjentów przyjmujących metforminę oraz planujących diagnostykę lub leczenie chorób tarczycy z użyciem radioizotopów.
Ciąża i laktacja
Brak dobrze kontrolowanych badań dotyczących stosowania Ultravistu u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach nie wykazały szkodliwego wpływu na ciążę i rozwój płodu. Środek kontrastowy w niewielkim stopniu przenika do mleka matki, dlatego ryzyko dla karmionego piersią dziecka jest niewielkie.
Stosowanie Ultravistu u kobiet w ciąży i karmiących piersią powinno być starannie rozważone, biorąc pod uwagę potencjalne korzyści i ryzyko. W przypadku konieczności wykonania badania u kobiety karmiącej, nie ma potrzeby przerywania karmienia piersią.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem Ultravistu to:
- Nudności i wymioty
- Ból i uczucie ciepła w miejscu podania
- Bóle głowy
- Zawroty głowy
- Zaburzenia smaku
Rzadziej mogą wystąpić poważniejsze reakcje, takie jak:
- Reakcje nadwrażliwości (w tym wstrząs anafilaktyczny)
- Zaburzenia czynności nerek
- Zaburzenia rytmu serca
- Drgawki
Większość działań niepożądanych Ultravistu ma charakter łagodny i przemijający. Niemniej jednak, ze względu na możliwość wystąpienia poważnych reakcji, konieczne jest ścisłe monitorowanie stanu pacjenta podczas i po badaniu oraz gotowość do podjęcia natychmiastowych działań w razie potrzeby.
Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania Ultravistu mogą wystąpić zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, niewydolność nerek oraz powikłania ze strony układu sercowo-naczyniowego i oddechowego. Leczenie polega na monitorowaniu i wyrównywaniu zaburzeń elektrolitowych, wspieraniu czynności nerek oraz leczeniu objawowym. W razie potrzeby można zastosować dializę w celu usunięcia nadmiaru środka kontrastowego z organizmu.
Właściwe dawkowanie Ultravistu jest kluczowe dla uniknięcia ryzyka przedawkowania. W przypadku niezamierzonego przedawkowania, konieczne jest intensywne monitorowanie pacjenta i wdrożenie odpowiedniego leczenia podtrzymującego.
Mechanizm działania
Ultravist zawiera jopromid - trójjodowy, niejonowy środek kontrastowy o masie cząsteczkowej 791,12. Po wstrzyknięciu powoduje wycieniowanie naczyń krwionośnych lub jam ciała, umożliwiając wizualizację wewnętrznych struktur organizmu w badaniach radiologicznych. Efekt kontrastujący utrzymuje się do czasu istotnego rozcieńczenia środka w organizmie.
Zrozumienie mechanizmu działania Ultravistu pozwala na optymalne wykorzystanie jego właściwości kontrastujących w diagnostyce radiologicznej. Właściwości fizykochemiczne jopromidu zapewniają dobrą tolerancję i bezpieczeństwo stosowania.