ReQuip™ - Ropinirol w leczeniu choroby Parkinsona

Wskazania do stosowania

ReQuip™ (ropinirol) jest wskazany w leczeniu choroby Parkinsona według następujących zasad:

• Leczenie początkowe w monoterapii, w celu opóźnienia wprowadzenia lewodopy
• Leczenie skojarzone z lewodopą w zaawansowanym stadium choroby, gdy efekt lewodopy wygasa lub staje się zmienny, z pojawiającymi się fluktuacjami efektu terapeutycznego (effluktuacje typu "włączenie - wyłączenie")

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie ropinirolu powinno być indywidualnie dostosowane w zależności od skuteczności i tolerancji leku. Zaleca się przyjmowanie 3 razy na dobę, najlepiej podczas posiłków, co poprawia tolerancję leku w przewodzie pokarmowym.

Schemat rozpoczynania leczenia:

Tabela: Schemat stopniowego zwiększania dawki ropinirolu w pierwszych 4 tygodniach leczenia

Po początkowym okresie zwiększania dawek, można je dalej zwiększać co tydzień o 0,5-1 mg ropinirolu 3 razy na dobę (1,5-3 mg/dobę). Efekt terapeutyczny obserwuje się zwykle przy dawkach 3-9 mg/dobę. Maksymalna dawka dobowa wynosi 24 mg.

W przypadku leczenia skojarzonego z lewodopą, może zaistnieć możliwość stopniowego zmniejszenia jej dawki o około 20%.

Kluczowe jest stopniowe zwiększanie dawki ropinirolu oraz indywidualne dostosowanie jej do potrzeb pacjenta, z możliwością redukcji dawki lewodopy w terapii skojarzonej.

Specjalne grupy pacjentów

Pacjenci w podeszłym wieku (≥65 lat): Klirens ropinirolu jest zmniejszony o około 15%. Chociaż dostosowanie dawki nie jest wymagane, należy ją zwiększać indywidualnie i stopniowo, obserwując tolerancję leku.

Zaburzenia czynności nerek: U pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek (ClCr 30-50 ml/min) nie ma potrzeby dostosowywania dawek. U pacjentów hemodializowanych dawka początkowa powinna wynosić 0,25 mg 3x/dobę, a maksymalna dawka dobowa to 18 mg.

Dzieci i młodzież: Nie zaleca się stosowania ropinirolu u osób poniżej 18 lat ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności.

Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów w podeszłym wieku oraz z zaburzeniami czynności nerek, dostosowując dawkowanie do indywidualnych potrzeb i monitorując tolerancję leku.

Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na ropinirol lub którykolwiek składnik preparatu
• Ciężkie zaburzenia czynności nerek (ClCr <30 ml/min) u pacjentów niepoddawanych regularnym hemodializom
• Zaburzenia czynności wątroby

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

1. Senność i nagłe napady snu: Ropinirol może powodować senność i nagłe napady snu, szczególnie u pacjentów z chorobą Parkinsona. Pacjenci muszą być poinformowani o tym ryzyku i zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów lub obsługi maszyn.

2. Zaburzenia psychiczne: Pacjenci z ciężkimi zaburzeniami psychicznymi lub psychotycznymi powinni być leczeni ropinirolem tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko.

3. Zaburzenia kontroli impulsów: U pacjentów mogą wystąpić objawy takie jak patologiczny hazard, zwiększone libido, hiperseksualność, kompulsywne wydawanie pieniędzy lub zakupy, oraz kompulsywne objadanie się.

4. Nagłe odstawienie leku: Może prowadzić do wystąpienia złośliwego zespołu neuroleptycznego. Zaleca się stopniowe odstawianie leku.

5. Niedociśnienie: Zaleca się kontrolowanie ciśnienia tętniczego, zwłaszcza na początku leczenia, u pacjentów z ciężkimi chorobami układu krążenia.

Stosowanie ropinirolu wymaga ścisłego monitorowania pacjenta pod kątem potencjalnych działań niepożądanych, szczególnie w zakresie senności, zaburzeń psychicznych i kontroli impulsów. Kluczowe jest odpowiednie informowanie pacjenta o możliwych ryzykach.

Interakcje lekowe

1. Brak istotnych interakcji: z lewodopą i domperydonem.

2. Antagoniści dopaminy: Leki neuroleptyczne i inne antagonisty dopaminy (np. sulpiryd, metoklopramid) mogą zmniejszać skuteczność ropinirolu.

3. Estrogeny: Mogą zwiększać stężenie ropinirolu w osoczu. Może być konieczne dostosowanie dawki ropinirolu przy rozpoczynaniu lub kończeniu hormonalnej terapii zastępczej.

4. Inhibitory CYP1A2: Leki hamujące CYP1A2 (np. cyprofloksacyna, enoksacyna, fluwoksamina) mogą zwiększać stężenie ropinirolu w osoczu, wymagając dostosowania dawki.

5. Palenie tytoniu: Wpływa na metabolizm ropinirolu poprzez indukcję CYP1A2. Może być konieczne dostosowanie dawki przy rozpoczęciu lub zaprzestaniu palenia.

6. Antagoniści witaminy K: Zgłaszano przypadki zaburzonych wyników INR. Zaleca się wzmożone monitorowanie kliniczne i biologiczne.

Kluczowe jest uwzględnienie potencjalnych interakcji ropinirolu z innymi lekami, szczególnie wpływającymi na układ dopaminergiczny lub metabolizowanymi przez CYP1A2. Może być konieczne dostosowanie dawkowania ropinirolu lub monitorowanie efektów terapeutycznych.

Ciąża i laktacja

Nie zaleca się stosowania ropinirolu w czasie ciąży, chyba że potencjalne korzyści dla pacjentki przewyższają ryzyko dla płodu. Lek nie powinien być stosowany u matek karmiących piersią, gdyż może hamować laktację.

Działania niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane obejmują:

• Zaburzenia psychiczne: omamy, reakcje psychotyczne, agresja
• Zaburzenia układu nerwowego: senność, zawroty głowy, dyskinezy
• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, ból brzucha
• Zaburzenia naczyniowe: niedociśnienie ortostatyczne
• Zaburzenia ogólne: obrzęk obwodowy

Pacjenci powinni być dokładnie monitorowani pod kątem występowania działań niepożądanych, szczególnie w początkowym okresie leczenia i przy zwiększaniu dawki. Kluczowe jest zwrócenie uwagi na objawy psychotyczne i zaburzenia kontroli impulsów.

Mechanizm działania

Ropinirol jest nieergolinowym agonistą receptorów dopaminowych D2/D3. Działa poprzez stymulację receptorów dopaminowych w prążkowiu, zmniejszając niedobór dopaminy charakterystyczny dla choroby Parkinsona. Dodatkowo hamuje wydzielanie prolaktyny poprzez działanie na podwzgórze i przysadkę mózgową.

Zrozumienie mechanizmu działania ropinirolu pozwala na lepsze przewidywanie jego efektów terapeutycznych oraz potencjalnych działań niepożądanych związanych z układem dopaminergicznym.