Tranxene® - charakterystyka leku dla lekarzy

Wskazania do stosowania

Tranxene® jest wskazany w następujących przypadkach:

• Krótkotrwałe stany lęku i niepokoju, szczególnie jako doraźne wsparcie w przebiegu nerwicy
• Zespół abstynencji w uzależnieniu alkoholowym (majaczenie alkoholowe, stany predeliryjne)

Należy podkreślić, że leczenie farmakologiczne jest zalecane wyłącznie w sytuacjach, gdy objawy są nasilone, zaburzają prawidłowe funkcjonowanie pacjenta lub są dla niego szczególnie uciążliwe.

Tranxene® powinien być stosowany ostrożnie i tylko w uzasadnionych przypadkach, gdy niefarmakologiczne metody leczenia okazują się niewystarczające.

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkę dobową można przyjmować jednorazowo wieczorem. Leczenie powinno trwać jak najkrócej, szczególnie u pacjentów w wieku podeszłym.

Dawkowanie Tranxene® wymaga indywidualnego dostosowania do stanu pacjenta, z uwzględnieniem wieku i funkcji narządów.

Przeciwwskazania

Stosowanie Tranxene® jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na klorazepat, inne benzodiazepiny lub którykolwiek składnik preparatu
• Ciężka niewydolność oddechowa
• Zespół bezdechu sennego
• Myasthenia gravis
• Ciężka niewydolność wątroby
• Dzieci poniżej 9 lat (kapsułki 5 mg)
• Dzieci i młodzież (kapsułki 10 mg)

Przed przepisaniem Tranxene® należy dokładnie ocenić stan pacjenta pod kątem przeciwwskazań, zwracając szczególną uwagę na funkcję oddechową i wątroby.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Stosowanie Tranxene® wiąże się z ryzykiem rozwoju uzależnienia psychicznego i fizycznego. Czynniki zwiększające to ryzyko obejmują:

• Długi czas trwania leczenia
• Wysokie dawki leku
• Jednoczesne stosowanie innych leków psychotropowych, przeciwlękowych lub nasennych
• Spożywanie alkoholu
• Uzależnienie od innych substancji w wywiadzie

Po zakończeniu leczenia mogą wystąpić objawy odstawienne, takie jak bezsenność, bóle głowy, nasilony lęk, bóle mięśniowe, zwiększone napięcie mięśni, a w rzadkich przypadkach drażliwość, pobudzenie, stan splątania, drżenia, omamy i drgawki.

Należy poinformować pacjenta o konieczności ograniczenia czasu trwania leczenia do 4-12 tygodni oraz o sposobie stopniowego odstawiania leku.

Podczas stosowania Tranxene® może wystąpić niepamięć następcza, szczególnie przy krótkim czasie snu. Zaleca się zapewnienie warunków do nieprzerwanego 7-8 godzinnego snu.

U niektórych pacjentów mogą pojawić się paradoksalne reakcje, takie jak niepokój, pobudzenie, drażliwość, agresja, urojenia, gniew, koszmary senne, omamy, psychozy i nietypowe zachowania. W takich przypadkach należy przerwać stosowanie leku.

Stosowanie Tranxene® wymaga ścisłego monitorowania pacjenta pod kątem rozwoju uzależnienia i wystąpienia działań niepożądanych. Kluczowe jest edukowanie pacjenta o potencjalnych zagrożeniach i właściwym stosowaniu leku.

Interakcje lekowe

Tranxene® wchodzi w istotne interakcje z wieloma grupami leków:

• Alkohol i leki zawierające alkohol - nasilają działanie uspokajające
• Opioidy (w tym buprenorfina) - zwiększają ryzyko depresji oddechowej, śpiączki i śmierci
• Neuroleptyki, barbiturany, leki przeciwlękowe, niektóre leki przeciwdepresyjne, leki przeciwhistaminowe o działaniu uspokajającym - nasilają hamujące działanie na OUN
• Klozapina - zwiększone ryzyko zapaści z zatrzymaniem oddechu i/lub czynności serca
• Leki zmniejszające napięcie mięśni szkieletowych - addytywne działanie miorelaksacyjne

Przed przepisaniem Tranxene® należy dokładnie przeanalizować wszystkie leki przyjmowane przez pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem leków działających na OUN i układ oddechowy.

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

Stosowanie Tranxene® w ciąży i podczas karmienia piersią wiąże się z potencjalnym ryzykiem dla płodu i noworodka:

• Unikać stosowania w pierwszym trymestrze ciąży
• Nie stosować dużych dawek w ostatnim trymestrze ciąży ze względu na ryzyko hipotermii, hipotonii i zespołu zaburzeń oddechowych u noworodka
• Długotrwałe stosowanie pod koniec ciąży może prowadzić do uzależnienia fizycznego i zespołu odstawiennego u noworodka
• Nie zaleca się karmienia piersią podczas stosowania leku

Stosowanie Tranxene® u kobiet w ciąży i karmiących piersią powinno być ograniczone do absolutnie niezbędnych przypadków, po dokładnej analizie stosunku korzyści do ryzyka.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane Tranxene® obejmują:

• Zaburzenia układu nerwowego: zawroty głowy, ból głowy, senność, ataksja, zmniejszenie napięcia mięśni
• Zaburzenia psychiczne: zaburzenia poznawcze, niepamięć następcza, reakcje paradoksalne (niepokój, drażliwość, agresja)
• Zaburzenia ogólne: osłabienie, upadki (szczególnie u osób starszych)
• Zaburzenia skóry: wysypki skórne
• Zaburzenia oka: podwójne widzenie

Długotrwałe stosowanie może prowadzić do uzależnienia fizycznego i psychicznego.

Pacjenci przyjmujący Tranxene® wymagają regularnej oceny pod kątem występowania działań niepożądanych, szczególnie tych związanych z OUN i ryzykiem upadków u osób starszych.

Przedawkowanie

W przypadku przedawkowania Tranxene® mogą wystąpić następujące objawy:

• Łagodne: senność, splątanie, letarg
• Ciężkie: ataksja, hipotonia mięśniowa, niedociśnienie, depresja oddechowa, śpiączka (rzadko), zgon (bardzo rzadko)

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

• Monitorowanie czynności układu oddechowego i sercowo-naczyniowego
• W ciągu godziny od zażycia: prowokowanie wymiotów lub płukanie żołądka
• Podanie węgla aktywowanego
• Rozważenie podania flumazenilu jako antidotum

Przedawkowanie Tranxene® wymaga szybkiej interwencji medycznej i ścisłego monitorowania pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem funkcji oddechowych i krążeniowych.

Mechanizm działania

Tranxene® (klorazepat) należy do grupy pochodnych 1,4-benzodiazepiny. Jego działanie opiera się na aktywacji receptorów GABA-omega (BZ1 i BZ2), co prowadzi do otwarcia kanałów chlorkowych. Efekty farmakologiczne obejmują:

• Działanie przeciwlękowe
• Zmniejszenie napięcia mięśni szkieletowych
• Działanie uspokajające
• Działanie nasenne
• Działanie przeciwdrgawkowe

Szerokie spektrum działania Tranxene® wynika z jego wpływu na układ GABA-ergiczny, co tłumaczy zarówno jego efekty terapeutyczne, jak i potencjalne działania niepożądane.

Skład

Tranxene® dostępny jest w postaci kapsułek zawierających 5 mg lub 10 mg klorazepatu soli dwupotasowej.

Dostępność dwóch dawek pozwala na indywidualne dostosowanie terapii do potrzeb pacjenta, zgodnie z zasadą stosowania najmniejszej skutecznej dawki.