Peyona
Caffeine
Peyona - cytrynian kofeiny w leczeniu bezdechu pierwotnego u wcześniaków
Wskazania
Peyona jest wskazana w leczeniu bezdechu pierwotnego u wcześniaków. to częsty problem u noworodków urodzonych przedwcześnie, charakteryzujący się nawracającymi epizodami zatrzymania oddechu.
Przed rozpoczęciem leczenia cytrynianem kofeiny należy wykluczyć lub leczyć inne potencjalne przyczyny bezdechu, takie jak zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, choroby płuc, niedokrwistość, posocznica czy zaburzenia metaboliczne. Brak odpowiedzi na leczenie kofeiną może wskazywać na inną etiologię bezdechu.
Dawkowanie i sposób podawania
Leczenie cytrynianem kofeiny powinno być rozpoczynane i nadzorowane przez lekarza doświadczonego w intensywnej opiece noworodkowej. Produkt należy stosować wyłącznie na oddziale intensywnej opieki neonatologicznej, gdzie dostępny jest odpowiedni sprzęt do monitorowania pacjentów.
Dawka | Cytrynian kofeiny | Sposób podania |
---|---|---|
Nasycająca | 20 mg/kg mc. | Infuzja dożylna przez 30 minut |
Podtrzymująca | 5 mg/kg mc. | Infuzja dożylna przez 10 minut lub doustnie, co 24h |
Dawkę podtrzymującą należy rozpocząć 24 godziny po dawce nasycającej. Dawka kofeiny stanowi połowę dawki cytrynianu kofeiny.
U noworodków z niedostateczną odpowiedzią kliniczną można rozważyć podanie drugiej dawki nasycającej do 10-20 mg/kg mc. po 24 godzinach lub zwiększenie dawki podtrzymującej do 10 mg/kg mc., uwzględniając możliwość kumulacji kofeiny.
Modyfikacja dawki i monitorowanie
Okresowe monitorowanie stężenia kofeiny w osoczu może być konieczne, szczególnie w przypadkach:
- Wcześniaków urodzonych znacznie przed terminem (<28 tyg. ciąży lub <1000 g)
- Zaburzeń czynności wątroby i nerek
- Napadów drgawkowych
- Istotnej klinicznie choroby serca
- Jednoczesnego stosowania leków wpływających na metabolizm kofeiny
- Karmienia mlekiem matek spożywających kofeinę
Zaleca się oznaczanie wyjściowego stężenia kofeiny u niemowląt, których matki mogły spożywać duże ilości kofeiny przed porodem lub u niemowląt wcześniej leczonych teofiliną.
Terapeutyczny zakres stężeń kofeiny w osoczu wynosi 8-30 mg/l. Stężenia poniżej 50 mg/l są zwykle bezpieczne.
Czas trwania leczenia
Optymalny czas leczenia nie został jednoznacznie ustalony. W praktyce klinicznej leczenie jest zwykle kontynuowane do osiągnięcia przez dziecko wieku 37 tygodni od ostatniej miesiączki, kiedy bezdech wcześniaków zwykle samoistnie ustępuje. Czas ten może być modyfikowany indywidualnie w zależności od odpowiedzi na leczenie i innych czynników klinicznych.
Zaleca się przerwanie podawania cytrynianu kofeiny, jeśli przez 5-7 dni nie występują znaczące epizody bezdechu. W przypadku nawrotu bezdechu można wznowić leczenie dawką podtrzymującą lub połową dawki nasycającej.
Uwagi dotyczące podawania
Cytrynian kofeiny można podawać dożylnie lub doustnie. Nie wolno podawać domięśniowo, podskórnie, dooponowo ani dootrzewnowo. Przy podaniu dożylnym należy stosować kontrolowaną infuzję za pomocą pompy infuzyjnej strzykawkowej lub innego urządzenia umożliwiającego precyzyjne odmierzenie dawki.
Produkt można stosować bez rozcieńczania lub rozcieńczony w jałowych roztworach do infuzji (5% glukoza, 0,9% NaCl, 10% glukonian wapnia).
Przeciwwskazania
Jedynym przeciwwskazaniem do stosowania cytrynianu kofeiny jest nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Należy zachować szczególną ostrożność stosując cytrynian kofeiny u noworodków:
- Z napadami drgawkowymi
- Z rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową
- Z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby
- Z refluksem żołądkowo-przełykowym
Kofeina może nasilać diurezę i utratę elektrolitów, co może wymagać wyrównania zaburzeń wodno-elektrolitowych. Należy monitorować ryzyko rozwoju martwiczego zapalenia jelit.
Interakcje
Należy unikać jednoczesnego stosowania kofeiny i teofiliny ze względu na interkonwersję tych substancji. Metabolizm kofeiny u wcześniaków jest ograniczony z powodu niedojrzałości układu enzymów wątrobowych, co może wpływać na interakcje z innymi lekami.
Może być konieczna modyfikacja dawki cytrynianu kofeiny przy jednoczesnym stosowaniu leków wpływających na metabolizm kofeiny (np. cymetydyna, ketokonazol, fenobarbital, fenytoina). W razie wątpliwości należy monitorować stężenie kofeiny w osoczu.
Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu z lekami hamującymi wydzielanie kwasu żołądkowego oraz z doksapramem.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem cytrynianu kofeiny obejmują:
- Pobudzenie OUN (rozdrażnienie, niepokój, drżenie)
- Zaburzenia rytmu serca (tachykardia)
- Zaburzenia metaboliczne (hipoglikemia, hiperglikemia)
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (wymioty, refluks)
Rzadziej obserwowano ciężkie działania niepożądane, takie jak drgawki, uszkodzenie mózgu czy martwicze zapalenie jelit. Należy ściśle monitorować pacjentów pod kątem wystąpienia tych powikłań.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania kofeiny mogą obejmować hiperglikemię, hipokaliemię, drżenia, niepokój, drgawki, tachykardię, zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Leczenie jest głównie objawowe i podtrzymujące. Należy monitorować stężenie potasu i glukozy we krwi oraz w razie potrzeby korygować zaburzenia.
Warto zapamiętać
- Cytrynian kofeiny jest skutecznym lekiem w terapii bezdechu pierwotnego u wcześniaków
- Kluczowe jest ścisłe monitorowanie pacjenta i dostosowywanie dawki w oparciu o odpowiedź kliniczną oraz stężenie kofeiny w osoczu
Cytrynian kofeiny jest cennym narzędziem w leczeniu bezdechu wcześniaków, jednak wymaga ostrożnego stosowania i ścisłego monitorowania pacjenta ze względu na wąski indeks terapeutyczny oraz potencjalne działania niepożądane. Indywidualizacja terapii oraz współpraca interdyscyplinarnego zespołu neonatologicznego są kluczowe dla osiągnięcia optymalnych efektów leczenia.