Tlen medyczny Messer - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Tlenoterapia jest wskazana we wszystkich postaciach niedotlenienia. Szczególnie korzystne efekty obserwuje się u pacjentów z prawidłowym zużyciem tlenu, u których stwierdza się obniżoną prężność tlenu w mieszanej krwi żylnej podczas oddychania powietrzem atmosferycznym.

Zastosowanie tlenoterapii pozwala na przywrócenie prawidłowego ciśnienia tlenu w tkankach, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania komórek. Należy pamiętać, że mitochondria komórkowe wymagają minimum 1,3 kPa ciśnienia parcjalnego tlenu do prawidłowego funkcjonowania.

Dawkowanie i sposób podawania

Tlen medyczny Messer stosuje się wziewnie w stężeniu od 21% do 100%. Dawkowanie i czas trwania terapii powinny być określone przez wykwalifikowany personel medyczny.

Tabela 1. Zalecane dawkowanie tlenu medycznego Messer w różnych grupach pacjentów

Wzrost stężenia tlenu we wdychanych gazach podwyższa stężenie tlenu w pęcherzykach płucnych, co prowadzi do wzrostu prężności tlenu we krwi opuszczającej płuca. Tlenoterapia jest najbardziej skuteczna w przypadku hipoksji hipoksycznej, gdy prężność tlenu we krwi jest niska.

Przeciwwskazania

Nie należy stosować tlenu medycznego u pacjentów, u których prężność CO2 w krwi tętniczej przekracza 9,3 kPa. Podanie tlenu w takiej sytuacji może doprowadzić do narkozy dwutlenkowęglowej z utratą przytomności, a w konsekwencji do zgonu pacjenta.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Tlenoterapia wymaga ścisłego monitorowania. Należy podawać tlen w sposób, który zmniejszy hipoksję, ale nie doprowadzi do zahamowania czynności ośrodka oddechowego. Przed rozpoczęciem terapii konieczna jest ocena tętniczej prężności CO2 za pomocą badania gazometrycznego krwi lub metodą oddechu zwrotnego.

• Jeżeli prężność CO2 wynosi ponad 6,6 kPa, należy rozpocząć od podawania 25% tlenu i stopniowo zwiększać jego stężenie, monitorując czy nie występuje zahamowanie oddychania.
• Tlen musi być podawany w sposób ciągły. Przerywane podawanie tlenu jest szczególnie niebezpieczne ze względu na ryzyko dalszego obniżania stężenia tlenu w momencie, gdy pacjent oddycha powietrzem.
• Należy zachować szczególną ostrożność podczas podawania tlenu w stężeniach powyżej 60% (u noworodków powyżej 40%) oraz w terapii hiperbarycznej.

Warto pamiętać, że działania niepożądane tlenoterapii mogą wpływać na sprawność psychofizyczną pacjenta. Nie zaleca się prowadzenia pojazdów mechanicznych ani obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu po tlenoterapii.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Tlen medyczny może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami:

• Bleomycyna: wysokie stężenia tlenu nasilają działania niepożądane tego cytostatyku, szczególnie zwłóknienie tkanki płucnej.
• Parakwat: tlenoterapia może pogłębić uszkodzenia tkanki płucnej u pacjentów z wcześniejszymi uszkodzeniami płuc powstałymi podczas leczenia tlenem.
• Przeciwwskazania do hiperbarycznej terapii tlenowej obejmują leczenie z użyciem adriamycyny, disulfiramu, cisplatyny i sulfamylonu.

Ciąża i laktacja

Brak wystarczających badań dotyczących bezpieczeństwa terapii tlenowej u kobiet w ciąży i karmiących piersią. W tych grupach pacjentek tlen medyczny należy stosować tylko w przypadku zdecydowanej konieczności, po dokładnej analizie stosunku korzyści do ryzyka.

Działania niepożądane

Stosowanie tlenu medycznego może wiązać się z wystąpieniem następujących działań niepożądanych:

• Narkoza dwutlenkowo-węglowa z utratą przytomności
• Hipoksja następowa wywołana nagłym podaniem czystego tlenu
• Zwłóknienie zasoczewkowe u noworodków (szczególnie wcześniaków)
• Zatrucie tlenem (efekt Paula Berta) - przy stężeniach powyżej 70%, objawiające się uogólnionymi drgawkami
• Niedodma pęcherzyków płucnych
• Objawy ze strony układu oddechowego: podrażnienie krtani i tchawicy, obrzęk błony śluzowej nosa, ból krtani, kaszel, zapalenie oskrzeli
• Dolegliwości ze strony narządu słuchu: ból ucha, zablokowanie trąbki słuchowej
• Bóle zamostkowe i stawowe
• Objawy ze strony układu pokarmowego: utrata łaknienia, nudności, wymioty
• Zmniejszenie pojemności życiowej płuc, przeczulice
• Zmiany psychiczne
• Zaburzenia wzroku: zmniejszenie pola widzenia, krótkowzroczność, zaćma

U noworodków, szczególnie wcześniaków, stężenie tlenu w inkubatorze nie powinno przekraczać 40% ze względu na ryzyko powikłań ocznych.

Przedawkowanie

Przedawkowanie tlenu może prowadzić do wystąpienia poważnych działań niepożądanych, głównie ze strony układu oddechowego, ośrodkowego układu nerwowego i układu krążenia. Obserwuje się zmniejszenie rzutu systemowego i hemolizę erytrocytów. U wcześniaków przedawkowanie może powodować retinopatię i ślepotę.

Aby zminimalizować ryzyko przedawkowania lub zatrucia, należy ściśle przestrzegać wszystkich podstawowych zasad, zaleceń oraz wskazań do stosowania tlenu medycznego.

Właściwości farmakodynamiczne

Tlenoterapia jest najbardziej skuteczna w przypadku hipoksji hipoksycznej. W hipoksji anemicznej i zastoinowej efektywność tlenoterapii jest ograniczona, ponieważ nie zwiększa ona w istotny sposób ilości tlenu przenoszonego przez hemoglobinę, choć wzrasta ilość tlenu rozpuszczonego fizycznie w osoczu. Należy pamiętać, że tlenoterapia w hipoksji histotoksycznej nie jest skuteczna.

Skład produktu leczniczego

Tlen medyczny Messer zawiera nie mniej niż 99,5% objętości tlenu.

Stosowanie tlenu medycznego wymaga ścisłego nadzoru medycznego i indywidualnego dostosowania dawki do stanu klinicznego pacjenta. Prawidłowe stosowanie tlenu medycznego może znacząco poprawić stan zdrowia pacjentów z różnymi formami niedotlenienia, jednak zawsze należy mieć na uwadze potencjalne działania niepożądane i interakcje z innymi lekami.