Risperon
Risperidone
Risperon - charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Risperon jest wskazany w leczeniu:
- Schizofrenii
- Epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
- Krótkotrwałym (do 6 tygodni) leczeniu uporczywej agresji u pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego, niereagujących na metody niefarmakologiczne, gdy istnieje ryzyko, że pacjent będzie stanowił zagrożenie dla siebie lub innych
- Krótkotrwałym objawowym (do 6 tygodni) leczeniu uporczywej agresji w przebiegu zaburzeń zachowania u dzieci od 5 lat i młodzieży ze sprawnością intelektualną poniżej przeciętnej bądź upośledzonych umysłowo
W przypadku zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży, farmakoterapia powinna stanowić integralną część wszechstronnego programu terapeutycznego. Zaleca się, aby rysperydon był przepisywany przez lekarza specjalistę w dziedzinie neurologii dziecięcej oraz psychiatrii dziecięcej i młodzieżowej lub lekarza specjalizującego się w leczeniu zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży.
Risperon nie jest zalecany do stosowania u dzieci poniżej 18 lat ze schizofrenią lub epizodami maniakalnymi w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych ze względu na brak wystarczających danych dotyczących skuteczności.
Dawkowanie i sposób podawania
Schizofrenia
Grupa pacjentów | Dawkowanie |
---|---|
Dorośli |
- Dawka początkowa: 2 mg/dobę - Dawka może być zwiększona 2. dnia do 4 mg/dobę - Dawka optymalna: 4-6 mg/dobę - Maksymalna dawka: 10 mg/dobę |
Pacjenci w podeszłym wieku |
- Dawka początkowa: 0,5 mg 2 razy/dobę - Dawka może być zwiększana o 0,5 mg 2 razy/dobę do 1-2 mg 2 razy/dobę |
Risperon może być podawany raz lub dwa razy na dobę. U niektórych pacjentów może być wskazane wolniejsze dostosowywanie dawki oraz mniejsza dawka początkowa i podtrzymująca.
Epizody maniakalne w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
Grupa pacjentów | Dawkowanie |
---|---|
Dorośli |
- Dawka początkowa: 2 mg raz/dobę - Dawka może być zwiększana o 1 mg raz/dobę, nie częściej niż co 24h - Zakres dawek: 1-6 mg/dobę |
Pacjenci w podeszłym wieku |
- Dawka początkowa: 0,5 mg 2 razy/dobę - Dawka może być zwiększana o 0,5 mg 2 razy/dobę do 1-2 mg 2 razy/dobę |
Risperon należy podawać raz na dobę. Należy zachować ostrożność ze względu na niewystarczające doświadczenie kliniczne dotyczące stosowania u osób w podeszłym wieku.
Uporczywa agresja u pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera
Dawkowanie |
---|
- Dawka początkowa: 0,25 mg 2 razy/dobę - Dawka może być zwiększana o 0,25 mg 2 razy/dobę, nie częściej niż co drugi dzień - Optymalna dawka: 0,5 mg 2 razy/dobę - Maksymalna dawka: 1 mg 2 razy/dobę |
Risperonu nie należy stosować dłużej niż 6 tygodni w leczeniu uporczywej agresji u pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera. Pacjentów należy poddawać regularnej i częstej ocenie, rozważając potrzebę kontynuacji leczenia.
Zaburzenia zachowania u dzieci i młodzieży
Grupa pacjentów | Dawkowanie |
---|---|
Dzieci i młodzież o masie ciała ≥50 kg |
- Dawka początkowa: 0,5 mg raz/dobę - Dawka może być zwiększana o 0,5 mg raz/dobę, nie częściej niż co drugi dzień - Optymalna dawka: 1 mg raz/dobę - Maksymalna dawka: 1,5 mg raz/dobę |
Dzieci i młodzież o masie ciała <50 kg |
- Dawka początkowa: 0,25 mg raz/dobę - Dawka może być zwiększana o 0,25 mg raz/dobę, nie częściej niż co drugi dzień - Optymalna dawka: 0,5 mg raz/dobę - Maksymalna dawka: 0,75 mg raz/dobę |
Nie zaleca się stosowania risperonu u dzieci poniżej 5 lat ze względu na niewystarczającą ilość danych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stosowania w tym wskazaniu.
Zaburzenia czynności nerek i wątroby
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby należy zmniejszyć o połowę dawkę początkową i kolejne dawki risperonu oraz stosować wolniejsze zwiększanie dawek. W tej grupie pacjentów produkt leczniczy powinien być stosowany z ostrożnością.
Kontynuacja leczenia risperem powinna być weryfikowana i uzasadniona aktualnym stanem pacjenta.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na rysperydon lub którąkolwiek substancję pomocniczą.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania risperonu u pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem ze względu na zwiększone ryzyko zgonu. Ryzyko zgonu jest wyższe u pacjentów leczonych jednocześnie risperem i furosemidem.
U pacjentów z otępieniem leczonych atypowymi lekami przeciwpsychotycznymi stwierdzono około 3-krotne zwiększenie częstości zdarzeń niepożądanych naczyniowo-mózgowych. Mechanizm tego zwiększonego ryzyka nie jest znany.
Risperon należy stosować ostrożnie u pacjentów z czynnikami ryzyka udaru mózgu. Ryzyko zdarzeń niepożądanych naczyniowo-mózgowych jest większe u pacjentów z otępieniem typu mieszanego lub naczyniowego niż u pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera.
Ze względu na działanie blokujące receptory α może wystąpić niedociśnienie ortostatyczne, zwłaszcza w początkowej fazie leczenia. Należy zachować ostrożność u pacjentów z chorobami układu krążenia.
Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych, w tym risperonu, stwierdzano przypadki leukopenii, neutropenii i agranulocytozy. Pacjentów z istotnymi zaburzeniami hematologicznymi w wywiadzie należy monitorować w pierwszych miesiącach leczenia.
Risperon może powodować wydłużenie odstępu QT. Należy zachować ostrożność u pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi, wydłużeniem odstępu QT w wywiadzie rodzinnym lub przyjmujących leki mogące wydłużać odstęp QT.
U pacjentów leczonych risperem stwierdzano przypadki hiperglikemii i cukrzycy. Zaleca się odpowiednią obserwację kliniczną pacjentów z cukrzycą oraz czynnikami ryzyka rozwoju cukrzycy.
Risperon może powodować zwiększenie masy ciała. Zaleca się regularne kontrolowanie masy ciała.
U pacjentów leczonych risperem może wystąpić hiperprolaktynemia. Zaleca się badanie stężenia prolaktyny u pacjentów z objawami potencjalnie związanymi z hiperprolaktynemią.
Należy zachować ostrożność stosując risperon u pacjentów z drgawkami w wywiadzie lub innymi stanami mogącymi obniżać próg drgawkowy.
U pacjentów przyjmujących leki o działaniu antagonistycznym na receptory α1-adrenergiczne stwierdzano śródoperacyjny zespół wiotkiej tęczówki podczas operacji usunięcia zaćmy. Należy poinformować okulistę o stosowaniu tych leków przed zabiegiem.
U dzieci i młodzieży leczonych risperem należy regularnie oceniać rozwój fizyczny i dojrzewanie płciowe.
Warto zapamiętać
- Risperon zwiększa ryzyko zgonu u pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem
- Podczas leczenia risperem należy monitorować masę ciała, stężenie glukozy i prolaktyny we krwi
Interakcje
Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania risperonu z lekami wydłużającymi odstęp QT, lekami przeciwnadciśnieniowymi oraz lekami działającymi ośrodkowo.
Silne inhibitory CYP2D6 (np. paroksetyna, fluoksetyna) oraz silne inhibitory CYP3A4 i P-gp (np. itrakonazol, ketokonazol) mogą zwiększać stężenie risperonu we krwi. Może być konieczne dostosowanie dawki risperonu.
Silne induktory CYP3A4 i P-gp (np. karbamazepina, ryfampicyna) mogą zmniejszać stężenie risperonu we krwi. Może być konieczne zwiększenie dawki risperonu.
Jednoczesne stosowanie risperonu z lekami przeciwparkinsonowskimi może nasilać ich działanie.
Ciąża i karmienie piersią
Brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania risperonu w okresie ciąży. Stosowanie w ciąży możliwe jedynie w przypadku zdecydowanej konieczności.
Rysperydon przenika do mleka kobiecego. Należy podjąć decyzję czy przerwać karmienie piersią czy przerwać podawanie leku, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka i korzyści z leczenia dla matki.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane (≥10% pacjentów) to:
- Parkinsonizm
- Sedacja/senność
- Ból głowy
- Bezsenność
Często występują także: zwiększenie masy ciała, pobudzenie, lęk, drżenie, zawroty głowy, nudności, zaparcia, wymioty, niestrawność, biegunka.
U pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem częściej występują: zakażenia dróg moczowych, obrzęki obwodowe, letarg, kaszel.
U dzieci i młodzieży częściej obserwuje się: senność, zwiększone łaknienie, zmęczenie, ból głowy, zwiększenie masy ciała.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania to nasilenie działań farmakologicznych risperonu: senność, sedacja, tachykardia, niedociśnienie, objawy pozapiramidowe. Obserwowano także wydłużenie odstępu QT i drgawki.
Leczenie przedawkowania jest objawowe i podtrzymujące. Nie ma swoistego antidotum. Należy monitorować czynności życiowe i EKG.
Właściwości farmakodynamiczne
Rysperydon jest antagonistą receptorów serotoninergicznych 5-HT2 i dopaminergicznych D2. Wykazuje także powinowactwo do receptorów α1- i α2-adrenergicznych oraz histaminowych H1. Nie ma powinowactwa do receptorów cholinergicznych.
Zrównoważone działanie antagonistyczne na receptory serotoninergiczne i dopaminergiczne może zmniejszać ryzyko objawów pozapiramidowych i rozszerzać działanie terapeutyczne na objawy negatywne i zaburzenia afektywne w schizofrenii.
Skład
1 tabletka powlekana zawiera 1 mg, 2 mg, 3 mg lub 4 mg rysperydonu.
Risperon zawiera laktozę. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją galaktozy nie powinni stosować tego leku.
Risperon jest skutecznym lekiem przeciwpsychotycznym o szerokim spektrum wskazań, jednak jego stosowanie wiąże się z ryzykiem poważnych działań niepożądanych, szczególnie u osób starszych z otępieniem. Konieczne jest staranne monitorowanie pacjentów i indywidualne dostosowywanie dawki.
Zespół Tourette'a; F21; F22; F23; F24; F25; F28; F29 wg ICD-10; Depresja lub zaburzenia depresyjne (F32; F33; F34; F38; F39 wg ICD-10); tiki (F95.0; F95.1; F95.8; F95.9 wg ICD-10) - do ukończenia 18 rż.
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia