Oktaseptal - Profesjonalne informacje dla lekarza

Charakterystyka produktu leczniczego

Oktaseptal to preparat o szerokim spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego, wykazujący właściwości bakteriobójcze, grzybobójcze i wirusobójcze. Jego główne składniki aktywne to oktenidyny dichlorowodorek (0,1%) oraz fenoksyetanol (2%).

Wskazania do stosowania

Produkt przeznaczony jest do krótkotrwałego leczenia antyseptycznego w obrębie błon śluzowych i sąsiednich tkanek, szczególnie przed procedurami diagnostycznymi oraz przed i po niewielkich zabiegach operacyjnych w różnych dziedzinach medycyny, takich jak:

• Ginekologia
• Urologia
• Proktologia
• Dermatologia
• Geriatria
• Wenerologia
• Położnictwo
• Stomatologia

Oktaseptal znajduje zastosowanie w następujących sytuacjach klinicznych:

• Leczenie antyseptyczne niewielkich ran oraz dezynfekcja skóry i błon śluzowych
• Dezynfekcja jamy ustnej (np. w przypadku aft, podrażnień spowodowanych aparatem ortodontycznym lub protezą)
• Opracowywanie drobnych ran oparzeniowych i owrzodzeniowych
• Pielęgnacja niewielkich ran i szwów pooperacyjnych
• Przygotowanie do badań diagnostycznych w obrębie narządów płciowych
• Czynności okołoporodowe (m.in. pielęgnacja krocza po episiotomii)
• Przygotowanie do zabiegów diagnostycznych w obrębie odbytu
• Cewnikowanie pęcherza moczowego
• Procedury związane ze sztucznym zapłodnieniem
• Pediatria (m.in. pielęgnacja kikuta pępowinowego)
• Krótkotrwałe wspomagające leczenie antyseptyczne grzybicy międzypalcowej

Oktaseptal wykazuje skuteczność przeciwdrobnoustrojową już po 1 minucie od aplikacji, a jego działanie utrzymuje się przez około godzinę, co zapewnia bezpieczeństwo podczas wykonywania procedur medycznych.

Dawkowanie i sposób podawania

Tabela 1. Dawkowanie i sposób podawania preparatu Oktaseptal w zależności od wskazania.

Należy pamiętać o dokładnym zwilżeniu całej powierzchni poddawanej dezynfekcji i przestrzeganiu zalecanego czasu kontaktu preparatu z tkankami.

Przeciwwskazania

Stosowanie Oktaseptalu jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na oktenidyny dichlorowodorek, fenoksyetanol lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Płukanie jamy brzusznej (np. śródoperacyjnie)
• Płukanie pęcherza moczowego
• Aplikacja na błonę bębenkową

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania Oktaseptalu należy zachować szczególną ostrożność:

• Preparat przeznaczony jest wyłącznie do stosowania zewnętrznego na rany, błony śluzowe lub skórę
• Nie wolno dopuścić do przedostania się preparatu do krwiobiegu, zwłaszcza w dużych ilościach
• W przypadku grzybicy międzypalcowej stosowanie powinno być ograniczone czasowo i wspomagane odpowiednim leczeniem przeciwgrzybiczym
• Nie należy podawać preparatu za pomocą strzykawki do głębokich tkanek ze względu na ryzyko uszkodzenia tkanek
• U wcześniaków z małą masą urodzeniową stosowanie roztworu wodnego oktenidyny przed zabiegami inwazyjnymi wiązało się z ciężkimi reakcjami skórnymi
• Przed nałożeniem opatrunku okluzyjnego należy upewnić się, że nie pozostał nadmiar preparatu
• Nie stosować do oczu
• Stosowanie po zabiegu episiotomii wymaga konsultacji z lekarzem ginekologiem

Oktaseptal nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Należy unikać jednoczesnego stosowania Oktaseptalu z:

• Środkami antyseptycznymi na bazie PVP-jodu na sąsiadujących partiach ciała (ryzyko intensywnych przebarwień skóry)
• Anionowymi substancjami powierzchniowo czynnymi (np. mydło, detergenty) ze względu na możliwość tworzenia trudno rozpuszczalnych pozostałości

Jako rozpuszczalnik zaleca się stosowanie wody destylowanej lub wody do wstrzykiwań.

Stosowanie w ciąży i okresie karmienia piersią

Ciąża: Dane z ograniczonej liczby zastosowań w okresie ciąży (300-1000 kobiet w ciąży, wiek ciążowy powyżej 12 Hbd) nie wskazują na szkodliwy wpływ na płód lub noworodka. Stosowanie Oktaseptalu w okresie ciąży można rozważyć, jeśli jest to konieczne.

Karmienie piersią: Nie zaleca się stosowania preparatu w okolicy piersi u matek karmiących. Oktenidyny dichlorowodorek prawdopodobnie nie przenika do mleka matki, a fenoksyetanol jest szybko metabolizowany i wydalany z moczem.

Wpływ na płodność: Brak danych dotyczących wpływu na płodność u ludzi. Badania na zwierzętach nie wykazały niekorzystnego wpływu oktenidyny dichlorowodorku na płodność u szczurów.

Działania niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane obejmują:

• Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania:
  • Rzadko: odczucie pieczenia, zaczerwienienie, świąd, odczucie ciepła
  • Bardzo rzadko: kontaktowe reakcje alergiczne (np. przemijające zaczerwienienie)
  • Częstość nieznana: po przepłukaniu głębokich ran za pomocą strzykawki - uporczywy obrzęk, rumień i martwica tkanki (w niektórych przypadkach wymagająca interwencji chirurgicznej)

W przypadku stosowania do płukania jamy ustnej, Oktaseptal powoduje odczuwanie gorzkiego smaku utrzymującego się około godziny.

Przedawkowanie

Przedawkowanie przy stosowaniu miejscowym jest mało prawdopodobne. W przypadku miejscowego przedawkowania leczone obszary można przepłukać roztworem Ringera. Przypadkowe spożycie doustne nie jest uznawane za niebezpieczne, jednak może prowadzić do podrażnienia śluzówki żołądka i jelit. Należy unikać wprowadzania preparatu do krwiobiegu w większych ilościach ze względu na potencjalną toksyczność oktenidyny dichlorowodorku po podaniu dożylnym.

Właściwości farmakodynamiczne

Oktaseptal wykazuje szerokie spektrum działania przeciwdrobnoustrojowego, obejmujące bakterie (w tym Chlamydium i Mycoplasma), grzyby, drożdżaki, pierwotniaki (Trichomonas) oraz wirusy (Herpes simplex, inaktywuje HBV i HIV). Skuteczność mikrobiologiczna preparatu została potwierdzona zarówno w badaniach laboratoryjnych, jak i klinicznych.

Mechanizm działania opiera się na synergistycznym działaniu dwóch składników aktywnych:

• Oktenidyny dichlorowodorek - związek kationowo-czynny o dwóch aktywnych centrach, działający na powierzchni rany i skóry
• Fenoksyetanol - uzupełnia spektrum działania oktenidyny, penetrując głębsze warstwy skóry i błon śluzowych

Wnioski

Oktaseptal stanowi skuteczny i wszechstronny preparat antyseptyczny o szerokim spektrum działania, znajdujący zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny. Jego właściwości bakteriobójcze, grzybobójcze i wirusobójcze, w połączeniu z szybkim czasem działania, czynią go cennym narzędziem w codziennej praktyce klinicznej. Należy jednak pamiętać o przestrzeganiu zaleceń dotyczących stosowania i środków ostrożności, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów i maksymalną skuteczność terapeutyczną.