Senefol - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Senefol jest wskazany w następujących przypadkach:

• Zaparcia nawykowe i atoniczne
• Przygotowanie do badań diagnostycznych i zabiegów chirurgicznych wymagających opróżnienia jelit
• Pomocniczo w dolegliwościach hemoroidalnych

Dawkowanie i sposób podawania

Maksymalna dawka dobowa Senefolu wynosi 4 tabletki, co odpowiada 30 mg glikozydów hydroksyantracenowych. Należy stosować najniższą skuteczną dawkę zapewniającą uzyskanie miękkiego stolca.

Tabela 1. Dawkowanie Senefolu w zależności od grupy wiekowej

Lek należy popić dużą ilością wody. Ze względu na zróżnicowaną wrażliwość osobniczą, dawkowanie należy rozpocząć od najmniejszej dawki (1 tabletka) i w razie potrzeby zwiększać do ustalenia dawki skutecznej. Efekt przeczyszczający występuje po 8-12 godzinach. W przypadku braku efektu, kolejną dawkę należy przyjąć po upływie 12 godzin.

Czas stosowania: Przyjmowanie leku 2-3 razy w tygodniu jest zwykle wystarczające do uzyskania efektu terapeutycznego. Decyzję o stosowaniu przez okres dłuższy niż 1-2 tygodnie może podjąć lekarz. Jeśli objawy utrzymują się w trakcie stosowania produktu leczniczego, należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Dawkowanie Senefolu powinno być dostosowane indywidualnie, rozpoczynając od najniższej skutecznej dawki. Długotrwałe stosowanie wymaga konsultacji lekarskiej.

Przeciwwskazania

Senefol jest przeciwwskazany w następujących przypadkach:

• Niedrożność jelit
• Ostre zapalne schorzenia jelit
• Zapalenie wyrostka robaczkowego
• Zespół jelita nadwrażliwego
• Bóle brzucha niewiadomego pochodzenia
• Nadwrażliwość na sennozydy
• Wiek poniżej 10 lat
• Okres krwawienia miesięcznego

Stosowanie Senefolu jest przeciwwskazane w wielu stanach chorobowych układu pokarmowego oraz u dzieci poniżej 10 roku życia. Należy zachować szczególną ostrożność przy kwalifikacji pacjentów do leczenia tym preparatem.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Senefol nie jest przeznaczony do długotrwałego stosowania. Pacjent powinien zostać poinformowany, że decyzję o stosowaniu przez okres dłuższy niż 7-14 dni oraz o terminie wznowienia terapii może podjąć wyłącznie lekarz.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji

Przewlekłe stosowanie Senefolu może prowadzić do następujących interakcji:

• Obniżenie poziomu elektrolitów we krwi, zwłaszcza potasu, co może nasilić działanie jednocześnie przyjmowanych leków antyarytmicznych i glikozydów nasercowych
• Nasilenie strat potasu przy równoczesnym stosowaniu środków wywołujących hipokaliemię (np. tiazydowe leki moczopędne, kortykosteroidy, preparaty zawierające korzeń lukrecji)
• Możliwe hamowanie wchłaniania innych leków podawanych drogą doustną z powodu przyspieszenia pasażu jelitowego

Stosowanie Senefolu może wpływać na poziom elektrolitów oraz wchłanianie innych leków, co wymaga monitorowania i ewentualnej modyfikacji terapii towarzyszącej.

Wpływ na płodność, ciążę i laktację

Ciąża: Senefol może być stosowany w ciąży jedynie w przypadkach, gdy w opinii lekarza korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu. Brak odpowiednio liczebnych, dobrze kontrolowanych badań u kobiet w okresie ciąży. Ze względu na dane eksperymentalne dotyczące działania genotoksycznego niektórnie należy stosować w pierwszym trymestrze ciąży.

Laktacja: Nie zanotowano efektu przeczyszczającego u dzieci karmionych piersią przez matki przyjmujące produkty z senesem, jednak małe dawki aktywnych metabolitów mogą przechodzić do mleka matki.

Stosowanie Senefolu w ciąży i podczas karmienia piersią wymaga szczególnej ostrożności i powinno być konsultowane z lekarzem.

Działania niepożądane

Najczęściej obserwowane działania niepożądane to:

• Dolegliwości skurczowe i bólowe brzucha
• Biegunka

W przypadku wystąpienia biegunki należy zbilansować niedobór wody i elektrolitów. Opisano również objawy nadwrażliwości na preparaty senesu, charakteryzującej się wystąpieniem dolegliwości skurczowych po przyjęciu niższych dawek.

Stosowanie Senefolu może wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego, które wymagają odpowiedniego postępowania.

Przedawkowanie

Przedawkowanie Senefolu może prowadzić do biegunki, z możliwością odwodnienia i utraty elektrolitów. W takim przypadku należy:

• Zbilansować niedobór wody i elektrolitów
• Monitorować poziom elektrolitów, szczególnie potasu

Właściwości farmakodynamiczne

Senefol zawiera liść i owoc senesu, które wykazują działanie przeczyszczające. Mechanizm działania glikozydów antrachinonowych opiera się na:

• Wpływie na perystaltykę jelita grubego:
  • Nasilenie skurczów perystaltycznych
  • Zahamowanie skurczów miejscowych
  • Przyśpieszenie przemieszczania się fali perystaltycznej
• Wpływie na sekrecję jelitową:
  • Indukcja aktywnego wydzielania elektrolitów i wody do światła jelita
  • Hamowanie resorpcji zwrotnej wody poprzez działanie na ATP-azę sodowo-potasową

Efektem tych działań jest zwiększenie objętości mas kałowych w jelicie grubym, co pobudza perystaltykę i przyspiesza pasaż mas kałowych. Poprzez zatrzymanie wody w jelicie następuje uplastycznienie mas kałowych. Efekt przeczyszczający występuje po 8-12 godzinach od podania leku.

Mechanizm działania Senefolu opiera się na złożonym wpływie na motorykę i sekrecję jelitową, co prowadzi do efektu przeczyszczającego.

Skład jakościowy i ilościowy

Jedna tabletka Senefolu zawiera:

• 300 mg Cassia senna L. (C. acutifolia Delile), fructus i/lub Cassia angustifolia Vahl, fructus i/lub Cassia senna L (C. acutifolia Delile) i/lub Cassia angustifolia Vahl., folium (liścia i owocu senesu)

Zawartość ta odpowiada 7,5 mg pochodnych hydroksyantracenu, w przeliczeniu na sennozyd B.

Senefol zawiera standaryzowany ekstrakt z liści i owoców senesu, zapewniający odpowiednią zawartość substancji czynnych.