Ospamox®
Amoxicillin
Ospamox® - Amoksycylina w leczeniu zakażeń bakteryjnych
Wskazania do stosowania
Ospamox® (amoksycylina) jest antybiotykiem β-laktamowym o szerokim spektrum działania, stosowanym w leczeniu zakażeń bakteryjnych wywołanych przez wrażliwe szczepy bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych. Główne wskazania obejmują:
- Zakażenia górnych dróg oddechowych:
- Ostre zapalenie ucha środkowego
- Ostre zapalenie zatok
- Zapalenie migdałków podniebiennych wywołane przez paciorkowce β-hemolizujące grupy A
- Zakażenia dolnych dróg oddechowych:
- Przewlekłe zapalenie oskrzeli
- Pozaszpitalne zapalenie płuc
- Zakażenia układu moczowego:
- Zapalenie dolnych dróg moczowych
- Zapalenie pęcherza moczowego
- Zapalenie wsierdzia (leczenie i profilaktyka)
- Wczesna postać boreliozy z Lyme (stadium 1 z rumieniem wędrującym)
- Eradykacja Helicobacter pylori u dorosłych z chorobą wrzodową (w skojarzeniu z odpowiednim lekiem przeciwbakteryjnym i przeciwwrzodowym)
Przy stosowaniu amoksycyliny należy uwzględniać oficjalne wytyczne dotyczące racjonalnego stosowania leków przeciwbakteryjnych.
Ospamox® wykazuje szerokie spektrum zastosowań w różnorodnych zakażeniach bakteryjnych, szczególnie w obrębie układu oddechowego i moczowego. Jego skuteczność w leczeniu boreliozy i eradykacji H. pylori rozszerza możliwości terapeutyczne.
Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie amoksycyliny powinno być dostosowane indywidualnie, biorąc pod uwagę:
- Przewidywane patogeny i ich wrażliwość na antybiotyk
- Ciężkość i umiejscowienie zakażenia
- Wiek, masę ciała i czynność nerek pacjenta
Czas trwania terapii powinien być możliwie najkrótszy, ale dostosowany do rodzaju zakażenia i odpowiedzi pacjenta na leczenie.
| Wskazanie | Dorośli i dzieci ≥40 kg | Dzieci <40 kg |
|---|---|---|
| Ostre bakteryjne zapalenie zatok, bezobjawowy bakteriomocz w ciąży, ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek | 250-500 mg co 8h lub 750 mg-1 g co 12h | 20-90 mg/kg mc./dobę w dawkach podzielonych |
| Ropień okołozębowy z szerzącym się zapaleniem tkanki łącznej | 750 mg-1 g co 8h (ciężkie zakażenia) | 20-90 mg/kg mc./dobę w dawkach podzielonych |
| Ostre zapalenie pęcherza moczowego | 3 g 2x/dobę przez 1 dzień | 20-90 mg/kg mc./dobę w dawkach podzielonych |
| Ostre zapalenie ucha środkowego | 500 mg co 8h, 750 mg-1 g co 12h | 20-90 mg/kg mc./dobę w dawkach podzielonych |
| Ostre paciorkowcowe zapalenie migdałków i zapalenie gardła, zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli | 750 mg-1 g co 8h przez 10 dni (ciężkie zakażenia) | 40-90 mg/kg mc./dobę w dawkach podzielonych |
| Pozaszpitalne zapalenie płuc | 500 mg-1 g co 8h | 20-90 mg/kg mc./dobę w dawkach podzielonych |
| Dur brzuszny i dur rzekomy | 500 mg-2 g co 8h | 100 mg/kg mc./dobę w 3 dawkach podzielonych |
| Zakażenia związane z protezowaniem stawów | 500 mg-1 g co 8h | - |
| Zapobieganie zapaleniu wsierdzia | 2 g doustnie, pojedyncza dawka 30-60 min przed zabiegiem | 50 mg/kg mc. doustnie, pojedyncza dawka 30-60 min przed zabiegiem |
| Eradykacja Helicobacter pylori | 750 mg-1 g 2x/dobę w skojarzeniu z IPP i innym antybiotykiem przez 7 dni | - |
| Choroba z Lyme (wczesna postać) | 500 mg-1 g co 8h do maks. 4 g/dobę przez 14 dni (10-21 dni) | 25-50 mg/kg mc./dobę w 3 dawkach podzielonych przez 10-21 dni |
| Choroba z Lyme (późna postać z objawami układowymi) | 500 mg-2 g co 8h do maks. 6 g/dobę przez 10-30 dni | 100 mg/kg mc./dobę w 3 dawkach podzielonych przez 10-30 dni |
Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek należy dostosować do wartości GFR. U pacjentów hemodializowanych konieczne jest podawanie dodatkowych dawek przed i po hemodializie.
Dawkowanie amoksycyliny jest zróżnicowane w zależności od rodzaju i ciężkości zakażenia oraz wieku i masy ciała pacjenta. Szczególną uwagę należy zwrócić na modyfikację dawek u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek.
Przeciwwskazania
Stosowanie amoksycyliny jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:
- Nadwrażliwość na amoksycylinę, inne penicyliny lub którykolwiek składnik preparatu
- Nadwrażliwość na cefalosporyny
- Mononukleoza zakaźna
- Białaczka limfatyczna (ze względu na zwiększone ryzyko wysypki)
- Ciężkie infekcje żołądkowo-jelitowe z utrzymującą się biegunką lub wymiotami (ryzyko zmniejszonego wchłaniania leku)
Główne przeciwwskazania do stosowania amoksycyliny obejmują reakcje nadwrażliwości oraz stany chorobowe, które mogą zwiększać ryzyko działań niepożądanych lub zmniejszać skuteczność leku.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podczas stosowania amoksycyliny należy zachować szczególną ostrożność w następujących sytuacjach:
- Reakcje alergiczne: w przypadku wystąpienia należy natychmiast przerwać leczenie i wdrożyć odpowiednie postępowanie (adrenalina, leki przeciwhistaminowe, kortykosteroidy)
- Osutka plamisto-grudkowa: ograniczyć stosowanie do sytuacji zagrażających życiu i ściśle monitorować stan pacjenta
- Zapalenie dróg żółciowych: stosować ostrożnie, unikać w ciężkim przebiegu i przy zastoju żółci
- Długotrwałe stosowanie wysokich dawek: kontrolować czynność wątroby
- Pacjenci z upośledzoną czynnością nerek lub ryzykiem wystąpienia osutki: okresowo badać mocz i czynność nerek
- Monitorowanie morfologii krwi: w celu wykrycia reakcji układu krwiotwórczego i anemii hemolitycznej
- Ryzyko nadkażeń: możliwy rozrost opornych drobnoustrojów i grzybów podczas długotrwałego leczenia
- Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego: w przypadku ciężkiej i utrzymującej się biegunki należy przerwać leczenie amoksycyliną i wdrożyć odpowiednie postępowanie (np. doustna wankomycyna)
- Pacjenci z podejrzeniem rzeżączki lub kiły: przeprowadzić odpowiednie badania przed rozpoczęciem leczenia i kontrole serologiczne przez co najmniej 4 miesiące
- Pacjenci ze skłonnością do alergii, astmą oskrzelową lub katarem siennym: zachować szczególną ostrożność
Stosowanie amoksycyliny wymaga ścisłego monitorowania pacjenta pod kątem potencjalnych działań niepożądanych, szczególnie reakcji alergicznych i zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Konieczna jest również okresowa kontrola parametrów laboratoryjnych, zwłaszcza u pacjentów z grupy ryzyka.
Interakcje z innymi produktami leczniczymi
Amoksycylina może wchodzić w interakcje z następującymi lekami:
- Antybiotyki i chemioterapeutyki bakteriostatyczne: nie należy łączyć z amoksycyliną
- Digoksyna: możliwe zwiększenie wchłaniania
- Allopurinol: zwiększone ryzyko reakcji skórnych
- Leki przeciwzakrzepowe (pochodne kumaryny): możliwe zwiększenie skłonności do krwawień
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ): mogą opóźniać wydalanie amoksycyliny
- Doustne środki antykoncepcyjne: rzadko możliwe zmniejszenie skuteczności
Interakcje amoksycyliny z innymi lekami mogą wpływać na jej skuteczność lub bezpieczeństwo stosowania. Szczególną uwagę należy zwrócić na jednoczesne stosowanie leków przeciwzakrzepowych i NLPZ.
Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią
Ciąża: Amoksycylinę można stosować w okresie ciąży jedynie w przypadku zdecydowanej konieczności, po dokładnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka.
Karmienie piersią: Należy zachować ostrożność podczas stosowania amoksycyliny u kobiet karmiących piersią. Lek przenika do mleka matki i może wpływać na florę bakteryjną przewodu pokarmowego niemowlęcia.
Stosowanie amoksycyliny w ciąży i podczas karmienia piersią wymaga szczególnej ostrożności i powinno być ograniczone do sytuacji, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem amoksycyliny obejmują:
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (sporadycznie)
- Rzekomobłoniaste zapalenie jelit
- Nadkażenia drożdżakowe
- Wysypka skórna o charakterze alergicznym (pokrzywka) lub rumień niealergiczny
- Reakcje nadwrażliwości o różnym stopniu ciężkości, włącznie z wstrząsem anafilaktycznym
Mimo że amoksycylina jest zazwyczaj dobrze tolerowana, należy monitorować pacjentów pod kątem potencjalnych działań niepożądanych, szczególnie reakcji alergicznych i zaburzeń żołądkowo-jelitowych.
Warto zapamiętać
- Amoksycylina jest antybiotykiem o szerokim spektrum działania, skutecznym w leczeniu wielu zakażeń bakteryjnych, w tym zakażeń dróg oddechowych, moczowych oraz w terapii boreliozy.
- Dawkowanie amoksycyliny należy dostosować indywidualnie, uwzględniając rodzaj zakażenia, masę ciała pacjenta oraz funkcję nerek. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i wątroby.
Mechanizm działania i farmakokinetyka
Amoksycylina jest antybiotykiem β-laktamowym o szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego. Wykazuje aktywność wobec bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych, w tym:
- Escherichia coli
- Proteus mirabilis
- Salmonella
- Shigella
- Campylobacter
- Haemophilus influenzae
- Bordetella pertussis
- Leptospira
- Chlamydia
- Paciorkowce grup A, B, C, G, H, L i M
- Streptococcus pneumoniae (szczepy niewytw arzające penicylinazy)
- Neisseria
- Listeria
- Bakterie beztlenowe (np. Peptococci, Peptostreptococci, Clostridia, Fusobacteria)
Farmakokinetyka amoksycyliny charakteryzuje się następującymi cechami:
- Wchłanianie: całkowite wchłanianie w jelicie cienkim, niezależne od pokarmu
- Czas do osiągnięcia maksymalnego stężenia w osoczu: 1-2 godziny
- Dystrybucja: łatwo przenika do tkanek i płynów ustrojowych, w tym do plwociny, ropnej wydzieliny z oskrzeli i żółci
- Okres półtrwania: około 1-2 godziny
- Eliminacja: głównie przez nerki, ponad połowa doustnie podanej dawki jest wydalana z moczem w postaci czynnej terapeutycznie
Amoksycylina charakteryzuje się korzystnym profilem farmakokinetycznym, co umożliwia jej szerokie zastosowanie w leczeniu różnorodnych zakażeń bakteryjnych. Jej skuteczność obejmuje wiele istotnych klinicznie patogenów, zarówno tlenowych, jak i beztlenowych.
Postać farmaceutyczna i skład
Ospamox® dostępny jest w postaci proszku do sporządzania zawiesiny doustnej. 5 ml proszku zawiera 250 mg lub 500 mg amoksycyliny.
Dostępność różnych stężeń amoksycyliny w preparacie Ospamox® umożliwia precyzyjne dawkowanie leku, szczególnie u dzieci i pacjentów wymagających indywidualnego dostosowania dawki.
Ospamox®
Wskazania pozarejestracyjne: Zakażenia u pacjentów z niedoborami odporności - profilaktyka
2) Pacjenci 65+
Przysługuje uprawnionym pacjentom we wskazaniach określonych w decyzji o objęciu refundacją. Jeżeli lek jest refundowany we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach, to jest w nich wszystkich bezpłatny dla pacjenta. Jeżeli natomiast lek jest refundowany w określonych wskazaniach, to jest bezpłatny dla seniorów tylko i wyłącznie w tych właśnie wskazaniach.
3) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia
Antykoncepcja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria B
Wykaz B
Pielęgniarki i położne