Tizagelan - informacje dla lekarza

Wskazania do stosowania

Tizagelan jest ws:

• Skurcze mięśni szkieletowych:
  • związane z zaburzeniami statycznymi i czynnościowymi kręgosłupa (zespoły szyjno-lędźwiowe)
  • po zabiegach chirurgicznych na narządzie ruchu (np. przepuklina dysku, zaburzenia stawu biodrowego)
• Spastyczność spowodowana zaburzeniami neurologicznymi, takimi jak:
  • stwardnienie rozsiane
  • przewlekła mielopatia
  • choroba zwyrodnieniowa rdzenia kręgowego
  • udary mózgowo-naczyniowe
  • porażenie mózgowe

Tizagelan wykazuje działanie zmniejszające patologicznie zwiększone napięcie mięśniowe, w tym oporność na ruchy bierne oraz skurcze toniczne i kloniczne. Mechanizm działania leku polega głównie na agonistycznym wpływie na receptory α2-adrenergiczne, co prowadzi do zmniejszenia uwalniania pobudzających aminokwasów (glutaminianu i asparaginianu) z zakończeń presynaptycznych interneuronów rdzeniowych.

Dawkowanie i sposób podawania

Ze względu na wąski indeks terapeutyczny i dużą zmienność międzyosobniczą w stężeniach tyzanidyny w osoczu, kluczowe jest indywidualne dostosowanie dawki dla każdego pacjenta. Zaleca się rozpoczynanie terapii od małych dawek i stopniowe ich zwiększanie.

Dawkowanie należy dostosować indywidualnie, rozpoczynając od małych dawek i stopniowo je zwiększając w celu zminimalizowania ryzyka działań niepożądanych. Optymalną odpowiedź terapeutyczną uzyskuje się zwykle przy dawce dobowej 12-24 mg.

Szczególne grupy pacjentów

Osoby w podeszłym wieku: Rozpoczynać od najmniejszej możliwej dawki i powoli zwiększać zgodnie z tolerancją i skutecznością.

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek (ClCr <25 ml/min): Rozpoczynać od 2 mg raz na dobę, powoli zwiększać dawkę (max o 2 mg) zgodnie z tolerancją i skutecznością. Zaleca się zwiększanie pojedynczej dawki dobowej przed zwiększeniem częstotliwości podawania.

Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby: Stosować ostrożnie u pacjentów z łagodnymi i umiarkowanymi zaburzeniami. Rozpoczynać od najmniejszej możliwej dawki i powoli zwiększać. Przeciwwskazane w ciężkich zaburzeniach czynności wątroby.

Dzieci i młodzież: Nie zaleca się stosowania u osób poniżej 18 roku życia ze względu na ograniczone dane dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności.

Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Ciężkie zaburzenia czynności wątroby
• Jednoczesne stosowanie z silnymi inhibitorami CYP1A2 (np. fluwoksamina, cyprofloksacyna)

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Interakcje lekowe: Unikać jednoczesnego stosowania z inhibitorami CYP1A2 ze względu na ryzyko znacznego zwiększenia stężenia tyzanidyny w surowicy.

Ryzyko niedociśnienia: Tyzanidyna może powodować niedociśnienie tętnicze. Należy monitorować ciśnienie krwi, szczególnie przy zwiększaniu dawki.

Zaburzenia czynności wątroby: Zaleca się comiesięczne monitorowanie testów wątrobowych przez pierwsze 4 miesiące u pacjentów otrzymujących dawki ≥12 mg/dobę lub przy objawach sugerujących zaburzenia czynności wątroby.

Sedacja: Tyzanidyna może powodować senność i zaburzać codzienne funkcjonowanie. Pacjentów należy poinformować o ryzyku i odradzić prowadzenie pojazdów lub obsługę maszyn w przypadku wystąpienia sedacji.

Halucynacje: Zgłaszano przypadki halucynacji (3% pacjentów w badaniach klinicznych). Należy rozważyć przerwanie leczenia w przypadku ich wystąpienia.

Reakcje anafilaktyczne: Istnieje ryzyko wystąpienia ciężkich reakcji alergicznych. Pacjentów należy poinstruować o konieczności natychmiastowego przerwania leczenia i zgłoszenia się do lekarza w przypadku objawów anafilaksji.

Interakcje lekowe

Tyzanidyna wchodzi w liczne interakcje lekowe, które mogą mieć istotne znaczenie kliniczne:

• Silne inhibitory CYP1A2 (fluwoksamina, cyprofloksacyna): Przeciwwskazane - znaczne zwiększenie stężenia tyzanidyny
• Inne inhibitory CYP1A2: Unikać jednoczesnego stosowania lub ściśle monitorować pacjenta
• Leki przeciwnadciśnieniowe: Możliwe nasilenie działania hipotensyjnego
• Leki działające depresyjnie na OUN: Ryzyko nasilenia sedacji
• Alkohol: Zwiększa stężenie tyzanidyny we krwi i nasila działania niepożądane
• Palenie tytoniu: Zmniejsza stężenie tyzanidyny w osoczu

Należy zachować szczególną ostrożność przy łączeniu tyzanidyny z lekami wydłużającymi odstęp QT ze względu na zwiększone ryzyko arytmii typu torsade de pointes.

Ciąża i laktacja

Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania tyzanidyny w ciąży i podczas karmienia piersią. Lek należy stosować tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści wyraźnie przewyższają ryzyko dla płodu lub niemowlęcia.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane tyzanidyny obejmują:

• Zaburzenia układu nerwowego: senność, zawroty głowy, zmęczenie
• Zaburzenia sercowo-naczyniowe: niedociśnienie tętnicze, bradykardia
• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: suchość w ustach, nudności
• Zaburzenia wątroby: zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych

Częstość i nasilenie działań niepożądanych są zależne od dawki. Powolne zwiększanie dawki może zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia.

Przedawkowanie

W przypadku przedawkowania tyzanidyny mogą wystąpić: nudności, wymioty, niedociśnienie tętnicze, bradykardia, wydłużenie odstępu QT, zawroty głowy, zwężenie źrenic, zaburzenia oddychania, śpiączka. Leczenie jest objawowe i podtrzymujące, z naciskiem na eliminację niestrawionej substancji z przewodu pokarmowego (płukanie żołądka, węgiel aktywowany) oraz odpowiednie nawodnienie pacjenta.

Wnioski

Tizagelan jest skutecznym lekiem w leczeniu spastyczności i skurczów mięśni szkieletowych, jednak wymaga ostrożnego stosowania ze względu na wąski indeks terapeutyczny i liczne interakcje lekowe. Kluczowe jest indywidualne dostosowanie dawki, rozpoczynanie od małych dawek i stopniowe ich zwiększanie oraz ścisłe monitorowanie pacjenta pod kątem działań niepożądanych, szczególnie niedociśnienia i sedacji.