Sirdalud® (IR) - Tyzanidyna

Wskazania do stosowania

Sirdalud® (tyzanidyna) jest wskazany w leczeniu następujących stanów:

• Bolesne skurcze mięśni:
  • związane ze statycznymi i czynnościowymi schorzeniami kręgosłupa (zespoły szyjne i lędźwiowe)
  • w następstwie zabiegu chirurgicznego, np. przepukliny jądra miażdżystego lub zapalenia stawu biodrowego
• Zwiększone napięcie mięśni w chorobach neurologicznych, takich jak:
  • stwardnienie rozsiane
  • przewlekłe choroby rdzenia kręgowego
  • choroby zwyrodnieniowe rdzenia kręgowego
  • następstwa udaru mózgu
  • mózgowe porażenie dziecięce - u dorosłych pacjentów z wcześniej rozpoznanym porażeniem mózgowym dziecięcym

Tyzanidyna wykazuje działanie zwiotczające mięśnie szkieletowe poprzez hamowanie uwalniania pobudzających aminokwasów w rdzeniu kręgowym. Prowadzi to do zmniejszenia wzmożonego napięcia mięśni oraz wywiera umiarkowane działanie przeciwbólowe.

Dawkowanie i sposób podawania

Sirdalud® charakteryzuje się wąskim indeksem terapeutycznym i dużą zmiennością międzyosobniczą w zakresie stężeń tyzanidyny w osoczu. Z tego względu kluczowe jest indywidualne dostosowanie dawki do potrzeb pacjenta.

Zalecenia ogólne:

• Dawka początkowa: 2 mg 3 razy na dobę
• Dawkę należy ostrożnie zwiększać w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta
• Maksymalna dawka dobowa: 36 mg

Szczegółowe zalecenia dotyczące dawkowania:

Tabela 1. Zalecane dawkowanie tyzanidyny w zależności od wskazania

Dawkowanie w szczególnych grupach pacjentów:

• Dzieci i młodzież poniżej 18 lat: nie zaleca się stosowania
• Osoby w podeszłym wieku (≥65 lat): rozpoczynać od najmniejszej dawki i stopniowo zwiększać
• Zaburzenia czynności nerek (ClCr <25 ml/min): rozpoczynać od 2 mg raz na dobę, zwiększać powoli
• Zaburzenia czynności wątroby: przeciwwskazane w ciężkich zaburzeniach; w umiarkowanych - ostrożnie, rozpoczynać od najmniejszej dawki

Przerwanie leczenia: Dawkę należy zmniejszać stopniowo, szczególnie u pacjentów długotrwale przyjmujących duże dawki, aby uniknąć ryzyka nadciśnienia tętniczego lub tachykardii z odbicia.

Dawkowanie tyzanidyny wymaga indywidualnego podejścia i ostrożnego zwiększania dawki pod kontrolą lekarza, z uwzględnieniem skuteczności leczenia i występowania działań niepożądanych.

Przeciwwskazania

Stosowanie tyzanidyny jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Ciężkie zaburzenia czynności wątroby
• Trwałe zwiększenie aktywności aminotransferaz (3-krotnie powyżej górnej granicy normy)
• Jednoczesne stosowanie z silnymi inhibitorami CYP1A2 (np. fluwoksamina, cyprofloksacyna)
• Nadwrażliwość na tyzanidynę lub którąkolwiek substancję pomocniczą

Przed rozpoczęciem leczenia tyzanidyną należy wykluczyć powyższe przeciwwskazania, ze szczególnym uwzględnieniem oceny funkcji wątroby i potencjalnych interakcji lekowych.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Monitorowanie czynności wątroby: Zaleca się comiesięczne kontrolowanie biochemicznych wskaźników czynności wątroby przez pierwsze 4 miesiące leczenia u pacjentów otrzymujących dawki ≥12 mg/dobę lub wykazujących objawy sugerujące zaburzenia czynności wątroby.

Ryzyko niedociśnienia: Tyzanidyna może powodować niedociśnienie tętnicze, szczególnie w interakcji z inhibitorami CYP1A2 lub lekami hipotensyjnymi. Obserwowano przypadki ciężkiego niedociśnienia, w tym utratę przytomności i zapaść naczyniową.

Zespół z odstawienia: Nagłe przerwanie leczenia może prowadzić do nadciśnienia tętniczego i tachykardii z odbicia, szczególnie przy długotrwałym stosowaniu dużych dawek. W skrajnych przypadkach może to prowadzić do udaru mózgu.

Zaburzenia czynności nerek: U pacjentów z ClCr <25 ml/min ekspozycja na tyzanidynę może być nawet 6-krotnie większa. Zaleca się rozpoczynanie leczenia od dawki 2 mg raz na dobę i powolne zwiększanie dawki.

Reakcje nadwrażliwości: Zgłaszano przypadki reakcji nadwrażliwości, w tym anafilaksji i obrzęku naczynioruchowego. Zaleca się uważną obserwację pacjenta przez 1-2 dni po podaniu pierwszej dawki.

Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów: Pacjenci doświadczający senności, zawrotów głowy lub innych objawów niedociśnienia powinni unikać prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Stosowanie tyzanidyny wymaga ścisłego monitorowania pacjenta, szczególnie w zakresie funkcji wątroby, ciśnienia tętniczego oraz potencjalnych reakcji nadwrażliwości. Konieczne jest stopniowe odstawianie leku i zachowanie ostrożności u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek.

Interakcje lekowe

Przeciwwskazane:

• Silne inhibitory CYP1A2 (fluwoksamina, cyprofloksacyna) - mogą powodować znaczne zwiększenie stężenia tyzanidyny w osoczu (33-krotne dla fluwoksaminy, 10-krotne dla cyprofloksacyny)

Niezalecane:

• Umiarkowane inhibitory CYP1A2 (np. amiodaron, meksyletyna, propafenon, cymetydyna, niektóre fluorochinolony, rofekoksyb, doustne środki antykoncepcyjne, tyklopidyna)
• Leki wydłużające odstęp QT (np. cyzapryd, amitryptylina, azytromycyna) - szczególnie przy dużych dawkach tyzanidyny

Wymagające uwagi:

• Leki hipotensyjne i moczopędne - ryzyko nasilonego niedociśnienia
• Ryfampicyna - może zmniejszać stężenie tyzanidyny o 50%
• Palenie tytoniu - może zmniejszać ekspozycję na tyzanidynę o 30%
• Alkohol - zwiększa ryzyko działań niepożądanych, należy ograniczyć lub unikać
• Leki działające hamująco na OUN (np. benzodiazepiny, baklofen, leki przeciwhistaminowe) - mogą nasilać działanie sedatywne
• Agoniści receptorów α2-adrenergicznych (np. klonidyna) - potencjalne addytywne działanie hipotensyjne

Stosowanie tyzanidyny wymaga szczegółowej analizy wszystkich przyjmowanych przez pacjenta leków i substancji, ze szczególnym uwzględnieniem inhibitorów CYP1A2 oraz leków wpływających na ciśnienie tętnicze i OUN.

Wpływ na ciążę i laktację

Ciąża: Ze względu na ograniczone doświadczenie, tyzanidyny nie należy stosować w okresie ciąży, chyba że korzyści wyraźnie przewyższają ryzyko. Badania na zwierzętach wykazały potencjalne ryzyko dla płodu przy dawkach przekraczających zalecane u ludzi.

Karmienie piersią: Brak danych u ludzi. U szczurów tyzanidyna przenika do mleka w niewielkim stopniu. Nie zaleca się stosowania podczas karmienia piersią.

Płodność: U szczurów obserwowano zmniejszenie płodności przy dawkach 2,2-6,7 razy większych niż maksymalna zalecana dawka u ludzi.

Tyzanidyna powinna być stosowana u kobiet w ciąży i karmiących piersią tylko w przypadkach bezwzględnej konieczności, po starannym rozważeniu stosunku korzyści do ryzyka. Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną antykoncepcję podczas leczenia i przez 1 dzień po jego zakończeniu.

Działania niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane obejmują:

• Bardzo często: senność, zawroty głowy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, suchość jamy ustnej, osłabienie mięśni, zmęczenie
• Często: bezsenność, zaburzenia snu, niedociśnienie tętnicze, nudności, zwiększenie aktywności aminotransferaz
• Niezbyt często: bradykardia

Rzadziej obserwowane, ale istotne klinicznie działania niepożądane:

• Wydłużenie odstępu QT i torsade de pointes
• Ostre zapalenie wątroby
• Reakcje nadwrażliwości (anafilaksja, obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka)
• Omamy, stan splątania
• Omdlenia, dyzartria
• Zaburzenia widzenia

Profil działań niepożądanych tyzanidyny obejmuje głównie objawy ze strony OUN i układu pokarmowego. Szczególną uwagę należy zwrócić na potencjalne zaburzenia rytmu serca, funkcji wątroby oraz reakcje nadwrażliwości. Konieczne jest monitorowanie pacjenta, zwłaszcza w początkowym okresie leczenia i przy zwiększaniu dawki.

Przedawkowanie

Objawy przedawkowania mogą obejmować:

• Nudności i wymioty
• Niedociśnienie tętnicze
• Wydłużenie odstępu QT, torsade de pointes
• Zawroty głowy, senność
• Zwężenie źrenic
• Niepokój
• Zespół zaburzeń oddechowych
• Śpiączka

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

1. Usunięcie niewchłoniętego leku poprzez wielokrotne podawanie dużych dawek węgla aktywowanego
2. Wymuszona diureza w celu przyspieszenia eliminacji leku
3. Leczenie objawowe i podtrzymujące

Przedawkowanie tyzanidyny może prowadzić do poważnych powikłań, w tym zaburzeń rytmu serca i depresji OUN. Kluczowe jest szybkie wdrożenie leczenia objawowego i eliminacja leku z organizmu.

Właściwości farmakologiczne

Tyzanidyna jest ośrodkowo działającym lekiem zwiotczającym mięśnie szkieletowe. Jej główne miejsce działania to rdzeń kręgowy, gdzie:

• Hamuje uwalnianie aminokwasów pobudzających receptory N-metylo-D-asparaginianu (NMDA)
• Działa poprzez stymulację presynaptycznych receptorów α2
• Zmniejsza przewodnictwo sygnałów polisynaptycznych na poziomie rdzeniowych neuronów wstawkowych

Efektem działania tyzanidyny jest:

• Zmniejszenie wzmożonego napięcia mięśni
• Umiarkowane ośrodkowe działanie przeciwbólowe

Mechanizm działania tyzanidyny opiera się na hamowaniu przewodnictwa nerwowego w rdzeniu kręgowym, co prowadzi do zmniejszenia napięcia mięśniowego i łagodzenia bólu. Zrozumienie tego mechanizmu jest kluczowe dla właściwego stosowania leku i przewidywania potencjalnych interakcji.

Skład preparatu

Substancja czynna: 5-chloro-4-(2-imidazolino-2-ilamino)-2,1,3-benzotiadiazol (tyzanidyna)

Tabletki zawierają 4 mg tyzanidyny (w postaci tyzanidyny chlorowodorku 4,576 mg)

Znajomość dokładnego składu preparatu jest istotna dla identyfikacji potencjalnych alergenów i interakcji z innymi lekami lub substancjami.