Tlen medyczny Spawmet - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Tlenoterapia jest wskazana we wszystkich postaciach niedotlenienia. Szczególnie korzystne efekty obserwuje się u pacjentów z prawidłowym zużyciem tlenu, u których stwierdza się obniżoną prężność tlenu w mieszanej krwi żylnej podczas oddychania powietrzem atmosferycznym.

Głównym celem tlenoterapii jest przywrócenie prawidłowego ciśnienia tlenu w tkankach. Należy pamiętać, że mitochondria komórkowe wymagają minimum 1,3 kPa ciśnienia parcjalnego tlenu do prawidłowego funkcjonowania.

Dawkowanie i sposób podawania

Tlen medyczny Spawmet stosuje się wziewnie w stężeniu od 21% do 100%. Dokładną dawkę i czas trwania terapii określa personel medyczny, dostosowując je indywidualnie do stanu pacjenta.

Tabela 1. Zalecane maksymalne czasy podawania tlenu w wysokich stężeniach

Przeciwwskazania

Nie należy stosować tlenu medycznego u pacjentów, których prężność CO₂ w krwi tętniczej wynosi 9,3 kPa lub więcej. Podanie tlenu w takiej sytuacji może doprowadzić do narkozy dwutlenkowęglowej z utratą przytomności, a w konsekwencji do zgonu pacjenta.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Tlenoterapia wymaga ścisłego monitorowania. Tlen musi być podawany w sposób, który zmniejsza hipoksję, ale nie prowadzi do zahamowania czynności ośrodka oddechowego. Przed rozpoczęciem tlenoterapii konieczna jest ocena tętniczej prężności CO₂ za pomocą badania gazometrycznego krwi lub metodą oddechu zwrotnego.

U pacjentów z przewlekłą chorobą płuc, gdy prężność CO₂ przekracza 6,6 kPa, zaleca się rozpoczęcie terapii od 25% tlenu, stopniowo zwiększając jego stężenie, o ile nie występuje zahamowanie oddychania.

Należy pamiętać, że tlen musi być podawany w sposób ciągły. Przerywane podawanie tlenu jest szczególnie niebezpieczne, gdyż może prowadzić do dalszego obniżenia stężenia tlenu w momencie, gdy pacjent oddycha powietrzem atmosferycznym.

Szczególną ostrożność należy zachować podczas podawania tlenu w stężeniach powyżej 60% (u noworodków powyżej 40%) oraz w terapii hiperbarycznej. U pacjentów z wcześniejszymi uszkodzeniami płuc wywołanymi przez tlen, tlenoterapia może pogłębić te uszkodzenia, zwłaszcza w leczeniu zatruć parakwatem.

Po tlenoterapii nie zaleca się prowadzenia pojazdów mechanicznych ani obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu, gdyż działania niepożądane mogą wpływać na sprawność psychofizyczną pacjenta.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Chociaż nie są znane interakcje tlenu medycznego z powszechnie stosowanymi lekami, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych interakcji:

• Bleomycyna: Wysokie stężenia tlenu mogą nasilać działania niepożądane tego cytostatyku, szczególnie zwłóknienie tkanki płucnej.
• Parakwat: U pacjentów z wcześniejszymi uszkodzeniami płuc powstałymi podczas leczenia tlenem, tlenoterapia w leczeniu zatruć parakwatem może pogłębić uszkodzenia tkanki płucnej.
• Przeciwwskazania do hiperbarycznej terapii tlenowej obejmują leczenie z użyciem adriamycyny, disulfiramu, cisplatyny i sulfamylonu.

Ciąża i laktacja

Ze względu na brak wystarczających badań dotyczących terapii tlenowej u kobiet w ciąży i karmiących piersią, tlen medyczny należy stosować w tych grupach pacjentek tylko w przypadku zdecydowanej konieczności.

Działania niepożądane

Podczas stosowania tlenu medycznego mogą wystąpić następujące działania niepożądane:

• Narkoza dwutlenkowa z utratą przytomności
• Niedotlenienie (hipoksja) następcza wywołana nagłym podaniem czystego tlenu
• Zwłóknienie zasoczewkowe u noworodków, szczególnie wcześniaków (stężenie tlenu w inkubatorze nie powinno przekraczać 40%)
• Zatrucie tlenem (efekt Paula Berta) - może wystąpić przy stosowaniu tlenu o stężeniu powyżej 70%, objawiając się uogólnionymi drgawkami
• Niedodma pęcherzyków płucnych
• Objawy ze strony układu oddechowego: podrażnienie krtani i tchawicy, obrzęk błony śluzowej nosa, okresowy ból krtani, kaszel, zapalenie oskrzeli
• Dolegliwości ze strony narządu słuchu: ból ucha, zablokowanie trąbki słuchowej
• Bóle zamostkowe i stawowe
• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: utrata łaknienia, nudności, wymioty
• Zmniejszenie pojemności życiowej płuc
• Objawy neurologiczne: przeczulica, zaburzenia psychiczne
• Zaburzenia wzroku: zmniejszenie pola widzenia, krótkowzroczność, zaćma

Przedawkowanie

Przedawkowanie tlenu może prowadzić do wystąpienia działań niepożądanych, głównie ze strony układu oddechowego, ośrodkowego układu nerwowego i układu krążenia. Obserwuje się zmniejszenie rzutu systemowego i hemolizę erytrocytów. U wcześniaków przedawkowanie może powodować retinopatię i ślepotę.

Aby zmniejszyć ryzyko przedawkowania lub zatrucia, kluczowe jest przestrzeganie wszystkich podstawowych zasad, zaleceń oraz wskazań do stosowania tlenu medycznego.

Mechanizm działania

Zwiększenie stężenia tlenu we wdychanych gazach podwyższa stężenie tlenu w pęcherzykach płucnych i prężność tlenu we krwi opuszczającej płuca. Tlenoterapia jest najbardziej skuteczna w przypadku hipoksji hipoksycznej, gdy prężność tlenu we krwi jest mała.

W hipoksji anemicznej i zastoinowej tlenoterapia nie jest tak skuteczna, ponieważ nie zwiększa znacząco ilości tlenu przenoszonego przez hemoglobinę, choć wzrasta ilość tlenu rozpuszczonego fizycznie w osoczu. Tlenoterapia w hipoksji histotoksycznej nie przynosi oczekiwanych efektów.

Skład

Tlen medyczny Spawmet zawiera nie mniej niż 99,0% objętości tlenu.

Stosowanie tlenu medycznego wymaga szczególnej uwagi i monitorowania stanu pacjenta. Właściwe dawkowanie i przestrzeganie zaleceń może znacząco poprawić stan zdrowia pacjentów z niedotlenieniem, jednocześnie minimalizując ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.