Propofol 1% Fresenius - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Propofol 1% Fresenius jest wskazany do:

• Wprowadzenia i podtrzymania znieczulenia ogólnego
• Sedacji u pacjentów wentylowanych poddawanych intensywnej terapii

Lek ten charakteryzuje się szybkim początkiem i krótkim czasem działania, co ułatwia precyzyjne sterowanie głębokością znieczulenia. Propofol nie wykazuje jednak znaczącego działania przeciwbólowego, dlatego w przypadku znieczulenia do zabiegu wskazane jest łączenie go z analgetykiem.

Dawkowanie i sposób podawania

Propofol 1% Fresenius może być podawany wyłącznie w warunkach szpitalnych lub na odpowiednio wyposażonych oddziałach dziennych przez lekarzy wyspecjalizowanych w zakresie anestezjologii lub intensywnej opieki medycznej. Konieczne jest stałe monitorowanie wydolności krążeniowej i oddechowej pacjenta (np. EKG, pulsoksymetria) oraz zapewnienie natychmiastowego dostępu do sprzętu umożliwiającego utrzymanie drożności dróg oddechowych, sztucznej wentylacji i innych urządzeń resuscytacyjnych.

Dawkowanie należy dostosować indywidualnie w zależności od reakcji pacjenta i zastosowanej premedykacji. Zazwyczaj, oprócz propofolu konieczne jest podanie dodatkowych leków przeciwbólowych.

Znieczulenie ogólne u dorosłych

Wprowadzenie do znieczulenia: Lek należy podawać stopniowo (ok. 20-40 mg propofolu co 10 sek), obserwując reakcję pacjenta, aż do wystąpienia objawów klinicznych wskazujących na rozpoczęcie działania znieczulenia. U większości dorosłych pacjentów w wieku poniżej 55 lat konieczne jest podanie propofolu w dawce od 1,5 do 2,5 mg/kg mc.

U pacjentów powyżej 55 roku życia i u pacjentów zakwalifikowanych do III lub IV grupy ryzyka znieczulenia wg klasyfikacji ASA, szczególnie z zaburzeniami czynności serca, zapotrzebowanie będzie zazwyczaj mniejsze. Całkowita dawka produktu leczniczego powinna być zmniejszona do minimum 1 mg propofolu/kg mc. Należy również zmniejszyć szybkość podawania leku (około 2 ml, czyli 20 mg propofolu co 10 sekund).

Podtrzymanie znieczulenia: Znieczulenie można podtrzymać podając produkt w ciągłej infuzji lub w postaci powtarzanych wstrzyknięć (bolusów). W celu podtrzymania znieczulenia zazwyczaj stosuje się dawki od 4 do 12 mg propofolu/kg mc./h. W przypadku mniej obciążających zabiegów chirurgicznych, takich jak zabiegi z zakresu chirurgii małoinwazyjnej, wystarczające może być podanie mniejszej dawki podtrzymującej, około 4 mg propofolu/kg mc./h.

U pacjentów w podeszłym wieku, pacjentów w nieustabilizowanym stanie ogólnym, pacjentów z zaburzeniami czynności serca lub hipowolemią oraz pacjentów zakwalifikowanych do III lub IV grupy ryzyka znieczulenia wg klasyfikacji ASA dawka produktu leczniczego może być dalej zmniejszona w zależności od stanu pacjenta oraz stosowanej techniki znieczulenia.

W celu podtrzymania znieczulenia z zastosowaniem powtarzanych wstrzyknięć (bolusów) należy podawać zwiększone dawki 25 do 50 mg propofolu (2,5-5 ml produktu leczniczego) zgodnie z wymaganiami klinicznymi. U pacjentów w podeszłym wieku nie należy stosować szybkich wstrzyknięć (bolusów, pojedynczych lub powtarzanych) produktu leczniczego, gdyż może to prowadzić do depresji krążeniowo-oddechowej.

Znieczulenie ogólne u dzieci powyżej 1 miesiąca życia

Wprowadzenie do znieczulenia: Lek należy podawać stopniowo, aż do wystąpienia objawów klinicznych wskazujących na rozpoczęcie działania znieczulenia. Dawkę należy dostosować uwzględniając wiek i/lub masę ciała pacjenta. U większości dzieci powyżej 8 lat do wprowadzenia do znieczulenia wymagana dawka wynosi ok. 2,5 mg propofolu/kg mc. U młodszych dzieci, w szczególności tych pomiędzy 1 miesiącem a 3 rokiem życia, wymagana dawka może być większa (od 2,5 do 4 mg/kg mc.).

Podtrzymanie znieczulenia: Wymagana głębokość znieczulenia może być podtrzymana przez podawanie produktu leczniczego w infuzji lub w postaci powtarzanych wstrzyknięć (bolusów). Wymagana szybkość podawania różni się znacznie u poszczególnych pacjentów, ale dawki w zakresie 9-15 mg/kg mc./h zwykle pozwalają osiągnąć wymaganą głębokość znieczulenia. U młodszych dzieci, w szczególności tych pomiędzy 1 miesiącem a 3 rokiem życia, może być wymagana większa dawka.

Sedacja podczas zabiegów diagnostycznych i chirurgicznych u dorosłych

W celu zapewnienia sedacji podczas zabiegów chirurgicznych i diagnostycznych, dawka i szybkość podawania powinny być dostosowane w zależności od odpowiedzi klinicznej pacjenta. Do wywołania sedacji u większości pacjentów wymagane będzie podanie dawki od 0,5 do 1,0 mg propofolu/kg mc. w czasie od 1 do 5 min.

Podtrzymanie wymaganego poziomu sedacji można osiągnąć dobierając odpowiednio szybkość infuzji produktu leczniczego. U większości pacjentów wymagane będzie zastosowanie od 1,5 do 4,5 mg propofolu/kg mc./godz. Jeśli konieczne jest szybkie zwiększenie poziomu sedacji, infuzję można uzupełnić podając w bolusie propofol w dawce od 10 do 20 mg (od 1 do 2 ml produktu leczniczego).

U pacjentów w wieku powyżej 55 lat oraz pacjentów zakwalifikowanych do III lub IV grupy ryzyka znieczulenia wg klasyfikacji ASA może być wymagane zastosowanie mniejszych dawek produktu leczniczego oraz zmniejszenie szybkości podawania.

Sedacja podczas zabiegów diagnostycznych i chirurgicznych u dzieci powyżej 1 miesiąca życia

Dawka i szybkość podawania powinny być dostosowane do wymaganego poziomu sedacji oraz odpowiedzi klinicznej pacjenta. Do wywołania wstępnej sedacji u większości dzieci i młodzieży wymagane jest podanie dawki od 1 do 2 mg propofolu/kg mc.

Podtrzymanie wymaganego poziomu sedacji osiąga się dobierając odpowiednio szybkość infuzji produktu leczniczego. U większości pacjentów wymagane jest zastosowanie od 1,5 do 9 mg propofolu/kg mc./h. Jeśli konieczne jest szybkie zwiększenie poziomu sedacji, infuzję produktu leczniczego można uzupełnić podając w bolusie propofol w dawce do 1 mg/kg mc.

U pacjentów zakwalifikowanych do III lub IV grupy ryzyka znieczulenia wg klasyfikacji ASA może być konieczne zastosowanie mniejszych dawek.

Sedacja u pacjentów powyżej 16 lat na oddziale intensywnej opieki medycznej

W celu sedacji pacjentów wentylowanych mechanicznie w trakcie intensywnej opieki medycznej zaleca się podawanie produktu leczniczego w ciągłej infuzji dożylnej. Dawkę należy dostosować w zależności od wymaganego poziomu sedacji. Zadowalający poziom sedacji osiąga się zwykle stosując szybkość podawania w zakresie od 0,3 do 4,0 mg propofolu/kg mc./h. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego w infuzji z szybkością większą niż 4,0 mg propofolu/kg mc./h.

Nie zaleca się podawania propofolu z zastosowaniem systemu TCI (infuzja sterowana docelowym stężeniem produktu leczniczego we krwi) do sedacji na oddziale intensywnej opieki medycznej.

Przeciwwskazania

Stosowanie Propofolu 1% Fresenius jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na propofol lub pozostałe składniki preparatu
• Znieczulenie ogólne u dzieci poniżej 3 roku życia
• Sedacja u dzieci poniżej 16 roku życia

Należy zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu leku u pacjentów z zaawansowaną niewydolnością serca lub inną ciężką chorobą mięśnia sercowego. W takich przypadkach propofol może być podawany wyłącznie z największą ostrożnością i przy zapewnieniu pełnego monitorowania.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania Propofolu 1% Fresenius należy zachować szczególną ostrożność u następujących grup pacjentów:

• Pacjenci wyniszczeni
• Pacjenci z niewydolnością układu krążenia
• Pacjenci z niewydolnością układu oddechowego
• Pacjenci z niewydolnością wątroby
• Pacjenci z zaburzeniami pracy serca
• Pacjenci z hipowolemią
• Pacjenci z zaburzeniami metabolizmu lipidów
• Pacjenci z padaczką (ryzyko wystąpienia napadu drgawek)
• Pacjenci w starszym wieku
• Pacjenci z niskim ciśnieniem perfuzyjnym mózgu (podwyższonym ciśnieniem śródczaszkowym i niskim ciśnieniem tętniczym)

U pacjentów ze znaczną nadwagą należy uwzględnić większe ryzyko efektów hemodynamicznych wynikające z zastosowania większej dawki leku.

Po podaniu preparatu nie wolno prowadzić pojazdów ani obsługiwać urządzeń mechanicznych. Należy również unikać spożywania alkoholu.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Propofol 1% Fresenius może być stosowany w znieczuleniach z użyciem:

• Podtlenku azotu
• Wziewnych środków anestetycznych
• Środków zwiotczających
• Analgetyków

Należy zwrócić uwagę na następujące interakcje:

• Stężenie propofolu w krwi może się zwiększyć przy skojarzonym podawaniu fentanylu
• Benzodiazepiny, leki parasympatykolityczne, anestetyki wziewne wydłużają czas trwania znieczulenia i nasilają zwolnienie oddechu samoistnego
• Opioidy podane w premedykacji zwiększają ryzyko wystąpienia przedłużonego bezdechu
• Po podaniu neostygminy lub suksametonium może wystąpić znaczna bradykardia lub asystolia
• Propofol nasila efekt sedatywny leków hamujących czynność OUN (anestetyków, opioidów, analgetyków, alkoholu)
• U pacjentów leczonych cyklosporyną propofol może wywołać leukoencefalopatię

Preparatu nie należy mieszać z żadnym innym środkiem poza 1% lidokainą. Propofol można rozcieńczać 5% roztworem glukozy lub 0,9% roztworem NaCl (w proporcji objętościowej 1:4). Preparat nie może być podawany przez filtry bakteryjne. Rozcieńczony roztwór musi być zużyty w ciągu 6 godzin.

Stosowanie w ciąży i okresie karmienia piersią

Propofolu 1% Fresenius nie należy stosować w ciąży i okresie karmienia piersią oraz w położnictwie (z wyjątkiem znieczulenia w zabiegach przerywania ciąży). Propofol przenika przez barierę łożyskową i może powodować zahamowanie podstawowych czynności życiowych u noworodka.

Propofol jest przeciwwskazany w położnictwie, w tym także w przypadku porodów przez cesarskie cięcie. Lek w małych ilościach jest wydzielany z mlekiem matki - kobiety powinny zaprzestać karmienia piersią przez 24 godziny po podaniu leku.

Działania niepożądane

Podczas stosowania Propofolu 1% Fresenius mogą wystąpić następujące działania niepożądane: W fazie wprowadzenia do znieczulenia:

• Niewielkie objawy pobudzenia
• Hipotensja
• Bradykardia
• Asystolia (lek nie ma działania wagolitycznego)
• Krótkotrwały bezdech (nasilenie objawów zależy od środków podanych w premedykacji i zastosowanej dawki propofolu)

• Ruchy mimowolne
• Drgawki (u chorych na padaczkę podanie leku może wywołać napad drgawek)
• Opistotonus
• Kaszel (w fazie podtrzymania znieczulenia)
• Ból głowy, nudności, wymioty, dreszcze, uczucie zimna, euforia, odhamowanie seksualne (w fazie budzenia)
• Gorączka po zabiegu (sporadycznie)
• Obrzęk płuc (rzadko)
• Objawy anafilaktyczne (ze skurczem oskrzeli, rumieniem, hipotensją, obrzękiem Quincke'go) - prawdopodobnie związane z zawartością oleju sojowego w preparacie (rzadko)
• Zapalenie trzustki (bardzo rzadko)
• Drgawki lub opistotonus opóźnione o kilka godzin lub wiele dni (wyjątkowo)
• Zmiany zabarwienia moczu (przy długotrwałym stosowaniu)

Istnieje ryzyko wystąpienia kwasicy metabolicznej, hiperlipidemii, rozpadu mięśni prążkowanych, niewydolności serca, hiperkaliemii. Zanotowano pojedyncze przypadki wystąpienia pooperacyjnej utraty przytomności ze wzmożonym napięciem mięśniowym.

Przy podawaniu dożylnym lek może powodować ból w miejscu wstrzyknięcia, rzadko zapalenia i zakrzepy naczyń żylnych. Podany poza żyłę może spowodować ciężki odczyn tkankowy.

Zmniejszenie miejscowego bólu przy wstrzykiwaniu leku można uzyskać mieszając 20 części Propofolu z 1 częścią 1% chlorowodorku lidokainy (bez konserwantów).

Właściwości farmakodynamiczne i farmakokinetyczne

Propofol 1% Fresenius jest krótko działającym anestetykiem dożylnym. Po podaniu dożylnym w ciągu 30-40 sekund powoduje sen (utratę przytomności); budzenie po pojedynczej dawce następuje po 4-6 minutach.

Po podaniu w bolusie propofol powoduje:

• Obniżenie ciśnienia tętniczego (skurczowego i rozkurczowego o około 20%)
• Zmniejszenie systemowego oporu obwodowego
• Niewielkie zmniejszenie rzutu serca
• Zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego i metabolizmu mózgu

Propofol w 98% wiąże się z białkami osocza. Jest metabolizowany głównie w wątrobie (ponad 90%), przez wytwarzanie nieaktywnych koniugatów glukuronidów propofolu (40%) i koniugatu 4-siarczanowego. Nieczynne związki propofolu i chinol są wydalane z moczem. Mniej niż 0,3% dawki wydalane jest z moczem w postaci niezmienionej.

Lek nie wykazuje tendencji do kumulacji w organizmie. Przenika przez barierę łożyska. Propofol dobrze rozpuszcza się w tłuszczach, nie rozpuszcza się w wodzie.

Skład

1 ml emulsji Propofolu 1% Fresenius zawiera 10 mg propofolu.

Należy pamiętać, że 1 ml Propofolu zawiera około 0,1 g lipidów, co należy uwzględnić w bilansie, jeśli pacjent otrzymuje lipidy z innych źródeł. U pacjentów z ryzykiem przeładowania tłuszczami zaleca się monitorowanie stężenia lipidów we krwi.