Meronem® - charakterystyka produktu leczniczego dla lekarzy

Wskazania do stosowania

Meronem® jest antybiotykiem β-laktamowym z grupy karbapenemów, przeznaczonym do leczenia szerokiego spektrum zakażeń bakteryjnych u dorosłych i dzieci. Może być stosowany w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami przeciwbakteryjnymi w następujących wskazaniach:

• Zapalenie płuc, w tym szpitalne
• Zakażenia układu moczowego
• Zakażenia w obrębie jamy brzusznej
• Zakażenia narządu rodnego (m.in. zapalenie endometrium, zakażenia narządów miednicy mniejszej)
• Zakażenia skóry i tkanek miękkich
• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• Posocznica
• Leczenie empiryczne gorączkujących pacjentów z neutropenią

Meronem wykazuje skuteczność wobec szerokiego spektrum bakterii, w tym szczepów opornych na inne antybiotyki. Jest szczególnie przydatny w leczeniu zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-ujemne, w tym Pseudomonas aeruginosa.

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie Meronem® powinno być dostosowane indywidualnie, uwzględniając rodzaj i ciężkość zakażenia, wrażliwość patogenu oraz stan kliniczny pacjenta. Lek podaje się zazwyczaj w postaci wlewu dożylnego trwającego 15-30 minut. W niektórych przypadkach możliwe jest podanie w formie wstrzyknięcia dożylnego trwającego około 5 minut.

Dawkowanie należy dostosować u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek (ClCr <51 ml/min). Lek jest usuwany podczas hemodializy - wymagana dawka powinna zostać podana po zakończeniu zabiegu.

Meronem może być podawany w dawkach do 2 g co 8 godzin u dorosłych i młodzieży oraz do 40 mg/kg mc. co 8 godzin u dzieci w przypadku ciężkich zakażeń lub infekcji wywołanych przez mniej wrażliwe szczepy bakterii.

Farmakodynamika i spektrum działania

Meropenem jest antybiotykiem β-laktamowym o szerokim spektrum działania bakteriobójczego. Wykazuje aktywność wobec większości tlenowych i beztlenowych bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych. Mechanizm działania polega na hamowaniu syntezy ściany komórkowej bakterii poprzez wiązanie się z białkami PBP.

Spektrum działania obejmuje m.in.:

• Bakterie Gram-dodatnie: Staphylococcus spp. (wrażliwe na metycylinę), Streptococcus spp. (w tym niektóre szczepy S. pneumoniae oporne na penicylinę), Enterococcus faecalis, Listeria monocytogenes
• Bakterie Gram-ujemne: pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae (w tym szczepy oporne na cefalosporyny), Pseudomonas aeruginosa, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Neisseria spp.
• Bakterie beztlenowe: Bacteroides spp., Prevotella spp., Peptostreptococcus spp.

Meropenem wykazuje oporność na działanie większości β-laktamaz, w tym enzymów o rozszerzonym spektrum substratowym (ESBL). Posiada efekt poantybiotykowy (PAE), co pozwala na stosowanie w odstępach 8-godzinnych.

Lek nie jest aktywny wobec Staphylococcus aureus opornych na metycylinę, Enterococcus faecium, Stenotrophomonas maltophilia oraz Mycoplasma i Chlamydia.

Farmakokinetyka

Meropenem charakteryzuje się korzystnym profilem farmakokinetycznym:

• Niskie wiązanie z białkami osocza (około 2%)
• Dobra penetracja do większości tkanek i płynów ustrojowych, w tym do płynu mózgowo-rdzeniowego
• Okres półtrwania we krwi wynosi około 1 godziny u dorosłych (1,5-2,3 godziny u dzieci <2 lat)
• Częściowy metabolizm wątrobowy do nieaktywnego mikrobiologicznie metabolitu
• Wydalanie głównie przez nerki - około 70% dawki w postaci niezmienionej w ciągu 12 godzin

Przeciwwskazania

Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania Meronem® jest nadwrażliwość na meropenem lub inne składniki preparatu. Należy zachować ostrożność u pacjentów z nadwrażliwością na inne antybiotyki β-laktamowe ze względu na możliwość reakcji krzyżowych.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania Meronem® należy uwzględnić następujące zalecenia:

• U pacjentów z niewydolnością wątroby zaleca się monitorowanie aktywności aminotransferaz i stężenia bilirubiny
• W zakażeniach Pseudomonas aeruginosa wskazane jest regularne wykonywanie testów wrażliwości
• Ostrożne stosowanie u dorosłych z klirensem kreatyniny poniżej 50 ml/min (konieczna modyfikacja dawkowania)
• Zachowanie ostrożności u pacjentów otrzymujących leki nefrotoksyczne
• Nie zaleca się stosowania u niemowląt poniżej 3 miesiąca życia oraz u dzieci z niewydolnością nerek lub wątroby (brak wystarczających danych klinicznych)
• Lek nie jest zalecany w zakażeniach wywołanych przez gronkowce oporne na metycylinę

Interakcje

Meropenem charakteryzuje się niskim potencjałem interakcji lekowych. Jedyna istotna klinicznie interakcja dotyczy probenecidu, który może przedłużać okres półtrwania i zwiększać stężenie meropenemu we krwi poprzez hamowanie wydalania nerkowego.

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

Meropenem należy do kategorii C wg klasyfikacji FDA. Nie wykazano działania teratogennego w badaniach na zwierzętach, jednak ze względu na brak kontrolowanych badań u kobiet w ciąży, lek można stosować tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści dla matki przewyższają ryzyko dla płodu. Nie zaleca się stosowania Meronem® w okresie karmienia piersią.

Działania niepożądane

Najczęściej obserwowane działania niepożądane Meronem® obejmują:

• Reakcje w miejscu podania (odczyn zapalny, zakrzepowe zapalenie żyły, ból)
• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka)
• Przejściowy wzrost aktywności enzymów wątrobowych i stężenia bilirubiny
• Reakcje skórne (rumień, świąd, pokrzywka)
• Zaburzenia hematologiczne (trombocytopenia, eozynofilia, neutropenia)
• Ból głowy, parestezje
• Kandydoza jamy ustnej i pochwy

Rzadko mogą wystąpić ciężkie reakcje nadwrażliwości (obrzęk naczynioruchowy, anafilaksja) oraz poważne reakcje skórne (zespół Stevens-Johnsona, zespół Lyella).

Podsumowanie

Meronem® (meropenem) jest antybiotykiem karbapenemowym o szerokim spektrum działania, skutecznym w leczeniu ciężkich zakażeń bakteryjnych, w tym wywołanych przez szczepy wielolekooporne. Charakteryzuje się korzystnym profilem farmakokinetycznym i bezpieczeństwa, co czyni go cenną opcją terapeutyczną w leczeniu zakażeń zagrażających życiu oraz w empirycznej antybiotykoterapii u pacjentów z neutropenią. Kluczowe jest właściwe dawkowanie, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, oraz monitorowanie potencjalnych działań niepożądanych podczas terapii.