Sandimmun®
Ciclosporin
Sandimmun® - charakterlekarzy
Wskazania do stosowania
Sandimmun® jest wskazany w następujących przypadkach:
Przeszczepianie narządów miąższowych:
- Zapobieganie odrzucaniu przeszczepu u pacjentów po allogenicznym przeszczepie nerki, wątroby, serca, serca i płuc, płuc lub trzustki
- Leczenie odrzucania przeszczepu u pacjentów uprzednio otrzymujących inne leki immunosupresyjne
Przeszczepianie szpiku:
- Zapobieganie odrzucaniu przeszczepu po transplantacji szpiku
- Zapobieganie lub leczenie choroby przeszczep przeciw gospodarzowi (GVHD)
Sandimmun® wykazuje silne działanie immunosupresyjne, hamując przede wszystkim wytwarzanie cytokinin IL-2 przez limfocyty T. Pośrednio hamuje również wytwarzanie przeciwciał i aktywację makrofagów T, wywierając jednocześnie niewielki wpływ hamujący na limfocyty B. Dzięki temu mechanizmowi działania lek skutecznie hamuje rozwój odporności komórkowej, w tym reakcji na przeszczep.
Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie Sandimmun® powinno być indywidualnie dostosowane do pacjenta. Podane zakresy dawek należy traktować wyłącznie jako wskazówki. Lek może być przepisywany tylko przez lekarza z doświadczeniem w prowadzeniu terapii immunosupresyjnej i/lub przeszczepianiu narządów lub w ścisłej z nim współpracy.
Przeszczepianie narządów miąższowych:
Leczenie doustne Sandimmun® należy rozpocząć od dawki 10-15 mg/kg mc. podanej w 2 dawkach podzielonych, 12 godzin przed transplantacją. Tę dawkę należy stosować przez 1-2 tygodnie po operacji, a następnie stopniowo zmniejszać do osiągnięcia zalecanej dawki podtrzymującej 2-6 mg/kg mc./dobę, podawanej w 2 dawkach podzielonych.
W przypadku stosowania koncentratu do sporządzania roztworu do infuzji, zalecana dawka wynosi około 1/3 odpowiadającej jej dawki doustnej. Zaleca się, aby pacjenci jak najszybciej przechodzili na leczenie doustne.
Droga podania | Dawka początkowa | Dawka podtrzymująca |
---|---|---|
Doustna | 10-15 mg/kg mc./dobę w 2 dawkach | 2-6 mg/kg mc./dobę w 2 dawkach |
Dożylna (koncentrat) | ~1/3 dawki doustnej | Przejście na formę doustną |
Tabela 1. Dawkowanie Sandimmun® w przeszczepianiu narządów miąższowych
Przy jednoczesnym stosowaniu innych leków immunosupresyjnych (np. kortykosteroidów) możliwe jest zastosowanie mniejszych dawek Sandimmun® (np. 3-6 mg/kg mc./dobę w początkowym okresie leczenia).
Przeszczepianie szpiku:
Pierwszą dawkę należy podać w dniu poprzedzającym transplantację. W większości przypadków zaleca się początkowo zastosowanie koncentratu do sporządzania roztworu do infuzji w dawce 3-5 mg/kg mc./dobę. Tę dawkę podaje się w infuzjach dożylnych przez okres do 2 tygodni bezpośrednio po transplantacji.
Następnie zaleca się przejście na doustne leczenie podtrzymujące dawką około 12,5 mg/kg mc./dobę, podawaną w 2 dawkach podzielonych. Leczenie podtrzymujące należy kontynuować przez co najmniej 3 miesiące (optymalnie 6 miesięcy), a następnie stopniowo zmniejszać dawkę aż do odstawienia leku po roku od transplantacji.
W przypadku wystąpienia choroby przeszczep przeciw gospodarzowi (GVHD) po przerwaniu podawania cyklosporyny, zaleca się podanie doustnej dawki uderzeniowej 10-12,5 mg/kg mc., a następnie codzienne podawanie doustnej dawki podtrzymującej, która wcześniej dawała zadowalające wyniki.
Dawkowanie Sandimmun® w przeszczepianiu szpiku wymaga indywidualnego dostosowania i ścisłego monitorowania stanu pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka wystąpienia GVHD.
Specjalne grupy pacjentów
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek:
Cyklosporyna jest w minimalnym stopniu wydalana przez nerki, a zaburzenia czynności nerek nie mają istotnego wpływu na jej farmakokinetykę. Jednak ze względu na potencjalne działanie nefrotoksyczne, zaleca się uważne monitorowanie czynności nerek.
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby:
U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby może wystąpić 2-3 krotne zwiększenie ekspozycji na cyklosporynę. W przypadku ciężkich zaburzeń czynności wątroby może być konieczne zmniejszenie dawki leku. Zaleca się monitorowanie stężeń cyklosporyny we krwi do momentu ich stabilizacji.
Dzieci i młodzież:
W badaniach klinicznych uczestniczyły dzieci od 1. roku życia. W niektórych przypadkach konieczne było zastosowanie większych dawek cyklosporyny na kg masy ciała niż u dorosłych. Nie ma zaleceń do stosowania Sandimmun® u dzieci we wskazaniach pozatransplantacyjnych, z wyjątkiem zespołu nerczycowego.
Pacjenci w podeszłym wieku (≥65 lat):
Doświadczenie w stosowaniu Sandimmun® u pacjentów w podeszłym wieku jest ograniczone. Należy zachować szczególną ostrożność przy ustalaniu dawki, zazwyczaj rozpoczynając od dawek z dolnego zakresu terapeutycznego. Wynika to z częstszego występowania gorszej czynności wątroby, nerek lub serca, chorób współistniejących, konieczności przyjmowania innych leków oraz zwiększonej podatności na zakażenia.
Dawkowanie Sandimmun® u pacjentów z grup specjalnych wymaga indywidualnego podejścia i ścisłego monitorowania parametrów klinicznych oraz stężenia leku we krwi.
Warto zapamiętać
- Sandimmun® jest silnym lekiem immunosupresyjnym stosowanym głównie w zapobieganiu odrzucaniu przeszczepów narządowych i szpiku kostnego.
- Dawkowanie Sandimmun® musi być ściśle kontrolowane i dostosowywane indywidualnie, z uwzględnieniem stężenia leku we krwi i stanu klinicznego pacjenta.
Przeciwwskazania
Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania Sandimmun® jest nadwrażliwość na składniki preparatu.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Stosowanie Sandimmun® wymaga zachowania szczególnej ostrożności i regularnego monitorowania stanu pacjenta:
- Konieczne jest zapewnienie właściwej obserwacji, w tym regularnych pełnych badań lekarskich, pomiarów ciśnienia tętniczego i kontroli parametrów laboratoryjnych
- Pacjenci po transplantacji powinni być prowadzeni przez ośrodki mające możliwość wykonania odpowiednich badań laboratoryjnych i zapewnienia odpowiedniej interwencji medycznej
- Koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji zawiera polioksyetylowany olej rycynowy, który może wywoływać reakcje anafilaktoidalne po podaniu dożylnym
- Lek zwiększa ryzyko rozwoju chłoniaków i innych nowotworów złośliwych, szczególnie nowotworów skóry
- Istnieje zwiększone ryzyko różnych zakażeń bakteryjnych, grzybiczych, pasożytniczych i wirusowych
- Możliwe jest wystąpienie podwyższonego stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy, szczególnie w pierwszych tygodniach leczenia
- Cyklosporyna może powodować zależne od dawki i przemijające zwiększenie stężenia bilirubiny w surowicy i enzymów wątrobowych
- Istnieje ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego
- Może wystąpić nieznaczne zwiększenie stężenia lipidów we krwi
- Możliwe jest zwiększenie stężenia potasu we krwi
- Lek może powodować zwiększone wydalanie magnezu, prowadzące do hipomagnezemii
Stosowanie Sandimmun® wymaga ścisłego monitorowania pacjenta pod kątem potencjalnych działań niepożądanych i dostosowywania dawki w zależności od indywidualnej odpowiedzi na leczenie.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Sandimmun® wchodzi w liczne interakcje z innymi lekami, które mogą wpływać na jego stężenie we krwi lub nasilać jego działania niepożądane:
- Leki obniżające stężenie cyklosporyny: barbiturany, karbamazepina, fenytoina, nafcylina, sulfadymidyna, ryfampicyna, oktreotyd, probucol, orlistat, ziele dziurawca, troglitazon, tiklopidyna
- Leki zwiększające stężenie cyklosporyny: antybiotyki makrolidowe, ketokonazol, flukonazol, itrakonazol, diltiazem, nikardypina, werapamil, metoklopramid, doustne środki antykoncepcyjne, danazol, metyloprednizolon (duże dawki), allopurinol, amiodaron, kwas chlorowy i jego pochodne, inhibitory proteazy
- Cyklosporyna może zmniejszać klirens: digoksyny, kolchicyny, lowastatyny, prawastatyny, simwastatyny, atorwastatyny, prednizolonu
- Zwiększone ryzyko uszkodzenia nerek przy jednoczesnym stosowaniu z: antybiotykami aminoglikozydowymi, amfoterycyną B, ciprofloksacyną, wankomycyną, trimetoprymem, niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, melfalanem
- Zwiększone ryzyko hiperkalemii przy stosowaniu z lekami oszczędzającymi potas, inhibitorami ACE, antagonistami angiotensyny II i lekami zawierającymi potas
Ze względu na liczne interakcje lekowe, przed włączeniem lub odstawieniem jakiegokolwiek leku u pacjenta przyjmującego Sandimmun®, należy dokładnie przeanalizować potencjalne interakcje i dostosować dawkowanie.
Wpływ na ciążę i laktację
Sandimmun® może być stosowany w ciąży tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści uzasadniają podjęcie ryzyka wpływu na płód. Nie należy karmić piersią podczas leczenia tym preparatem.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem Sandimmun® to:
- Zaburzenia czynności nerek
- Nadciśnienie tętnicze
- Drżenie
- Bóle głowy
- Hiperlipidemia
Często występują również: parestezje, zaburzenia czynności wątroby, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, przerost dziąseł, zaburzenia elektrolitowe, kurcze mięśni, nadmierne owłosienie i zmęczenie.
Rzadziej mogą wystąpić objawy encefalopatii, zaburzenia hematologiczne, wysypka, obrzęki i przyrost masy ciała.
Do rzadkich działań niepożądanych należą: polineuropatia obwodowa, zapalenie trzustki, hipoglikemia, osłabienie mięśni, miopatia, zaburzenia miesiączkowania i ginekomastia.
Bardzo rzadko obserwuje się obrzęk tarczy nerwu wzrokowego, mikroangiopatyczną niedokrwistość hemolityczną i zespół hemolityczno-mocznicowy.
Stosowanie Sandimmun® wiąże się z ryzykiem wystąpienia licznych działań niepożądanych, dlatego konieczne jest ścisłe monitorowanie stanu pacjenta i regularne wykonywanie badań kontrolnych.
Właściwości farmakokinetyczne
Sandimmun® charakteryzuje się następującymi parametrami farmakokinetycznymi:
- Biodostępność: około 30%
- Czas półtrwania w fazie dystrybucji (T0,5): 2 godziny
- Czas półtrwania w fazie eliminacji: 24 godziny
- Metabolizm: głównie w wątrobie
- Wydalanie: głównie z żółcią (90%)
Znajomość właściwości farmakokinetycznych Sandimmun® jest istotna dla prawidłowego dawkowania leku i przewidywania potencjalnych interakcji z innymi substancjami.
Skład
1 ml koncentratu do sporządzania roztworu do infuzji zawiera 50 mg cyklosporyny.
Wniosek końcowy: Sandimmun® jest skutecznym lekiem immunosupresyjnym stosowanym głównie w transplantologii. Jego stosowanie wymaga jednak dużej ostrożności, regularnego monitorowania pacjenta i indywidualnego dostosowywania dawki. Znajomość pełnej charakterystyki leku, w tym potencjalnych działań niepożądanych i interakcji, jest kluczowa dla bezpiecznego i efektywnego leczenia.