Wskazania do stosowania

Mononit (monoazotan izosorbidu) jest wskazany w długotrwałym leczeniu dławicy piersiowej oraz zapobieganiu jej napadom. Lek należy do grupy organicznych azotanów i wywiera działanie rozszerzające na naczynia krwionośne.

Mechanizm działania

Monoazotan izosorbidu powoduje rozszerzenie naczyń wieńcowych, zwiększając przepływ krwi i poprawiając ukrwienie mięśnia sercowego. Dodatkowo działa na naczynia obwodowe:

• Rozszerza naczynia żylne, zmniejszając powrót żylny i obciążenie wstępne serca
• Umiarkowanie rozszerza tętniczki przedwłośniczkowe (arteriole), zmniejszając obciążenie następcze
• Słabiej oddziałuje na duże naczynia tętnicze

W wyniku metabolizmu azotanów powstaje tlenek azotu (NO), który bezpośrednio rozkurcza mięśnie gładkie naczyń poprzez przyspieszenie uwalniania jonów wapnia. Zmniejszenie obciążenia wstępnego i następczego redukuje zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen.

Dzięki tym mechanizmom Mononit skutecznie łagodzi objawy dławicy piersiowej i zapobiega jej napadom.

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie Mononitu należy ustalać indywidualnie dla każdego pacjenta, rozpoczynając od małych dawek i stopniowo je zwiększając do uzyskania pożądanego efektu terapeutycznego. Należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę.

Tabletki powlekane (10 mg, 20 mg, 40 mg):

Ważne zasady dawkowania tabletek powlekanych:

• Przy dawkowaniu 2 razy na dobę: drugą tabletkę należy przyjąć 8 godzin po pierwszej
• Przy dawkowaniu 3 razy na dobę: tabletki należy przyjmować co 6 godzin
• Takie dawkowanie pozwala utrzymać działanie leku przez 16-18 godzin na dobę, a niskie stężenie w pozostałym czasie ogranicza rozwój tolerancji

Tabletki o przedłużonym uwalnianiu (60 mg, 100 mg):

Tabletki o przedłużonym uwalnianiu są przeznaczone do długotrwałego stosowania u pacjentów otrzymujących stałe dawki podtrzymujące.

Uwagi dotyczące dawkowania:

• Tabletki należy przyjmować po posiłku, bez rozgryzania, popijając niewielką ilością płynu
• U pacjentów w podeszłym wieku zwykle nie ma konieczności modyfikacji dawkowania
• Należy zachować ostrożność u pacjentów ze zwiększonym ryzykiem hipotonii, ciężką niewydolnością wątroby lub nerek
• Nie należy nagle przerywać leczenia - dawkę i częstość podawania należy zmniejszać stopniowo
• Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności u dzieci i młodzieży

Właściwe dawkowanie Mononitu jest kluczowe dla uzyskania optymalnego efektu terapeutycznego przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych. Należy ściśle monitorować odpowiedź pacjenta na leczenie i w razie potrzeby modyfikować schemat dawkowania.

Przeciwwskazania

Stosowanie Mononitu jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na monoazotan izosorbidu, inne azotany lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Ostry zawał mięśnia sercowego z niskim ciśnieniem wypełniania
• Ostra niewydolność krążenia (wstrząs, zapaść naczyniowa)
• Kardiomiopatia przerostowa
• Zaciskające zapalenie osierdzia
• Tamponada serca
• Zwężenie zastawki aortalnej lub mitralnej
• Podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe (np. po urazach głowy, krwawienie śródczaszkowe)
• Wstrząs kardiogenny (z wyjątkiem sytuacji, gdy uzyskano wystarczająco wysokie ciśnienie późnorozkurczowe w lewej komorze)
• Znaczne niedociśnienie tętnicze (ciśnienie skurczowe <90 mm Hg)
• Znaczna niedokrwistość
• Jaskra z zamkniętym kątem przesączania
• Hipowolemia
• Choroby płuc z ryzykiem hipoksemii
• Jednoczesne stosowanie inhibitorów fosfodiesterazy typu 5 (np. syldenafilu)

Znajomość przeciwwskazań jest kluczowa dla bezpiecznego stosowania Mononitu. W przypadku występowania któregokolwiek z wymienionych stanów, należy rozważyć alternatywne metody leczenia dławicy piersiowej.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania Mononitu należy zachować szczególną ostrożność w następujących sytuacjach:

• U pacjentów po niedawno przebytym zawale mięśnia sercowego
• W przypadku niedoczynności tarczycy
• U pacjentów z hipotermią
• U osób niedożywionych
• W przypadku ciężkich zaburzeń czynności wątroby lub nerek

Należy pamiętać, że:

• Mononit nie powinien być stosowany doraźnie w celu przerwania bólu dławicowego
• Lek może powodować niedociśnienie tętnicze lub omdlenia u niektórych pacjentów
• Spożycie alkoholu może nasilić działanie hipotensyjne leku
• Po podaniu dawki początkowej mogą wystąpić objawy zapaści naczyniowej, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami krążeniowymi
• Niedociśnieniu tętniczemu może towarzyszyć paradoksalna bradykardia i nasilenie dławicy piersiowej
• Należy unikać długotrwałego stosowania dużych dawek, aby zapobiec rozwojowi tolerancji

Mononit może zaburzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn, szczególnie na początku leczenia. Pacjentów należy poinformować o możliwości wystąpienia zawrotów głowy, znużenia i zaburzeń widzenia.

Właściwe monitorowanie pacjenta i dostosowanie dawkowania pozwala zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych przy zachowaniu skuteczności terapeutycznej Mononitu.

Interakcje z innymi lekami

Mononit może wchodzić w istotne interakcje z innymi lekami. Najważniejsze z nich to:

• Leki obniżające ciśnienie tętnicze: β-adrenolityki, antagoniści wapnia, leki rozszerzające naczynia krwionośne, antagoniści receptora angiotensyny II - mogą nasilać hipotensyjne działanie Mononitu
• Alkohol, neuroleptyki, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne: mogą potęgować efekt hipotensyjny
• Inhibitory fosfodiesterazy typu 5 (np. syldenafil): jednoczesne stosowanie jest przeciwwskazane ze względu na ryzyko znacznego obniżenia ciśnienia tętniczego i zagrażających życiu powikłań sercowo-naczyniowych
• Dihydroergotamina: może wystąpić zwiększenie jej stężenia w surowicy i nasilenie działania hipertensyjnego

Znajomość tych interakcji jest kluczowa dla bezpiecznego stosowania Mononitu. Należy dokładnie analizować farmakoterapię pacjenta przed włączeniem leku i monitorować potencjalne interakcje w trakcie leczenia.

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

Brak badań dotyczących wpływu monoazotanu izosorbidu na płód ludzki. Badania na zwierzętach nie wykazały działania teratogennego. Mononit może być stosowany w ciąży jedynie w przypadku zdecydowanej konieczności, gdy korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu.

Nie wiadomo, czy monoazotan izosorbidu przenika do mleka kobiecego. Stosowanie Mononitu podczas karmienia piersią powinno być rozważane tylko wtedy, gdy korzyść dla matki przewyższa potencjalne ryzyko dla dziecka.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem Mononitu to:

• Bardzo często: ból głowy
• Często: zawroty głowy (w tym ortostatyczne), senność, osłabienie, odruchowa tachykardia, niedociśnienie tętnicze w pozycji stojącej
• Niezbyt często: nudności, wymioty, nasilenie objawów dławicy piersiowej, skórne reakcje alergiczne, nagłe zaczerwienienie twarzy z uczuciem gorąca, zapaść z bradykardią i utratą przytomności
• Bardzo rzadko: zgaga, złuszczające zapalenie skóry

Należy zwrócić uwagę na możliwość wystąpienia ciężkiego niedociśnienia tętniczego z nudnościami, wymiotami, niepokojem, zblednięciem i nadmierną potliwością. Opisywano również przypadki napadowej bradykardii.

W trakcie leczenia może dojść do przemijającego zmniejszenia ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi, co u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca może prowadzić do niedotlenienia mięśnia sercowego.

Monitorowanie pacjenta pod kątem działań niepożądanych, szczególnie na początku terapii, pozwala na wczesne wykrycie i odpowiednie postępowanie w przypadku ich wystąpienia.

Przedawkowanie

W przypadku przedawkowania Mononitu mogą wystąpić następujące objawy:

• Bóle i zawroty głowy
• Niedociśnienie tętnicze
• Nudności, wymioty
• Nadmierne pocenie się
• Tachykardia
• Niepokój
• Zaczerwienienie skóry
• Niewyraźne widzenie
• Omdlenia

W ciężkich przypadkach może dojść do zwiększenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego, splątania i ubytków neurologicznych. Rzadko występuje methemoglobinemia.

Postępowanie w przypadku przedawkowania:

• Jeśli od przedawkowania minęło mniej niż godzina: sprowokowanie wymiotów, płukanie żołądka, podanie węgla aktywowanego
• Ułożenie pacjenta w pozycji poziomej z uniesionymi nogami
• W przypadku znacznej hipotonii: dożylny wlew 0,9% NaCl
• Tlenoterapia
• W przypadku wstrząsu: leczenie na oddziale intensywnej opieki medycznej
• Możliwe podanie norepinefryny i/lub dopaminy (epinefryna i jej pochodne są przeciwwskazane)
• W przypadku methemoglobinemii: podanie związków redukujących (witamina C, błękit metylenowy, błękit toluidynowy), tlenoterapia, w razie potrzeby hemodializa lub transfuzja wymienna
• W przypadku drgawek: dożylne podanie diazepamu lub klonazepamu, w razie nieskuteczności - fenobarbitalu lub fenytoiny

Szybkie rozpoznanie przedawkowania i wdrożenie odpowiedniego postępowania jest kluczowe dla zminimalizowania ryzyka poważnych powikłań.

Właściwości farmakologiczne

Mononit (monoazotan izosorbidu) należy do grupy organicznych azotanów. Jego główne działanie polega na rozszerzeniu naczyń krwionośnych, co prowadzi do:

• Zwiększenia przepływu krwi przez naczynia wieńcowe
• Poprawy ukrwienia mięśnia sercowego
• Zmniejszenia obciążenia wstępnego serca (poprzez rozszerzenie naczyń żylnych)
• Umiarkowanego zmniejszenia obciążenia następczego serca (poprzez rozszerzenie tętniczek przedwłośniczkowych)

W wyniku metabolizmu azotanów powstaje tlenek azotu (NO), który bezpośrednio oddziałuje na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych, powodując ich rozkurcz. Mechanizm ten opiera się na przyspieszeniu uwalniania jonów wapnia z komórek mięśni gładkich ścian naczyń.

Efektem działania Mononitu jest zmniejszenie zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen, co przekłada się na skuteczne łagodzenie objawów dławicy piersiowej i zapobieganie jej napadom.

Postaci farmaceutyczne

Mononit dostępny jest w następujących postaciach:

• Tabletki powlekane: 10 mg, 20 mg, 40 mg monoazotanu izosorbidu
• Tabletki o przedłużonym uwalnianiu: 60 mg, 80 mg, 100 mg monoazotanu izosorbidu

Różnorodność dostępnych dawek umożliwia precyzyjne dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta, zgodnie z zasadą stosowania najmniejszej skutecznej dawki.

Stosowanie Mononitu wymaga od lekarza dokładnej znajomości jego właściwości farmakologicznych, potencjalnych interakcji i działań niepożądanych. Właściwe dawkowanie, monitorowanie pacjenta i indywidualizacja terapii są kluczowe dla osiągnięcia optymalnych efektów leczniczych przy minimalizacji ryzyka powikłań.