Risperon
Risperidone
Risperon - charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Risperon jest wskazany w leczeniu:
- Schizofrenii
- Epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
- Krótkotrwałym (do 6 tygodni) leczeniu uporczywej agresji u pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego, niereagujących na metody niefarmakologiczne, gdy istnieje ryzyko, że pacjent będzie stanowił zagrożenie dla siebie lub innych
- Krótkotrwałym objawowym (do 6 tygodni) leczeniu uporczywej agresji w przebiegu zaburzeń zachowania u dzieci od 5 lat i młodzieży ze sprawnością intelektualną poniżej przeciętnej bądź upośledzonych umysłowo
W przypadku stosowania u dzieci i młodzieży z zaburzeniami zachowania, lek powinien być przepisywany przez specjalistę neurologii dziecięcej, psychiatrii dziecięcej i młodzieżowej lub lekarza specjalizującego się w leczeniu zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży. Farmakoterapia powinna stanowić element wszechstronnego programu terapeutycznego obejmującego działania psychospołeczne i edukacyjne.
Risperon nie jest zalecany do stosowania u dzieci poniżej 18 lat ze schizofrenią lub epizodami maniakalnymi w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej ze względu na brak wystarczających danych dotyczących skuteczności.
Dawkowanie i sposób podawania
Schizofrenia
Dorośli: Risperon może być podawany raz lub dwa razy na dobę. Leczenie należy rozpocząć od dawki 2 mg/dobę. Drugiego dnia dawkę można zwiększyć do 4 mg/dobę. Od tego momentu dawka może pozostać niezmieniona lub w razie potrzeby indywidualnie dostosowywana. Optymalna dawka terapeutyczna wynosi zwykle 4-6 mg/dobę. Dawki powyżej 10 mg/dobę nie wykazują większej skuteczności niż mniejsze dawki i mogą powodować więcej objawów pozapiramidowych. Nie zaleca się stosowania dawek większych niż 16 mg/dobę.
Pacjenci w podeszłym wieku: Zalecana dawka początkowa wynosi 0,5 mg dwa razy na dobę. Dawkę można stopniowo zwiększać o 0,5 mg dwa razy na dobę do dawki 1-2 mg dwa razy na dobę.
Epizody maniakalne w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej
Dorośli: Risperon należy podawać raz na dobę, rozpoczynając od dawki 2 mg. W razie potrzeby dawkę można zwiększać o 1 mg na dobę, nie częściej niż co 24 godziny. Dawkę można dostosowywać w zakresie 1-6 mg/dobę. Nie zbadano bezpieczeństwa stosowania dawek większych niż 6 mg/dobę.
Pacjenci w podeszłym wieku: Zalecana dawka początkowa wynosi 0,5 mg dwa razy na dobę. Dawkę można stopniowo zwiększać o 0,5 mg dwa razy na dobę do dawki 1-2 mg dwa razy na dobę.
Uporczywa agresja u pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera
Zalecana dawka początkowa wynosi 0,25 mg dwa razy na dobę. W razie potrzeby dawkę można zwiększać o 0,25 mg dwa razy na dobę, nie częściej niż co drugi dzień. Optymalna dawka dla większości pacjentów wynosi 0,5 mg dwa razy na dobę. Niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyść ze stosowania dawek do 1 mg dwa razy na dobę. Leczenia nie należy prowadzić dłużej niż 6 tygodni.
Zaburzenia zachowania u dzieci i młodzieży
Masa ciała | Dawka początkowa | Dawka optymalna |
---|---|---|
<50 kg | 0,25 mg raz na dobę | 0,5 mg raz na dobę |
≥50 kg | 0,5 mg raz na dobę | 1 mg raz na dobę |
Dawkowanie można zwiększać o 0,25 mg (dla <50 kg) lub 0,5 mg (dla ≥50 kg) raz na dobę, nie częściej niż co drugi dzień. Należy regularnie oceniać potrzebę kontynuacji leczenia.
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby należy zmniejszyć o połowę dawkę początkową i kolejne dawki oraz wolniej zwiększać dawki.
Warto zapamiętać
- Risperon może być podawany raz lub dwa razy na dobę
- Dawkę należy dostosowywać indywidualnie, rozpoczynając od małych dawek
Risperon wykazuje skuteczność w leczeniu schizofrenii i epizodów maniakalnych przy stosowaniu w dawkach 4-6 mg/dobę u dorosłych. Dawki powyżej 10 mg/dobę nie są bardziej skuteczne, a mogą powodować więcej działań niepożądanych. U pacjentów w podeszłym wieku oraz z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby zaleca się rozpoczynanie leczenia od mniejszych dawek i wolniejsze ich zwiększanie.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na rysperydon lub którąkolwiek substancję pomocniczą.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Należy zachować szczególną ostrożność stosując Risperon u pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem ze względu na zwiększone ryzyko zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych. Lek może powodować niedociśnienie ortostatyczne, dlatego należy monitorować ciśnienie krwi, zwłaszcza na początku leczenia. Risperon może wydłużać odstęp QT, dlatego należy zachować ostrożność u pacjentów z chorobami układu krążenia. Lek może zwiększać stężenie prolaktyny, co należy uwzględnić u pacjentów z guzami zależnymi od prolaktyny.
U pacjentów leczonych lekami przeciwpsychotycznymi, w tym rysperydonem, może wystąpić złośliwy zespół neuroleptyczny. W przypadku pojawienia się objawów tego zespołu należy natychmiast przerwać leczenie.
Risperon może powodować zwiększenie masy ciała, dlatego należy regularnie kontrolować masę ciała pacjentów. U dzieci i młodzieży należy monitorować wzrost i rozwój fizyczny podczas długotrwałego leczenia.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Risperon jest metabolizowany głównie przez CYP2D6 i w mniejszym stopniu przez CYP3A4. Leki silnie hamujące lub indukujące te enzymy mogą wpływać na stężenie rysperydonu we krwi. Należy zachować ostrożność stosując rysperydon jednocześnie z lekami wydłużającymi odstęp QT lub zaburzającymi równowagę elektrolitową. Jednoczesne stosowanie z lekami przeciwnadciśnieniowymi może nasilać działanie hipotensyjne rysperydonu.
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Brak wystarczających danych dotyczących stosowania rysperydonu u kobiet w ciąży. Lek przenika do mleka kobiecego. Należy podjąć decyzję czy przerwać karmienie piersią czy przerwać podawanie leku, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka i korzyści z leczenia dla matki.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane (≥10%) to: parkinsonizm, sedacja/senność, ból głowy i bezsenność. Często występują także: zwiększenie masy ciała, pobudzenie, lęk, zawroty głowy, dystonia i tachykardia. Rzadziej obserwuje się m.in. neutropenię, hiperprolaktynemię, hiperglikemię, wydłużenie odstępu QT i objawy pozapiramidowe.
U pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem leczonych rysperydonem stwierdzono zwiększone ryzyko zgonu i zdarzeń naczyniowo-mózgowych w porównaniu do placebo.
Właściwości farmakodynamiczne i farmakokinetyczne
Rysperydon jest antagonistą receptorów serotoninergicznych 5-HT2 i dopaminergicznych D2. Wiąże się również z receptorami α1-adrenergicznymi i w mniejszym stopniu z receptorami histaminowymi H1 i α2-adrenergicznymi. Działanie przeciwpsychotyczne wynika głównie z blokady receptorów D2, natomiast działanie na receptory 5-HT2 może zmniejszać ryzyko objawów pozapiramidowych.
Rysperydon jest metabolizowany do aktywnego metabolitu 9-hydroksyrysperydonu. Maksymalne stężenie w osoczu osiąga po 1-2 godzinach. Wiąże się z białkami osocza w około 90%. Wydalany jest głównie z moczem i w mniejszym stopniu z kałem.
Skład
1 tabletka powlekana zawiera 1 mg, 2 mg, 3 mg lub 4 mg rysperydonu jako substancję czynną.
Zespół Tourette'a; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Depresja lub zaburzenia depresyjne (F32; F33; F34; F38; F39 wg ICD-10); tiki (F95.0; F95.1; F95.8; F95.9 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia