ReQuip™ - Ropinirol w leczeniu choroby Parkinsona

Wskazania do stosowania

ReQuip™ (ropinirol) jest wskazany w leczeniu choroby Parkinsona według następujących zasad:

• Leczenie początkowe w monoterapii, w celu opóźnienia wprowadzenia lewodopy
• Leczenie skojarzone z lewodopą w zaawansowanym stadium choroby, gdy efekt terapeutyczny lewodopy wygasa lub staje się zmienny, z pojawieniem się fluktuacji typu "końca dawki" lub "włączenie-wyłączenie"

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie ropinirolu powinno być indywidualnie dostosowane w zależności od skuteczności i tolerancji leku. Zaleca się przyjmowanie leku 3 razy na dobę, najlepiej podczas posiłków, co poprawia tolerancję ze strony przewodu pokarmowego.

Schemat rozpoczynania leczenia:

Tabela: Schemat stopniowego zwiększania dawki ropinirolu w pierwszych 4 tygodniach leczenia

Po początkowym okresie zwiększania dawek, można je dalej zwiększać o 0,5-1 mg ropinirolu 3 razy na dobę (1,5-3 mg/dobę) w odstępach tygodniowych. Efekt terapeutyczny obserwuje się zwykle przy dawkach 3-9 mg/dobę. W razie potrzeby dawkę można zwiększać aż do maksymalnie 24 mg/dobę.

W przypadku leczenia skojarzonego z lewodopą, może zaistnieć możliwość stopniowego zmniejszenia dawki lewodopy o około 20%, w zależności od odpowiedzi klinicznej.

U pacjentów z zaawansowaną chorobą Parkinsona, stosujących ropinirol w skojarzeniu z lewodopą, w trakcie początkowego zwiększania dawki ropinirolu mogą wystąpić dyskinezy. W takim przypadku należy rozważyć zmniejszenie dawki lewodopy.

Szczególne grupy pacjentów:

• Pacjenci w podeszłym wieku (≥65 lat): Klirens ropinirolu jest zmniejszony o około 15%. Chociaż dostosowanie dawki nie jest wymagane, należy indywidualnie i ostrożnie zwiększać dawkę, obserwując tolerancję leku.
• Zaburzenia czynności nerek: U pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek (ClCr 30-50 ml/min) nie ma potrzeby dostosowywania dawek. U pacjentów hemodializowanych zaleca się dawkę początkową 0,25 mg 3 razy na dobę, z maksymalną dawką 18 mg/dobę.
• Dzieci i młodzież: Nie zaleca się stosowania ropinirolu u osób poniżej 18 lat ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności.

W przypadku przerwania leczenia na dobę lub dłużej, należy rozważyć ponowne rozpoczęcie terapii od najmniejszych dawek, stopniowo je zwiększając. Podobnie jak w przypadku innych agonistów dopaminy, ropinirol należy odstawiać stopniowo, zmniejszając liczbę dawek przez okres 1 tygodnia.

Przeciwwskazania

Stosowanie ropinirolu jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Ciężkie zaburzenia czynności nerek (ClCr <30 ml/min) u pacjentów niepoddawanych regularnym hemodializom
• Zaburzenia czynności wątroby

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania ropinirolu należy zwrócić szczególną uwagę na następujące kwestie:

• Senność i nagłe napady snu: Pacjenci muszą być poinformowani o ryzyku wystąpienia senności i nagłych napadów snu, szczególnie w kontekście prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn.
• Zaburzenia psychiczne: U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami psychicznymi lub psychotycznymi należy stosować ropinirol tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko.
• Zaburzenia kontroli impulsów: Pacjenci powinni być monitorowani pod kątem występowania objawów zaburzeń kontroli impulsów, takich jak patologiczny hazard, hiperseksualność czy kompulsywne zakupy.
• Nagłe odstawienie leku: Ze względu na ryzyko wystąpienia złośliwego zespołu neuroleptycznego, zaleca się stopniowe odstawianie ropinirolu.
• Niedociśnienie: Zaleca się kontrolowanie ciśnienia tętniczego, zwłaszcza na początku leczenia, u pacjentów z ciężkimi chorobami układu krążenia.

Ropinirol zawiera laktozę, dlatego nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadkimi wrodzonymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Należy zwrócić uwagę na potencjalne interakcje ropinirolu z następującymi lekami:

• Neuroleptyki i antagoniści dopaminy (np. sulpiryd, metoklopramid): mogą zmniejszać skuteczność ropinirolu.
• Estrogeny: Mogą zwiększać stężenie ropinirolu w osoczu. Może być konieczne dostosowanie dawki ropinirolu przy rozpoczynaniu lub kończeniu hormonalnej terapii zastępczej.
• Inhibitory CYP1A2 (np. cyprofloksacyna, enoksacyna, fluwoksamina): Mogą zwiększać stężenie ropinirolu w osoczu, co może wymagać dostosowania dawki.
• Antagoniści witaminy K: Zgłaszano przypadki zaburzonych wyników INR, co wymaga wzmożonego monitorowania.

Nie obserwowano istotnych interakcji farmakokinetycznych między ropinirolem a lewodopą lub domperydonem.

Ciąża i laktacja

Nie zaleca się stosowania ropinirolu w czasie ciąży, chyba że potencjalne korzyści dla pacjentki przewyższają ryzyko dla płodu. Ropinirol nie powinien być stosowany u matek karmiących piersią, ponieważ może hamować laktację.

Działania niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane obejmują:

• Zaburzenia psychiczne: omamy, reakcje psychotyczne, splątanie
• Zaburzenia układu nerwowego: senność, zawroty głowy, dyskinezy
• Zaburzenia żołądka i jelit: nudności, wymioty, ból brzucha
• Zaburzenia naczyniowe: niedociśnienie ortostatyczne
• Zaburzenia ogólne: obrzęk obwodowy

Szczególną uwagę należy zwrócić na ryzyko wystąpienia zaburzeń kontroli impulsów, takich jak patologiczny hazard, hiperseksualność czy kompulsywne zakupy.

Przedawkowanie

Objawy przedawkowania ropinirolu związane są z jego działaniem dopaminergicznym. Leczenie polega na podaniu antagonistów dopaminy, takich jak neuroleptyki lub metoklopramid.

Mechanizm działania

Ropinirol jest nieergolinowym agonistą receptorów dopaminowych D2/D3. Działa poprzez pobudzanie receptorów dopaminowych w prążkowiu, zmniejszając niedobór dopaminy charakterystyczny dla choroby Parkinsona. Dodatkowo hamuje wydzielanie prolaktyny poprzez działanie na podwzgórze i przysadkę mózgową.

Stosowanie ropinirolu wymaga starannego monitorowania pacjenta, szczególnie w początkowej fazie leczenia i podczas zwiększania dawki. Kluczowe jest indywidualne dostosowanie dawki w celu osiągnięcia optymalnej skuteczności przy minimalizacji działań niepożądanych.