Pabi-Dexamethason
Dexamethasone
Pabi-Dexamethason - informacje dla lekarza
Wskazania do stosowania
Pabi-Dexamethason jest wskazany w leczeniu chorób reagujących na glikokortykosteroidy, w tym:
- Choroby neurologiczne (obrzęk mózgu, zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych)
- Choroby płuc i dróg oddechowych (zaostrzenie astmy, krup, sarkoidoza)
- Choroby dermatologiczne (ciężkie ostre choroby skóry)
- Choroby autoimmunologiczne i reumatyczne (toczeń rumieniowaty układowy, zapalenia naczyń, reumatoidalne zapalenie stawów)
- Choroby hematologiczne (idiopatyczna plamica małopłytkowa)
- Choroeka paliatywna, profilaktyka i leczenie wymiotów po chemioterapii)
Dostępne dawki: 0,5 mg, 1 mg, 4 mg, 8 mg oraz 20 mg.
Dawkowanie
Dawkowanie ustala się indywidualnie zależnie od ciężkości choroby i reakcji pacjenta na leczenie. Typowe dawkowanie u dorosłych to 0,5-10 mg/dobę. W ciężkich stanach można stosować dawki do 24 mg/dobę.
Wskazanie | Dawkowanie |
---|---|
Obrzęk mózgu | 6-16 mg/dobę (maks. 24 mg) |
Ostra astma | Dorośli: 16 mg/dobę przez 2 dni Dzieci: 0,6 mg/kg mc. przez 1-2 dni |
Toczeń rumieniowaty układowy | 6-16 mg/dobę |
Reumatoidalne zapalenie stawów | 6-16 mg/dobę |
Dawkowanie należy dostosować do indywidualnej odpowiedzi pacjenta i ciężkości choroby. Należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę przez najkrótszy możliwy okres.
Przeciwwskazania
Główne przeciwwskazania obejmują:
- Nadwrażliwość na deksametazon lub substancje pomocnicze
- Układowe zakażenia (o ile nie jest stosowane leczenie przeciwzakażeniowe)
- Szczepienia żywymi szczepionkami u pacjentów leczonych immunosupresyjnie
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z:
- Osteoporozą
- Nadciśnieniem lub niewydolnością serca
- Cukrzycą
- Chorobami psychicznymi
- Gruźlicą w wywiadzie
- Jaskrą
- Niewydolnością wątroby lub nerek
Długotrwałe stosowanie może prowadzić do supresji osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. Odstawienie leku powinno odbywać się stopniowo.
Interakcje
Deksametazon wchodzi w interakcje z wieloma lekami, w tym:
- Induktorami enzymów (np. ryfampicyna, karbamazepina) - zmniejszają stężenie deksametazonu
- Lekami przeciwzakrzepowymi - deksametazon może nasilać ich działanie
- NLPZ - zwiększone ryzyko owrzodzeń żołądka
- Lekami przeciwcukrzycowymi - deksametazon osłabia ich działanie
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane obejmują:
- Zaburzenia endokrynologiczne (zespół Cushinga, zahamowanie wzrostu u dzieci)
- Zaburzenia metaboliczne (hiperglikemia, retencja sodu i wody)
- Zwiększoną podatność na infekcje
- Osteoporozę i osłabienie mięśni
- Zaburzenia psychiczne (zmiany nastroju, bezsenność)
- Owrzodzenia żołądka
- Zmiany skórne (ścieńczenie skóry, trądzik)
Warto zapamiętać
- Deksametazon ma bardzo silne działanie przeciwzapalne - około 7,5 razy silniejsze niż prednizon
- Długotrwałe stosowanie wymaga stopniowego odstawiania leku ze względu na ryzyko ostrej niewydolności kory nadnerczy
Deksametazon jest silnym glikokortykosteroidem o długim czasie działania. Jego stosowanie wymaga starannego monitorowania pacjenta i indywidualnego dostosowania dawki. Należy zawsze rozważyć stosunek korzyści do ryzyka, szczególnie przy długotrwałym leczeniu.
Farmakokinetyka
Deksametazon charakteryzuje się następującymi właściwościami farmakokinetycznymi:
- Wchłanianie: szybko i prawie całkowicie wchłania się z przewodu pokarmowego
- Biodostępność: około 80-90% po podaniu doustnym
- Czas do osiągnięcia maksymalnego stężenia w osoczu: 1-2 godziny
- Wiązanie z białkami osocza: około 70%
- Okres półtrwania: 36-54 godziny
- Metabolizm: głównie w wątrobie
- Wydalanie: głównie z moczem, w niewielkim stopniu z żółcią
Długi okres półtrwania deksametazonu pozwala na stosowanie go raz na dobę, co jest korzystne dla pacjenta.
Stosowanie w szczególnych grupach pacjentów
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek
U pacjentów poddawanych hemodializie może być konieczne dostosowanie dawki ze względu na zwiększony klirens leku podczas dializy. Należy monitorować odpowiedź kliniczną i w razie potrzeby zwiększyć dawkę.
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby
U pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby może być konieczne zmniejszenie dawki ze względu na wolniejszy metabolizm leku i zwiększone stężenie niezwiązanego deksametazonu w osoczu.
Osoby w podeszłym wieku
U osób starszych należy zachować szczególną ostrożność ze względu na zwiększone ryzyko działań niepożądanych, zwłaszcza osteoporozy, cukrzycy i nadciśnienia. Zaleca się stosowanie najmniejszej skutecznej dawki przez najkrótszy możliwy okres.
Dzieci i młodzież
Stosowanie deksametazonu u dzieci wymaga szczególnej uwagi ze względu na możliwy wpływ na wzrost i rozwój. Dawkowanie należy dostosować do powierzchni ciała dziecka. Konieczne jest monitorowanie wzrostu i rozwoju podczas długotrwałego leczenia.
Postępowanie w przypadku przedawkowania
Ostre przedawkowanie deksametazonu rzadko prowadzi do zagrażających życiu objawów. Leczenie jest głównie objawowe i podtrzymujące:
- Monitorowanie czynności życiowych
- Leczenie ewentualnych zaburzeń elektrolitowych
- W przypadku przewlekłego przedawkowania - stopniowe zmniejszanie dawki
Nie ma specyficznego antidotum dla deksametazonu.
Wskazówki dotyczące stosowania
- Lek najlepiej przyjmować rano, aby zminimalizować wpływ na rytm dobowy kortyzolu
- Należy przyjmować z posiłkiem lub po posiłku, aby zmniejszyć ryzyko podrażnienia żołądka
- Nie należy gwałtownie przerywać leczenia, szczególnie po długotrwałym stosowaniu
- Pacjenci powinni być poinformowani o konieczności zgłaszania wszelkich objawów infekcji
Warto zapamiętać
- Deksametazon ma minimalny wpływ mineralokortykoidowy, co zmniejsza ryzyko retencji sodu i wody
- Lek ma silne działanie immunosupresyjne, co zwiększa ryzyko infekcji oportunistycznych
Stosowanie deksametazonu wymaga starannego monitorowania pacjenta i regularnej oceny stosunku korzyści do ryzyka, szczególnie przy długotrwałym leczeniu. Kluczowe jest indywidualne dostosowanie dawki i schematu leczenia do potrzeb pacjenta oraz charakteru leczonej choroby.
Pabi-Dexamethason

Wskazania pozarejestracyjne: Nowotwory złośliwe - leczenie wspomagające - w przypadkach innych niż określone w ChPL; nowotwory złośliwe - premedykacja - w przypadkach innych niż określone w ChPL
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia