Sulperazon - charakterystyka produktu leczniczego

Skład i postać

Sulperazon to preparat zawierający połączenie cefalosporyny III generacji (cefoperazon) z inhibitorem β-laktamaz (sulbaktam) w stosunku 1:1. Dostępny jest w fiolkach zawierających:

• 500 mg cefoperazonu (w postaci soli sodowej) + 500 mg sulbaktamu (w postaci soli sodowej)
• 1 g cefoperazonu (w postaci soli sodowej) + 1 g sulbaktamu (w postaci soli sodowej)

Preparat przeznaczony jest do podawania pozajelitowego (dożylnego lub domięśniowego).

Wskazania do stosowania

Sulperazon znajduje zastosowanie w leczeniu następujących zakażeń bakteryjnych:

• Zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych
• Zakażenia dróg moczowych
• Zapalenie otrzewnej
• Zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych
• Inne zakażenia wewnątrz jamy brzusznej
• Posocznica
• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• Zakażenia skóry i tkanek miękkich
• Zakażenia kości i stawów
• Stany zapalne w obrębie miednicy
• Zapalenie błony śluzowej macicy
• Rzeżączka i inne zakażenia dróg rodnych

Sulperazon może być stosowany zarówno w monoterapii, jak i w leczeniu skojarzonym z innymi antybiotykami.

Szeroki zakres wskazań Sulperazonu wynika z jego skuteczności wobec wielu patogenów bakteryjnych, zarówno tlenowych jak i beztlenowych. Połączenie cefoperazonu z sulbaktamem rozszerza spektrum działania i zwiększa skuteczność wobec szczepów wytwarzających β-laktamazy.

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie Sulperazonu należy dostosować indywidualnie w zależności od ciężkości zakażenia, wieku pacjenta oraz funkcji nerek. Preparat można podawać dożylnie lub domięśniowo.

Dawkowanie u dorosłych:

Maksymalna zalecana dawka dobowa sulbaktamu wynosi 4 g (co odpowiada 8 g produktu Sulperazon).

Dawkowanie u dzieci:

U noworodków maksymalna dobowa dawka sulbaktamu wynosi 80 mg/kg mc./dobę.

Dawkowanie u pacjentów z niewydolnością nerek:

U pacjentów z zaburzeniem czynności nerek (klirens kreatyniny <30 ml/min) konieczna jest modyfikacja dawkowania:

• ClCr 15-30 ml/min: maksymalnie 1 g sulbaktamu co 12 h (maksymalna dawka dobowa sulbaktamu: 2 g)
• ClCr <15 ml/min: maksymalnie 500 mg sulbaktamu co 12 h (maksymalna dawka dobowa sulbaktamu: 1 g)

W przypadku ciężkich zakażeń może być konieczne dodatkowe podanie cefoperazonu. U pacjentów hemodializowanych należy podawać lek po zabiegu dializy.

Sulperazon powinien być podawany pozajelitowo (dożylnie lub domięśniowo) zgodnie z zaleceniami lekarza. Czas trwania terapii zależy od rodzaju i ciężkości zakażenia oraz odpowiedzi klinicznej pacjenta.

Przeciwwskazania

Stosowanie Sulperazonu jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na cefoperazon lub sulbaktam
• Nadwrażliwość na inne antybiotyki β-laktamowe (penicyliny, cefalosporyny)

Przed rozpoczęciem leczenia należy zebrać dokładny wywiad alergologiczny, ze szczególnym uwzględnieniem reakcji na antybiotyki β-laktamowe.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania Sulperazonu należy zachować szczególną ostrożność w następujących sytuacjach:

• Spożywanie alkoholu: należy unikać spożywania alkoholu podczas leczenia i przez 5 dni po jego zakończeniu ze względu na ryzyko reakcji disulfiramowej
• Długotrwałe stosowanie: konieczne jest okresowe monitorowanie czynności nerek, wątroby i układu krwiotwórczego
• Stosowanie u noworodków i małych dzieci: wymaga wnikliwej obserwacji
• Pacjenci z wywiadem alergicznym: zwiększone ryzyko reakcji nadwrażliwości
• Ciężka niedrożność dróg żółciowych lub ciężka choroba wątroby: ostrożne stosowanie
• Niewydolność nerek: konieczność dostosowania dawki
• Pacjenci z zaburzeniami odżywiania lub wchłaniania: ryzyko niedoboru witaminy K, konieczność monitorowania czasu protrombinowego

Szczególną uwagę należy zwrócić na możliwość wystąpienia reakcji nadwrażliwości, zwłaszcza u pacjentów z wywiadem alergicznym. W przypadku wystąpienia objawów nadwrażliwości należy natychmiast przerwać podawanie leku i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Najistotniejszą interakcją Sulperazonu jest jego reakcja z alkoholem. Spożycie alkoholu podczas leczenia lub w ciągu 5 dni po jego zakończeniu może prowadzić do wystąpienia reakcji disulfiramowej, objawiającej się:

• Zaczerwienieniem twarzy
• Nadmiernym poceniem się
• Bólem głowy
• Tachykardią

Należy poinformować pacjenta o konieczności całkowitego powstrzymania się od spożywania alkoholu w trakcie terapii Sulperazonem i przez 5 dni po jej zakończeniu.

Stosowanie w ciąży i okresie karmienia piersią

Ciąża: Sulperazon należy stosować w ciąży wyłącznie w przypadku zdecydowanej konieczności, gdy potencjalne korzyści dla matki przewyższają ryzyko dla płodu. Decyzję o zastosowaniu leku powinna podjąć lekarz po dokładnej analizie stosunku korzyści do ryzyka.

Karmienie piersią: Podczas stosowania Sulperazonu u kobiet karmiących piersią należy zachować ostrożność. Zarówno cefoperazon, jak i sulbaktam przenikają do mleka matki. Lekarz powinien rozważyć potencjalne korzyści z leczenia dla matki oraz ryzyko dla dziecka i podjąć decyzję o kontynuacji lub przerwaniu karmienia piersią lub terapii Sulperazonem.

Działania niepożądane

Podczas stosowania Sulperazonu mogą wystąpić następujące działania niepożądane:

Bardzo często (≥1/10):

• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: biegunka, luźne stolce

Często (≥1/100 do <1/10):

• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty
• Reakcje skórne: wysypka plamisto-grudkowa, pokrzywka, świąd

Niezbyt często (≥1/1000 do <1/100):

• Zaburzenia hematologiczne: nieznaczna granulocytopenia, przemijająca neutropenia, leukopenia, eozynofilia, obniżenie hematokrytu i stężenia hemoglobiny, trombocytopenia, hipoprotrombinemia
• Zaburzenia ogólne: gorączka, ból głowy, zapalenie żyły, ból w miejscu iniekcji, dreszcze
• Zaburzenia wątrobowe: przemijające zwiększenie aktywności aminotransferaz i fosfatazy alkalicznej oraz stężenia bilirubiny w surowicy

Rzadko (≥1/10 000 do <1/1000):

• Ciężkie reakcje skórne: zespół Stevensa-Johnsona
• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego
• Zaburzenia układu krążenia: hipotonia
• Zaburzenia układu moczowego: krwiomocz

W przypadku wystąpienia ciężkich działań niepożądanych lub reakcji nadwrażliwości należy natychmiast przerwać podawanie leku i wdrożyć odpowiednie leczenie. Pacjenta należy poinformować o konieczności zgłaszania wszelkich niepokojących objawów lekarzowi prowadzącemu.

Mechanizm działania i spektrum przeciwbakteryjne

Sulperazon jest połączeniem cefalosporyny III generacji (cefoperazon) z inhibitorem β-laktamaz (sulbaktam). Mechanizm działania opiera się na synergistycznym działaniu obu składników:

• Cefoperazon: działa bakteriobójczo poprzez hamowanie syntezy ściany komórkowej bakterii
• Sulbaktam: inhibitor β-laktamaz, chroni cefoperazon przed enzymatyczną degradacją przez bakterie wytwarzające β-laktamazy

Spektrum przeciwbakteryjne Sulperazonu obejmuje:

Bakterie Gram-dodatnie:

• Staphylococcus spp. (z wyjątkiem szczepów opornych na meticylinę)
• Streptococcus spp.

Bakterie Gram-ujemne:

• Haemophilus influenzae
• Neisseria gonorrhoeae i N. meningitidis
• Pałeczki Enterobacteriaceae (m.in. Escherichia coli, Klebsiella spp., Proteus mirabilis, Enterobacter spp., Salmonella spp., Shigella spp.)
• Pseudomonas aeruginosa
• Acinetobacter calcoaceticus

Bakterie beztlenowe:

• Bacteroides spp. (w tym Bacteroides fragilis)
• Fusobacterium spp.
• Peptococcus spp.
• Peptostreptococcus spp.
• Veillonella spp.
• Clostridium spp.
• Eubacterium spp.

Sulperazon nie wykazuje aktywności wobec Enterococcus spp.

Właściwości farmakokinetyczne

Sulperazon charakteryzuje się następującymi parametrami farmakokinetycznymi:

• Wiązanie z białkami osocza: cefoperazon wiąże się w 82-93%
• Dystrybucja: zarówno cefoperazon, jak i sulbaktam przenikają do wielu tkanek i płynów ustrojowych, w tym do żółci, skóry i jej przydatków, jajowodów, jajników, macicy, a także przez barierę łożyska i do mleka matki
• Eliminacja:
  • Sulbaktam: około 85% dawki wydalane z moczem
  • Cefoperazon: około 25% dawki wydalane z moczem, około 70% z żółcią
• Okres półtrwania:
  • Cefoperazon: T0,5 = 1,7 h
  • Sulbaktam: T0,5 ≈ 1 h

Hemodializa znacząco wpływa na parametry farmakokinetyczne sulbaktamu i w mniejszym stopniu cefoperazonu, dlatego u pacjentów hemodializowanych lek należy podawać po zabiegu dializy.

Sulperazon jest skutecznym antybiotykiem o szerokim spektrum działania, szczególnie przydatnym w leczeniu ciężkich zakażeń bakteryjnych. Jego stosowanie wymaga jednak starannego monitorowania pacjenta oraz uwzględnienia potencjalnych działań niepożądanych i interakcji. Właściwe dawkowanie i przestrzeganie zaleceń dotyczących stosowania leku pozwala na osiągnięcie optymalnych efektów terapeutycznych przy minimalizacji ryzyka wystąpienia powikłań.