Pigmentum Castellani - charakterystyka leku dla lekarzy

Wskazania do stosowania

Pigmentum Castellani jest wskazany w leczeniu grzybic powierzchownych oraz powierzchownych zakażeń bakteryjnych skóry. Preparat wykazuje skojarzone działanie przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne oraz przeciwzapalne, co czyni go skutecznym w terapii mieszanych infekcji skórnych.

Dawkowanie i sposób podawania

Czas leczenia nie powinien przekraczać 7 dni.

Należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, że lek silnie barwi skórę, co może mieć znaczenie w kontekście compliance pacjenta oraz oceny efektów terapii.

Przeciwwskazania

Stosowanie Pigmentum Castellani jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na substancje czynne lub którąkolwiek substancję pomocniczą preparatu
• Noworodki i niemowlęta

Przeciwwskazanie dotyczące noworodków i niemowląt wynika z ryzyka systemowej absorpcji składników aktywnych, szczególnie kwasu borowego, co może prowadzić do poważnych działań niepożądanych w tej grupie wiekowej.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Przy stosowaniu Pigmentum Castellani należy zachować szczególną ostrożność ze względu na potencjalne ryzyko związane z absorpcją składników aktywnych:

• Nie stosować na duże powierzchnie skóry i przez długi okres czasu (maksymalnie 7 dni) ze względu na obecność kwasu borowego
• Unikać aplikacji na uszkodzoną skórę, zwłaszcza u małych dzieci, ze względu na łatwą absorpcję kwasu borowego
• Nie stosować opatrunków okluzyjnych i bandaży ze względu na ryzyko podrażnienia skóry związane z obecnością fenolu
• Nie używać preparatu w przypadku widocznego zmętnienia lub wytrącenia osadu ze względu na ryzyko methemoglobinemii

Należy pamiętać o historycznych przypadkach zgonów niemowląt leczonych okładami z roztworów kwasu borowego z powodu uogólnionego sączącego wyprysku, co podkreśla wagę przestrzegania przeciwwskazań i środków ostrożności.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Nie stwierdzono istotnych klinicznie interakcji Pigmentum Castellani z innymi lekami. Jednakże, ze względu na miejscowy charakter działania preparatu, należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu innych leków miejscowych na tę samą okolicę skóry.

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

Brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania Pigmentum Castellani u kobiet w ciąży. Preparat nie powinien być stosowany w ciąży, chyba że jest to bezwzględnie konieczne po dokładnej analizie stosunku korzyści do ryzyka. Bezpieczeństwo stosowania u kobiet karmiących piersią nie zostało określone, dlatego należy zachować szczególną ostrożność w tej grupie pacjentek.

Działania niepożądane

Najczęściej obserwowanym działaniem niepożądanym jest podrażnienie skóry, które występuje rzadko. Należy jednak pamiętać o potencjalnym ryzyku systemowej absorpcji składników, szczególnie przy stosowaniu na dużych powierzchniach lub uszkodzonej skórze.

Przedawkowanie

Ryzyko przedawkowania związane jest głównie z absorpcją kwasu borowego przy stosowaniu preparatu na dużych powierzchniach, długotrwale lub na obszarach skóry pozbawionych naskórka. W takich przypadkach mogą wystąpić objawy ogólnoustrojowe związane z toksycznością kwasu borowego.

Mechanizm działania i właściwości farmakodynamiczne

Pigmentum Castellani jest preparatem złożonym, którego działanie wynika z synergistycznego efektu poszczególnych składników:

• Fenol (40 mg/g): Wykazuje szerokie spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego, w tym przeciwbakteryjnego i przeciwgrzybiczego. Mechanizm działania polega na denaturacji białek komórkowych, co prowadzi do zniszczenia struktur komórkowych patogenów.
• Rezorcynol (80 mg/g): Pochodna fenolu o właściwościach redukujących. Wykazuje działanie keratolityczne, złuszczające oraz słabe działanie odkażające. W niskich stężeniach działa keratoplastycznie, w wyższych - keratolitycznie.
• Kwas borowy (8 mg/g): Wykazuje słabe działanie bakteriostatyczne i grzybostatyczne, szczególnie skuteczne wobec Candida albicans i Candida krusei. Mechanizm działania polega na odwadnianiu protoplazmy komórkowej patogenów.
• Fuksyna zasadowa: Barwnik ułatwiający identyfikację miejsca aplikacji oraz wzmacniający działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne preparatu.

Skojarzone działanie tych substancji zapewnia efekt odkażający, przeciwzapalny i złuszczający, co czyni Pigmentum Castellani skutecznym w leczeniu powierzchownych infekcji skórnych o mieszanej etiologii.

Skład preparatu

1 g płynu zawiera:

• Substancje czynne: fenol 40 mg, rezorcyna 80 mg, kwas borowy 8 mg
• Substancje pomocnicze: aceton, etanol 96%, fuksyna zasadowa, woda oczyszczona

Znajomość dokładnego składu preparatu jest istotna ze względu na potencjalne ryzyko reakcji alergicznych oraz interakcji z innymi substancjami stosowanymi miejscowo.

Wnioski kliniczne

Pigmentum Castellani stanowi skuteczną opcję terapeutyczną w leczeniu powierzchownych infekcji skórnych o mieszanej etiologii grzybiczej i bakteryjnej. Jednakże, ze względu na potencjalne ryzyko systemowej absorpcji składników, szczególnie kwasu borowego, kluczowe jest ścisłe przestrzeganie zaleceń dotyczących czasu trwania terapii oraz obszaru aplikacji. Preparat wymaga ostrożnego stosowania, zwłaszcza u dzieci oraz na uszkodzonej skórze, a jego użycie powinno być zawsze poprzedzone dokładną oceną stosunku korzyści do ryzyka.