Prospan®
Hedera helicis extract
Prospan® - Charakterystyka produktu leczniczego
Wskazania do stosowania
Prospan® jest wskazany jako lek pomocniczy w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych dróg oddechowych, którym towarzyszy kaszel. Preparat wykazuje działanie sekretolityczne i bronchospazmolityczne, co czyni go skutecznym w łagodzeniu objawów związanych z infekcjami układu oddechowego.
Skuteczność leku Prospan® opiera się na zawartości saponin triterpenowych, szczególnie α-hederyny, która jest kluczowym składnikiem aktywnym ekstraktu z bluszczu. Badania in vitro wykazały, że α-hederyna pośrednio stymuluje receptory β2-adrenergiczne i hamuje ich internalizację w pneumocytach typu II, co prowadzi do rozszerzenia oskrzeli i zmniejszenia lepkości śluzu.
Dawkowanie i sposób podawania
Prospan® dostępny jest w dwóch postaciach: kropli i syropu. Dawkowanie zależy od wieku pacjenta i formy leku:
| Postać leku | Grupa wiekowa | Dawkowanie |
|---|---|---|
| Krople | Dorośli i dzieci powyżej 6 lat | 3 x dziennie po 20 kropli |
| Dzieci poniżej 6 lat | Nie stosować | |
| Syrop | Dorośli i młodzież powyżej 12 lat | 5 ml 3 x dziennie (105 mg suchego wyciągu/dobę) |
| Dzieci 6-11 lat | 5 ml 2 x dziennie (70 mg suchego wyciągu/dobę) | |
| Dzieci 2-5 lat | 2,5 ml 2 x dziennie (35 mg suchego wyciągu/dobę) | |
| Dzieci poniżej 2 lat | Nie stosować |
Dawkowanie preparatu Prospan® w zależności od postaci i wieku pacjenta.
Krople należy przyjmować przed posiłkiem. Dzieciom zaleca się podawanie kropli z cukrem lub miodem. Leczenie powinno trwać minimum 7 dni, nawet przy łagodnych stanach zapalnych dróg oddechowych. Po ustąpieniu objawów chorobowych zaleca się kontynuację leczenia jeszcze przez 2-3 dni.
Czas trwania terapii jest kluczowy dla osiągnięcia optymalnych efektów leczniczych. Minimalna długość kuracji wynosi 7 dni, co pozwala na pełne rozwinięcie działania leku i utrwalenie efektów terapeutycznych.
Warto zapamiętać
- Prospan® wykazuje działanie sekretolityczne i bronchospazmolityczne dzięki zawartości α-hederyny.
- Minimalna długość kuracji powinna wynosić 7 dni, nawet przy łagodnych objawach, z kontynuacją 2-3 dni po ustąpieniu objawów.
Przeciwwskazania
Stosowanie preparatu Prospan® jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na substancję czynną lub którykolwiek ze składników preparatu
- Krople: nie podawać osobom, u których nie zaleca się przyjmowania nawet najmniejszej ilości alkoholu
- Krople: nie stosować u dzieci poniżej 6 roku życia, kobiet w ciąży i karmiących piersią
- Syrop: zawiera sorbitol, co może być istotne dla pacjentów z nietolerancją fruktozy
Należy zwrócić szczególną uwagę na zawartość alkoholu w kroplach (34,92-42,68% m/v), co może mieć znaczenie dla osób z grupy wysokiego ryzyka, takich jak pacjenci z uszkodzeniami wątroby, cierpiący na padaczkę lub z przewlekłymi stanami zapalnymi dróg oddechowych.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Przy stosowaniu preparatu Prospan® należy zachować szczególną ostrożność w następujących przypadkach:
- Pacjenci z uszkodzeniami wątroby, padaczką lub przewlekłymi stanami zapalnymi dróg oddechowych powinni skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem kropli
- Bezpośrednio po zastosowaniu kropli alkohol może być wykrywany w wydychanym powietrzu, dlatego nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych przez co najmniej 30 minut po przyjęciu leku
- U dzieci poniżej 5 roku życia syrop należy stosować tylko po konsultacji z lekarzem
- Osoby z dziedziczną nietolerancją fruktozy nie powinny przyjmować syropu ze względu na zawartość sorbitolu
Pomimo zawartości alkoholu w kroplach, nie stwierdzono niekorzystnego wpływu syropu na zdolność kierowania pojazdami mechanicznymi, obsługę maszyn i sprawność psychofizyczną.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Dotychczas nie odnotowano interakcji preparatu Prospan® z innymi lekami. Może być on podawany w połączeniu z innymi preparatami stosowanymi w trakcie terapii, na przykład z antybiotykami. Jednakże, ze względu na brak szczegółowych badań, zaleca się zachowanie ostrożności przy jednoczesnym stosowaniu innych leków, szczególnie u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka.
Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Stosowanie preparatu Prospan® w okresie ciąży i karmienia piersią powinno być rozważone z szczególną ostrożnością:
- Krople: nie stosować w czasie ciąży i laktacji ze względu na brak kontrolowanych badań nad bezpieczeństwem stosowania preparatu
- Syrop: brak jest kontrolowanych badań nad bezpieczeństwem stosowania leku w czasie ciąży i laktacji. Preparat może być użyty tylko wtedy, gdy w opinii lekarza korzyść dla matki przewyższa potencjalne zagrożenie dla płodu
W przypadku konieczności stosowania leku u kobiet w ciąży lub karmiących piersią, decyzja powinna być podjęta po dokładnej analizie stosunku korzyści do ryzyka przez lekarza prowadzącego.
Działania niepożądane
Prospan® jest generalnie dobrze tolerowany, jednak mogą wystąpić następujące działania niepożądane:
- Bardzo rzadko: reakcje alergiczne (duszności, obrzęk Quinckego, wysypka, pokrzywka)
- Niezbyt często (u osób wrażliwych): dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka)
- W przypadku syropu: lekki efekt przeczyszczający związany z zawartością sorbitolu
Należy zauważyć, że nie przeprowadzono wystarczających badań dotyczących rodzaju i częstości występowania działań niepożądanych u dzieci poniżej 10 roku życia. W związku z tym, stosowanie leku u młodszych dzieci wymaga starannej obserwacji.
Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania preparatu Prospan® mogą wystąpić następujące objawy:
- Przy spożyciu więcej niż potrójnej dawki dobowej: nudności, wymioty, biegunki
- W przypadku kropli: osłabienie zdolności kierowania pojazdami mechanicznymi, obsługi maszyn i sprawności psychofizycznej ze względu na zawartość alkoholu
Leczenie przedawkowania ma charakter objawowy. W przypadku wystąpienia objawów przedawkowania należy skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym.
Właściwości farmakodynamiczne i farmakokinetyczne
Prospan® wykazuje działanie sekretolityczne i bronchospazmolityczne dzięki zawartości saponin triterpenowych, szczególnie α-hederyny. Mechanizm działania obejmuje:
- Pośrednią stymulację receptorów β2-adrenergicznych
- Hamowanie internalizacji receptorów β2-adrenergicznych w ludzkich pneumocytach typu II
- Rozkurcz mięśniówki oskrzeli
- Zmniejszenie lepkości śluzu
Saponiny bluszczu wykazują działanie zbliżone do surfaktantu, uwadniając śluz nabłonka oddechowego, co prowadzi do spadku oporu i zwiększenia ruchu rzęsek, zablokowanych przez sekrecję lepkiego śluzu.
Skład preparatu
Prospan® zawiera jako substancję czynną suchy wyciąg z liści bluszczu (Hederae helicis folii extractum siccum) w następujących ilościach:
- Krople: 1 ml zawiera 20 mg suchego wyciągu (5-7,5:1)
- Syrop: 100 ml zawiera 0,7 g suchego wyciągu (5-7,5:1)
Preparat w postaci kropli zawiera również znaczną ilość alkoholu (34,92-42,68% m/v), co należy uwzględnić przy stosowaniu u pacjentów z grup ryzyka. Syrop zawiera sorbitol, co może mieć znaczenie dla pacjentów z nietolerancją fruktozy.
Prospan® jest skutecznym lekiem w terapii ostrych i przewlekłych stanów zapalnych dróg oddechowych z towarzyszącym kaszlem. Jego unikalne właściwości farmakologiczne, oparte na działaniu α-hederyny, pozwalają na skuteczne rozrzedzenie wydzieliny i rozszerzenie oskrzeli. Przy stosowaniu leku należy jednak pamiętać o przestrzeganiu zalecanego dawkowania i czasu trwania terapii, a także o uwzględnieniu przeciwwskazań i potencjalnych działań niepożądanych, szczególnie u pacjentów z grup ryzyka.
Laktacja