Morphine Kalceks

Wyszukaj produkt

Morphine hydrochloride

inj. [roztw.]

10 mg/ml

10 amp. 1 ml

Iniekcje

100%

Morphine Kalceks - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Morphine Kalceks jest wskazany w leczeniu silnych stanów bólowych, które mogą być odpowiednio łagodzone wyłącznie przy użyciu opioidowych leków przeciwbólowych. Lek ten znajduje zastosowanie w przypadkach, gdy inne metody leczenia przeciwbólowego okazują się niewystarczające.

Morphine Kalceks jest przeznaczony do leczenia silnego bólu, niepoddającego się terapii słabszymi lekami przeciwbólowymi.

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie Morphine Kalceks musi być dostosowane indywidualnie do każdego pacjenta, biorąc pod uwagę następujące czynniki:

Charakter i nasilenie bólu
Ogólny stan pacjenta
Wiek
Masa ciała
Historia choroby
Wcześniej stosowane leki przeciwbólowe

Zalecane dawkowanie dla dorosłych:

Droga podania	Dawka	Częstotliwość
Podskórnie lub domięśniowo	1-1,5 ml roztworu (10-15 mg chlorowodorku morfiny)	1-3 razy na dobę
Dożylnie (w nagłych przypadkach)	Powolne podanie	Według potrzeb

Tabela 1. Zalecane dawkowanie Morphine Kalceks dla dorosłych pacjentów

Szczególne grupy pacjentów:

Pacjenci w podeszłym wieku: Należy zachować ostrożność i zmniejszyć początkową dawkę morfiny.
Pacjenci z niewydolnością wątroby i nerek: Wymagana jest ostrożność i redukcja początkowej dawki.
Pacjenci z astmą oskrzelową, niedrożnością górnych dróg oddechowych, urazami czaszki, poddawani dializie otrzewnowej, z niedociśnieniem związanym z hipowolemią, niedoczynnością tarczycy, chorobami zapalnymi jelit, zapaleniem trzustki oraz skurczami dróg żółciowych lub moczowodów: Może być konieczne zmniejszenie dawki leku.

Dawkowanie Morphine Kalceks wymaga indywidualnego dostosowania, ze szczególną ostrożnością u pacjentów z grup ryzyka.

Monitorowanie leczenia

W trakcie terapii Morphine Kalceks należy monitorować występowanie działań niepożądanych:

Nudności i wymioty: Można im przeciwdziałać poprzez podskórne podanie 0,25-0,5 mg atropiny.
Depresja oddechowa: Może być odwrócona poprzez podanie naloksonu.

Przerwanie leczenia: Aby uniknąć wystąpienia zespołu abstynencyjnego, przed planowanym odstawieniem leku należy stopniowo zmniejszać jego dawkę.

Konieczne jest ścisłe monitorowanie pacjenta podczas terapii Morphine Kalceks oraz ostrożne odstawianie leku.

Przeciwwskazania

Stosowanie Morphine Kalceks jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

Nadwrażliwość na morfinę lub którąkolwiek substancję pomocniczą
Zastój śluzu w drogach oddechowych
Depresja oddechowa
Ostra choroba wątroby
Stany lękowe występujące podczas uzależnienia od alkoholu lub leków nasennych

Przed zastosowaniem Morphine Kalceks należy wykluczyć powyższe przeciwwskazania, ze szczególnym uwzględnieniem stanu układu oddechowego i wątroby pacjenta.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Stosowanie Morphine Kalceks wymaga zachowania szczególnej ostrożności w następujących sytuacjach:

U pacjentów z rozrostem gruczołu krokowego
U chorych na miastenię
W leczeniu bólu idiopatycznego lub bólu o cechach psychopatologicznych
W monoterapii podczas napadów kolki żółciowej lub nerkowej (konieczne skojarzenie z lekami rozkurczowymi)
U pacjentów po przebytym zapaleniu mózgu
Podczas jednoczesnego leczenia inhibitorami MAO
W przypadku wystąpienia hiperalgezji
U pacjentów z historią nadużywania alkoholu lub leków

Ważne aspekty bezpieczeństwa:

Potencjał uzależniający: Morphine Kalceks może prowadzić do rozwoju fizycznego i/lub psychicznego uzależnienia oraz tolerancji.
Ostry zespół klatki piersiowej u pacjentów z niedokrwistością sierpowatokrwinkową: Wymagana ścisła obserwacja.
Niewydolność nadnerczy: Możliwość wystąpienia nieodwracalnej niewydolności nadnerczy.
Wpływ na hormony płciowe: Długotrwałe stosowanie może prowadzić do zmniejszenia wydzielania hormonów płciowych i zwiększenia wydzielania prolaktyny.
Interakcje z lekami uspokajającymi: Zwiększone ryzyko depresji oddechowej, śpiączki lub śmierci.
Wpływ na terapię przeciwpłytkową: Możliwe zmniejszenie skuteczności inhibitorów P2Y12.

Stosowanie Morphine Kalceks wymaga szczególnej ostrożności i regularnego monitorowania pacjenta pod kątem potencjalnych działań niepożądanych i interakcji lekowych.

Warto zapamiętać

Morphine Kalceks jest silnym opioidowym lekiem przeciwbólowym, stosowanym w leczeniu silnego bólu niepoddającego się terapii słabszymi analgetykami.
Lek ten ma wysoki potencjał uzależniający, dlatego jego stosowanie wymaga ścisłego monitorowania i ostrożności, szczególnie u pacjentów z grupy ryzyka.

Interakcje lekowe

Morphine Kalceks wchodzi w liczne interakcje z innymi lekami, które można podzielić na następujące kategorie:

Skojarzenia, których należy unikać:

Barbiturany - zwiększają depresję oddechową
Alkohol - nawet w małych ilościach może znacząco nasilić depresję oddechową
Inhibitory MAO - mogą nasilać działanie morfiny i powodować zespół serotoninowy

Skojarzenia wymagające dostosowania dawki:

Gabapentyna - możliwe nasilenie objawów ze strony OUN
Ryfampicyna - zmniejsza stężenie morfiny w osoczu
Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne - zwiększają działanie przeciwbólowe morfiny
Częściowi agoniści opioidowi - zmniejszają działanie przeciwbólowe morfiny

Inne istotne interakcje:

Baklofen - ryzyko wystąpienia bezdechu lub innych objawów ze strony OUN
Hydroksyzyna - nasilona depresja OUN i senność
Metylfenidat - może nasilać działanie przeciwbólowe morfiny
Nimodypina - może nasilać działanie przeciwbólowe morfiny
Rytonawir - może zmniejszać stężenie morfiny
Inhibitory P2Y12 - możliwe opóźnienie i zmniejszenie skuteczności terapii przeciwpłytkowej
Benzodiazepiny i leki pochodne - zwiększone ryzyko depresji oddechowej i śpiączki

Ze względu na liczne i potencjalnie niebezpieczne interakcje, stosowanie Morphine Kalceks wymaga dokładnej analizy wszystkich przyjmowanych przez pacjenta leków i substancji.

Wpływ na ciążę i laktację

Ciąża:

Stosowanie u kobiet w ciąży tylko wtedy, gdy korzyść dla matki przewyższa potencjalne ryzyko dla płodu
Ryzyko wystąpienia zespołu odstawiennego u noworodków
Możliwość wpływu na przebieg porodu (wydłużenie lub skrócenie)
Ryzyko depresji oddechowej u noworodka

Laktacja:

Morfina przenika do mleka kobiecego
Nie zaleca się karmienia piersią podczas stosowania Morphine Kalceks

Płodność:

Brak danych klinicznych dotyczących wpływu na płodność u ludzi
Badania na zwierzętach wykazały możliwość zmniejszenia płodności

Stosowanie Morphine Kalceks u kobiet w ciąży i karmiących piersią powinno być ograniczone do sytuacji, gdy jest to bezwzględnie konieczne, a potencjalne korzyści przewyższają ryzyko.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane Morphine Kalceks obejmują:

Nudności i wymioty (u około 20% pacjentów)
Zaparcia
Sedacja
Zawroty głowy
Zwężenie źrenic
Zatrzymanie moczu

Inne istotne działania niepożądane to:

Depresja oddechowa
Reakcje anafilaktoidalne
Zaburzenia psychiczne (euforia, dysforia, uzależnienie)
Zaburzenia układu nerwowego (allodynia, hiperalgezja, drgawki)
Zaburzenia sercowo-naczyniowe (niedociśnienie, tachykardia)
Skurcz oskrzeli
Świąd i pokrzywka

Stosowanie Morphine Kalceks wiąże się z ryzykiem wystąpienia licznych działań niepożądanych, które wymagają ścisłego monitorowania i odpowiedniego postępowania.

Przedawkowanie

Objawy przedawkowania Morphine Kalceks obejmują:

Szpilkowate źrenice
Depresję oddechową
Niskie ciśnienie tętnicze
Zachłystowe zapalenie płuc
W ciężkich przypadkach: zaburzenia krążenia i śpiączka

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

Płukanie żołądka (w przypadku podania doustnego)
Podanie węgla aktywowanego lub środka przeczyszczającego
Zastosowanie naloksonu jako antidotum (dawka początkowa 0,4 mg dla dorosłych, 0,01 mg/kg dla dzieci)
W razie potrzeby - leczenie przy użyciu respiratora
Podanie płynów dożylnych, kontrola gazometrii, korekcja kwasicy

Przedawkowanie Morphine Kalceks stanowi stan zagrożenia życia i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej, z zastosowaniem specyficznego antidotum (naloksonu) oraz leczenia podtrzymującego.

Mechanizm działania

Morphine Kalceks działa jako silny opioidowy lek przeciwbólowy poprzez:

Zmianę odczuwania bólu na poziomie ośrodkowego układu nerwowego
Podwyższenie progu odczuwania bólu
Wpływ na różne poziomy OUN

Dodatkowo morfina wywołuje:

Depresję oddechową (hamowanie ośrodków oddechowych w rdzeniu przedłużonym)
Objawy psychiczne
Nudności i wymioty
Zwężenie źrenic
Zwiększone wydzielanie hormonu antydiuretycznego (ADH)

Złożony mechanizm działania Morphine Kalceks odpowiada zarówno za jego silne działanie przeciwbólowe, jak i za szereg działań niepożądanych, które wymagają monitorowania podczas terapii.

Skład

Substancja czynna: Morphine Kalceks zawiera chlorowodorek morfiny w stężeniu 10 mg/ml, co odpowiada 7,6 mg/ml czystej morfiny.

Znajomość dokładnego składu preparatu jest istotna dla prawidłowego dawkowania i unikania potencjalnych interakcji z innymi lekami.

Wskazania

Silne stany bólowe, które mogą być odpowiednio łagodzone wyłącznie opioidowymi lekami przeciwbólowymi.

Dawkowanie

Dawkowanie i sposób podawania uzależnione jest od charakteru i nasilenia bólu a także od ogólnego stanu pacjenta. Indywidualne kryteria dawkowania zależą od wieku pacjenta, masy ciała, nasilenia bólu i historii choroby i stosowanych wcześniej leków przeciwbólowych. Dorośli: 1-1,5 ml roztw. do wstrzyk. (10-15 mg chlorowodorku morfiny) podskórnie lub domięśniowo 1-3x/dobę. W nagłych przypadkach, morfinę można podawać powoli dożylnie. Pacjenci w podeszłym wieku. Należy zachować ostrożność oraz zmniejszyć początkową dawkę morfiny. Pacjenci z niewydolnością wątroby i nerek. Należy zachować ostrożność oraz zmniejszyć początkową dawkę morfiny. Zmniejszenie dawki produktu leczniczego może być konieczne u pacjentów z astmą oskrzelową, niedrożnością górnych dróg oddechowych, pacjentów z urazami czaszki, pacjentów poddawanych dializie otrzewnowej, pacjentów z niedociśnieniem związanym z hipowolemią, pacjentów z niedoczynnością tarczycy, pacjentów z chorobami zapalnymi jelit, zapaleniem trzustki oraz skurczami dróg żółciowych lub moczowodów. Monitorowanie leczenia. Nudnościom, wymiotom i zaparciom można czasami przeciwdziałać poprzez podskórne podanie 0,25-0,5 mg atropiny. Depresja oddechowa może być odwrócona poprzez podanie naloksonu. Przerwanie leczenia. Wystąpienie zespołu abstynencyjnego może zostać przyspieszone, jeśli podawanie opioidów zostanie nagle przerwane. Dlatego przed planowanym odstawieniem leku, jego dawkę należy zmniejszać stopniowo.

Uwagi

Podanie dożylne, domięśniowe lub podskórne.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; zastój śluzu w drogach oddechowych; depresja oddechowa; ostra choroba wątroby; stany lękowe występujące podczas uzależnienia od alkoholu lub leków nasennych.

Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności

Należy zachować ostrożność u pacjentów z rozrostem gruczołu krokowego i pacjentów chorych na miastenię. Morfina nie powinna być stosowana w łagodzeniu bólu idiopatycznego lub bólu o cechach psychopatologicznych (w odniesieniu do bólu niemożliwego do złagodzenia). Morfiny nie należy podawać w monoterapii podczas napadów kolki żółciowej lub nerkowej, ponieważ może zwiększać siłę skurczu. W takich przypadkach morfinę należy podawać w skojarzeniu z lekami rozkurczowymi. Działanie morfiny może być zwiększone po przebytym zapaleniu mózgu. Leczenie inhibitorami MAO. W trakcie leczenia, zwłaszcza podczas stosowania w dużych dawkach, może wystąpić hiperalgezja, która nie reaguje na dalsze zwiększenie dawki morfiny. Może być konieczne zmniejszenie dawki morfiny lub zmiana leku opioidowego. Potencjał nadużycia morfiny jest podobny jak w przypadku innych silnych leków opioidowych, dlatego morfinę należy stosować ze szczególną ostrożnością u pacjentów, którzy w przeszłości nadużywali alkoholu lub leków. Ryfampicyna może zmniejszać stężenie morfiny w osoczu. Należy obserwować działanie przeciwbólowe morfiny oraz odpowiednio dostosować dawkowanie morfiny w trakcie i po zakończeniu leczenia ryfampicyną. Stosowanie opioidowych leków przeciwbólowych może prowadzić do rozwoju fizycznego i/lub psychicznego uzależnienia bądź tolerancji. Związane z tym ryzyko wzrasta w miarę stosowania leku oraz podczas stosowania w większych dawkach. Objawy można ograniczyć poprzez dostosowanie dawki lub postaci leku oraz stopniowe odstawianie morfiny. Inf. na temat poszczególnych objawów – patrz punkt Działania niepożądane. Ostry zespół klatki piersiowej (ang. ACS) u pacjentów z niedokrwistością sierpowatokrwinkową. Ze względu na możliwe powiązanie między ostrym zespołem klatki piersiowej a podawaniem morfiny pacjentom z niedokrwistością sierpowatokrwinkową otrzymującym morfinę w czasie kryzysu naczyniowo-okluzyjnego, należy uważnie obserwować, czy nie występują u nich objawy ostrego zespołu klatki piersiowej. Opioidowe leki przeciwbólowe mogą spowodować nieodwracalną niewydolność nadnerczy i konieczność obserwowania pacjenta oraz zastosowania terapii zastępczej glikokortykosteroidami. Objawy niewydolności nadnerczy mogą obejmować np. nudności, wymioty, utratę apetytu, zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy lub niskie ciśnienie krwi. Długotrwałe stosowanie opioidowych leków przeciwbólowych może wiązać się ze zmniejszeniem wydzielania hormonów płciowych i zwiększeniem wydzielania prolaktyny. Objawy obejmują zmniejszenie popędu seksualnego, impotencję lub brak miesiączki. Ryzyko związane z jednoczesnym stosowaniem leków uspokajających, np. benzodiazepin lub leków pochodnych: jednoczesne stosowanie leku i leków uspokajających, np. benzodiazepin lub leków pochodnych, może prowadzić do wystąpienia nadmiernego uspokojenia, depresji oddechowej, śpiączki lub śmierci. Z tego względu leczenie skojarzone z takimi lekami uspokajającymi należy stosować wyłącznie u pacjentów, u których nie są dostępne alternatywne metody leczenia. Jeśli zostanie podjęta decyzja o stosowaniu leku w skojarzeniu z lekami uspokajającymi, należy podać najmniejszą skuteczną dawkę, a czas leczenia powinien być możliwie jak najkrótszy. Należy uważnie obserwować, czy u pacjenta nie występują objawy związane z depresją oddechową i nadmierne uspokojenie. W tym kontekście zdecydowanie zaleca się poinformowanie pacjentów i ich opiekunów o możliwości wystąpienia takich objawów. Doustna terapia przeciwpłytkowa inhibitorem P2Y12. W pierwszym dniu leczenia skojarzonego inhibitorem P2Y12 i morfiną obserwowano zmniejszenie skuteczności leczenia inhibitorem P2Y12. Lek wywiera znaczny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Interakcje

Skojarzenia, których należy unikać. Barbiturany zwiększają depresję oddechową wywołaną opiatami i opioidami. Powinno się zatem unikać takiego skojarzenia. Niewielkie ilości alkoholu mogą znacząco zwiększyć słabą depresję oddechową wywołaną morfiną. Powinno się zatem unikać takiego skojarzenia. Inhibitory MAO mogą nasilać działanie morfiny (depresję oddechową i niedociśnienie tętnicze). Podczas jednoczesnego leczenia inhibitorami MAO i petydyną zgłaszano zespół serotoninowy. Nie można wykluczyć pojawienia się tej samej reakcji podczas jednoczesnego leczenia morfiną i inhibitorami MAO. Skojarzenia, które mogą wymagać dostosowania dawki. Gabapentyna. Dokonując wyboru sposobu leczenia należy zwrócić uwagę na ryzyko wystąpienia objawów ze strony OUN. Jeżeli te dwa produkty są stosowane jednocześnie, należy rozważyć zmniejszenie dawki gabapentyny. Pacjentów należy obserwować pod kątem objawów hamowania czynności OUN, takich jak senność, a dawkę gabapentyny lub morfiny należy odpowiednio zmniejszyć. Ryfampicyna zmniejsza stężenie morfiny w osoczu po podaniu doustnym na tyle mocno, że dla uzyskania działania przeciwbólowego wymagane są większe dawki niż normalnie stosowane. Amitryptylina, klomipramina, nortryptylina zwiększają działanie przeciwbólowe morfiny, prawdopodobnie jest to spowodowane zwiększoną biodostępnością. Konieczne może okazać się dostosowanie dawki. Skojarzenie morfiny i częściowych agonistów (buprenorfina, nalbufina, pentazocyna) zmniejsza działanie przeciwbólowe poprzez konkurencyjne hamowanie receptorów, co zwiększa ryzyko wystąpienia objawów odstawiennych. Skojarzenia o niejasnym znaczeniu klinicznym. Bakoflen. Połączenie morfiny i Lioresalu w podaniu dooponowym powodowało zmniejszenie ciśnienia krwi u jednego pacjenta. Nie można wykluczyć ryzyka wystąpienia bezdechu lub innych objawów ze strony OUN po podaniu tego skojarzenia. Jednoczesne stosowanie hydroksyzyny i morfiny może, poprzez addytywny wpływ, powodować nasiloną depresję OUN oraz senność. Z tego względu należy rozważyć przejście na niesedatywne leki przeciwhistaminowe. Metylofenidat może nasilać działanie przeciwbólowe morfiny. Podczas jednoczesnego podawania należy rozważyć zmniejszenie dawki morfiny. Nimodypina może nasilać działanie przeciwbólowe morfiny. Podczas jednoczesnego podawania należy rozważyć zmniejszenie dawki morfiny. Stężenie morfiny może ulec zmniejszeniu z powodu indukcji glukuronidacji po jednoczesnym podaniu rytonawiru stosowanego jako przeciwretrowirusowy produkt leczniczy, lub poprzez farmakokinetyczny efekt wzmocnienia innych inhibitorów proteazy. U pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym leczonych morfiną obserwowano opóźnioną i zmniejszoną ekspozycję na doustną terapię przeciwpłytkową inhibitorem P2Y12. Interakcja ta, może być związana ze zmniejszoną ruchliwością przewodu pokarmowego i dotyczyć innych opioidów. Znaczenie kliniczne nie jest znane, jednak dane wskazują na możliwość zmniejszenia skuteczności inhibitora P2Y12 u pacjentów otrzymujących jednocześnie morfinę i inhibitor P2Y12. U pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym, u których nie można wstrzymać podawania morfiny, a szybkie hamowanie P2Y12 uznaje się za kluczowe, można rozważyć zastosowanie pozajelitowego inhibitora P2Y12. Jednoczesne stosowanie leków opioidowych i leków uspokajających, np. benzodiazepin lub leków pochodnych, zwiększa ryzyko wystąpienia nadmiernego uspokojenia, depresji oddechowej, śpiączki lub śmierci na skutek addytywnego działania depresyjnego na OUN. Należy ograniczyć dawkę leku i czas trwania leczenia skojarzonego.

Ciąża i laktacja

Ze względu na właściwości mutagenne morfiny, produktu nie należy stosować u mężczyzn i kobiet w wieku reprodukcyjnym/w wieku rozrodczym, chyba, że zapewniona jest skuteczna antykoncepcja. Dane dotyczące stosowania morfiny u kobiet w ciąży są ograniczone. Morfina przechodzi przez barierę łożyskową. Badania na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na reprodukcję. Z tego względu morfina może być stosowana w czasie ciąży wyłącznie, jeśli korzyść dla matki przewyższa potencjalne ryzyko dla płodu. U noworodków urodzonych przez matki przyjmujące długotrwale morfinę mogą wystąpić objawy zespołu odstawiennego. Morfina może wydłużyć lub skrócić czas trwania porodu. Podawanie morfiny w trakcie porodu może spowodować depresję oddechową u noworodka. Należy obserwować, czy u noworodków, których matki przyjmowały w trakcie ciąży opioidowe leki przeciwbólowe, nie występują objawy noworodkowego zespołu odstawiennego (abstynencyjnego). Leczenie może obejmować zastosowanie leków opioidowych oraz leczenie objawowe. W okresie 2-3 h przed spodziewanym porodzem produkt należy podawać wyłącznie w ściśle określonych wskazaniach medycznych oraz po dokonaniu analizy stosunku korzyści dla matki i ryzyka dla płodu. Morfina przenika do mleka kobiecego, gdzie osiąga wyższe stężenie niż w osoczu matki. U niemowląt karmionych piersią mogą zostać osiągnięte klinicznie istotne stężenia morfiny, z tego względu nie zaleca się karmienia piersią przez kobiety przyjmujące morfinę. Brak danych klinicznych dotyczących wpływu morfiny na płodność mężczyzn i kobiet. W badaniach na zwierzętach wykazano, że morfina może powodować zmniejszenie płodności.

Działania niepożądane

U ok. 20% pacjentów występują nudności i wymioty. Większość działań niepożądanych jest zależna od dawki. Zaburzenia układu odpornościowego: (nieznana) reakcje anafilaktoidalne. Zaburzenia endokrynologiczne: (często) zwiększone wydzielanie hormonu antydiuretycznego (ADH). Zaburzenia psychiczne: (niezbyt często) dysforia; (nieznana) euforia, senność, zaburzenia koncentracji i pamięci, uzależnienie. Zaburzenia układu nerwowego: (często) sedacja, zawroty głowy; (niezbyt często) depresja oddechowa, dezorientacja; (nieznana) allodynia, hiperalgezja, nadmierna potliwość, drgawki, mioklonie. Zaburzenia oka: (często) zwężenie źrenic. Zaburzenia serca: (rzadko) kołatanie serca, tachykardia, omdlenia. Zaburzenia naczyniowe: (rzadko) niedociśnienie ortostatyczne, nadciśnienie tętnicze, niedociśnienie tętnicze, obrzęk obwodowy. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (niezbyt często) skurcz oskrzeli. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) zaparcia, nudności, wymioty; (nieznana) suchość w jamie ustnej. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (niezbyt często) skurcz dróg żółciowych. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (niezbyt często) świąd; (nieznana) pokrzywka. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (często) zatrzymanie moczu; (niezbyt często) skurcz dróg moczowych. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (niezbyt często) uczucie pustki w głowie; (nieznana) zespół odstawienny (abstynencyjny). Sedacja zwykle maleje po kilku dniach stosowania produktu leczniczego. Nudności i wymioty zwykle zmniejszają się podczas długotrwałego leczenie. U osób predysponowanych mogą wystąpić skurcze dróg żółciowych i moczowych. Depresja oddechowa jest zwykle zależna od dawki i rzadko bywa problemem klinicznym. Uzależnienie i tolerancja zwykle nie stanowią problemu w leczeniu silnego bólu nowotworowego. Uzależnienie od leku i zespół odstawienny (abstynencyjny). Stosowanie opioidowych leków przeciwbólowych może prowadzić do rozwoju fizycznego i/lub psychicznego uzależnienia bądź tolerancji. Wystąpienie zespołu abstynencyjnego może zostać przyspieszone, jeśli nagle zaprzestanie się podawania leku opioidowego lub antagonistów receptorów opioidowych, a czasami może do niego dojść między kolejnymi dawkami. Informacje dotyczące postępowania - patrz punkt Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności. Fizjologiczne objawy odstawienia obejmują: bóle ciała, drgawki, zespół niespokojnych nóg, biegunka, kolka brzuszna, nudności, objawy grypopodobne, tachykardia i rozszerzenie źrenic. Do objawów psychicznych należą: nastrój dysforyczny, niepokój i drażliwość. U osób uzależnionych od leków często występuje „głód lekowy”.

Przedawkowanie

Objawami przedawkowania są szpilkowate źrenice, depresja oddechowa i niskie ciśnienie tętnicze, zachłystowe zapalenie płuc. W ciężkich przypadkach mogą wystąpić zaburzenia krążenia i śpiączka. Niewydolność układu oddechowego może prowadzić do śmierci. W uzasadnionych przypadkach, po podaniu doustnym, stosuje się płukanie żołądka, podanie węgla aktywowanego bądź podanie środka przeczyszczającego. Depresję oddechową spowodowaną zatruciem morfiny można odwrócić stosując nalokson, rozpoczynając od dawki 0,4 mg dla dorosłych (0,01 mg/kg dla dzieci) podawanej powoli, dożylnie, stopniowo zwiększając dawkę, jeśli jest to konieczne. Czasami alternatywą może być podanie naloksonu w ciągłym wlewie dożylnym. Jeśli wskazane, należy zastosować leczenie przy użyciu respiratora (w obrzęku płuc z dodatnim ciśnieniem końcowo-wydechowym). W przypadku poważnych zatruć, nalokson nie może zastąpić leczenia przy użyciu respiratora. Stosuje się również podanie płynu dożylnego (roztw. elektrolitów, glukozy), kontrolę gazometrii, korekcję kwasicy, leczenie objawowe. Potencjalna dawka śmiertelna dla dorosłych (bez rozwoju tolerancji) zwykle mieści się w zakresie 40-60 mg, podawana doustnie, (30 mg, podawana pozajelitowo). Skopolamina, leki nasenne i alkohol nasilają działanie toksyczne.

Działanie

Morfina jest silnym opioidowym lekiem przeciwbólowym. Działanie przeciwbólowe wynika częściowo z powodu zmienionego odczuwania bólu, a częściowo z podwyższenia progu odczuwania bólu. Morfina prawdopodobnie wywiera działanie przeciwbólowe na różnym poziomie w obrębie OUN. U pacjentów w podeszłym wieku zauważyć można zwiększenie przeciwbólowego działania morfiny. Oddziałując na centralny układ nerwowy morfina powoduje depresję oddechową, objawy psychiczne, nudności, wymioty, zwężenie źrenic i wydzielanie hormonu antydiuretycznego. Morfina powoduje depresję oddechową poprzez hamowanie stymulującego wpływu dwutlenku węgla na ośrodki oddechowe w rdzeniu przedłużonym. Efekt ten może prowadzić do niewydolności oddechowej u pacjentów z zaburzoną wentylacją płuc spowodowaną chorobami płuc lub innymi lekami. Osoby w podeszłym wieku mogą być bardziej wrażliwe na działania niepożądane. Zatrucie morfiną wymaga wspomagania oddychania przy pomocy respiratora i podania antidotum.