Medikinet® 5 mg; -10 mg; -20 mg - 20 mg tabl. 30 szt. - zawiera Methylphenidate hydrochloride

Wyszukaj produkt

Medikinet^® 5 mg; -10 mg; -20 mg

Methylphenidate hydrochloride

tabl.

20 mg

30 szt.

Doustnie

100%

38,88

R ⁽¹⁾

3,20

DZ ⁽²⁾

bezpł.

Medikinet® 10 mg

tabl.

10 mg

30 szt.

Doustnie

100%

27,81

R ⁽¹⁾

3,20

DZ ⁽²⁾

bezpł.

Medikinet® 5 mg

tabl.

5 mg

30 szt.

Doustnie

100%

14,69

R ⁽¹⁾

3,98

DZ ⁽²⁾

bezpł.

Medikinet® - charakterystyka produktu leczniczego

Ws
Medikinet jest wskazany jako element kompleksowego leczenia zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) u dzieci w wieku 6 lat i starszych, gdy inne metody terapeutyczne okazują się niewystarczające. Leczenie musi być rozpoczęte pod nadzorem lekarza specjalizującego się w leczeniu zaburzeń zachowania u dzieci.

Rozpoznanie ADHD powinno być zgoderiami diagnostycznymi DSM lub ICD-10 i opierać się na pełnym wywiadzie oraz ocenie stanu pacjenta. Nie może bazować wyłącznie na stwierdzeniu pojedynczych objawów. Etiologia tego zespołu nie jest w pełni poznana, a jego diagnoza wymaga zastosowania specjalistycznych kryteriów medycznych, psychologicznych, edukacyjnych i społecznych.

Kompleksowe leczenie ADHD obejmuje zwykle działania psychologiczne, edukacyjne i społeczne, a także farmakoterapię. Celem jest uzyskanie stabilizacji u dzieci z zaburzeniami zachowania, charakteryzującymi się m.in. trudnościami z koncentracją uwagi, nadmierną aktywnością i impulsywnością.

Medikinet stosuje się w ramach kompleksowej terapii ADHD u dzieci powyżej 6 roku życia, gdy inne metody leczenia są nieskuteczne. Diagnoza musi być postawiona przez specjalistę w oparciu o szczegółową ocenę stanu pacjenta.

Dawkowanie i sposób podawania

Leczenie musi być rozpoczęte pod nadzorem lekarza specjalisty w zakresie zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży. Przed przepisaniem leku konieczne jest przeprowadzenie wstępnej oceny układu krążenia pacjenta, w tym pomiar ciśnienia tętniczego i tętna. Należy zebrać szczegółowy wywiad dotyczący przyjmowanych leków, chorób współistniejących oraz historii rodzinnej nagłych zgonów kardiologicznych.

W trakcie leczenia należy regularnie monitorować:

Wzrost, masę ciała i apetyt - co najmniej co 6 miesięcy
Stan psychiczny - po każdej zmianie dawki i co najmniej co 6 miesięcy
Ciśnienie tętnicze i tętno - po każdej zmianie dawki i co najmniej co 6 miesięcy

Dawkowanie należy dostosowywać indywidualnie, rozpoczynając od małych dawek:

Dawka początkowa	Zwiększanie dawki	Dawka maksymalna
5 mg 1-2 razy na dobę	Co tydzień o 5-10 mg/dobę	60 mg/dobę

Tabela 1. Schemat dawkowania Medikinetu

Należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę. Ostatnia dawka nie powinna być przyjmowana później niż 4 godziny przed snem. Leczenie długotrwałe (powyżej 12 miesięcy) wymaga okresowej weryfikacji zasadności terapii, z próbami odstawienia leku.

Dawkowanie Medikinetu musi być indywidualnie dostosowane, rozpoczynając od małych dawek i stopniowo je zwiększając pod ścisłą kontrolą lekarską. Konieczne jest regularne monitorowanie stanu pacjenta.

Przeciwwskazania

Medikinet jest przeciwwskazany w następujących przypadkach:

Nadwrażliwość na metylofenidat lub substancje pomocnicze
Jaskra
Guz chromochłonny
Nadczynność tarczycy lub tyreotoksykoza
Ciężka dławica piersiowa
Zaburzenia rytmu serca
Ciężkie nadciśnienie tętnicze
Niewydolność serca
Zawał mięśnia sercowego
Ciężka depresja, zaburzenia psychotyczne, skłonności samobójcze
Uzależnienie lekowe lub alkoholizm
Tiki ruchowe lub zespół Tourette'a
Ciąża

Medikinet ma szereg przeciwwskazań, głównie związanych z chorobami układu krążenia, zaburzeniami psychicznymi oraz uzależnieniami. Przed rozpoczęciem leczenia konieczna jest dokładna ocena stanu pacjenta.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Stosowanie Medikinetu wymaga zachowania szczególnej ostrożności w następujących sytuacjach:

U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby
U pacjentów z padaczką lub nieprawidłowym zapisem EEG
Przy długotrwałym stosowaniu - konieczne regularne badania morfologii krwi
U pacjentów z zaburzeniami psychicznymi - ryzyko nasilenia objawów
Ryzyko uzależnienia przy długotrwałym stosowaniu
Możliwe spowolnienie wzrostu i zmniejszenie przyrostu masy ciała u dzieci
Konieczność monitorowania ciśnienia tętniczego

Należy poinformować pacjentów o ryzyku wpływu leku na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną antykoncepcję.

Stosowanie Medikinetu wymaga ścisłego monitorowania stanu pacjenta ze względu na możliwe działania niepożądane i ryzyko uzależnienia. Konieczna jest szczególna ostrożność u pacjentów z chorobami współistniejącymi.

Warto zapamiętać

Medikinet stosuje się wyłącznie jako element kompleksowego leczenia ADHD u dzieci powyżej 6 roku życia
Dawkowanie musi być indywidualnie dostosowane, rozpoczynając od małych dawek pod ścisłą kontrolą lekarską

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Medikinet wchodzi w istotne interakcje z następującymi lekami:

Nieselektywne inhibitory MAO - przeciwwskazane łączne stosowanie
Leki zwężające naczynia i zwiększające ciśnienie krwi - ryzyko wzrostu ciśnienia
Leki przeciwzakrzepowe z grupy kumaryny - możliwe nasilenie działania
Leki przeciwdrgawkowe (np. fenobarbital, fenytoina) - możliwa zmiana stężenia we krwi
Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne - możliwa zmiana stężenia we krwi
Klonidyna - zgłaszano ciężkie działania niepożądane

Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu innych leków, szczególnie o wąskim indeksie terapeutycznym. Może być konieczne dostosowanie dawkowania.

Medikinet wchodzi w liczne interakcje lekowe, które mogą wymagać modyfikacji dawkowania lub unikania łącznego stosowania. Konieczna jest szczegółowa analiza przyjmowanych przez pacjenta leków przed włączeniem Medikinetu.

Działania niepożądane

Najczęstsze działania niepożądane Medikinetu to:

Nerwowość i bezsenność (bardzo często)
Zmniejszenie łaknienia (często)
Bóle głowy, zawroty głowy (często)
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: ból brzucha, nudności, wymioty (często)
Zmiany ciśnienia krwi i częstości akcji serca (często)

Rzadziej mogą wystąpić poważniejsze działania niepożądane, takie jak zaburzenia psychiczne, drgawki czy zaburzenia czynności wątroby. W bardzo rzadkich przypadkach zgłaszano nagłe zgony.

Medikinet może powodować szereg działań niepożądanych, od łagodnych zaburzeń snu i łaknienia po poważne powikłania psychiatryczne i kardiologiczne. Konieczne jest ścisłe monitorowanie pacjenta podczas leczenia.

Właściwości farmakologiczne

Medikinet zawiera jako substancję czynną chlorowodorek metylofenidatu. Jest to lek łagodnie stymulujący ośrodkowy układ nerwowy, działający głównie na funkcje psychiczne. Mechanizm działania nie jest w pełni poznany, ale przypuszcza się, że polega na:

Stymulacji kory mózgowej
Pobudzeniu tworu siatkowatego
Blokowaniu wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy
Zwiększeniu uwalniania monoamin do przestrzeni synaptycznej

Metylofenidat jest szybko wchłaniany po podaniu doustnym, ale jego biodostępność jest niska (około 30%) ze względu na efekt pierwszego przejścia. Maksymalne stężenie w osoczu osiąga po 1-2 godzinach. Czas działania wynosi 1-4 godziny.

Medikinet działa poprzez stymulację ośrodkowego układu nerwowego, głównie wpływając na przekaźnictwo noradrenergiczne i dopaminergiczne. Jego działanie jest stosunkowo krótkotrwałe, co wymaga wielokrotnego podawania w ciągu doby.

1) Zespół nadpobudliwości psychoruchowej wyłącznie jako element kompleksowego (zawierającego psychoterapię) leczenia u dzieci powyżej 6. roku życia
2) Pacjenci do ukończenia 18 roku życia

Wskazania

Lek jest wskazany jako część całościowego programu leczenia zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ang. ADHD) u dzieci w wieku 6 lat i starszych, w przypadkach, kiedy inne środki zaradcze nie są wystarczające. Leczenie musi zostać rozpoczęte pod nadzorem lekarza specjalizującego się w leczeniu dziecięcych zaburzeń zachowania. Rozpoznanie powinno być zgodne z aktualnymi kryteriami DSM lub wytycznymi ICD-10 i winno opierać się na pełnym wywiadzie i ocenie stanu pacjenta. Rozpoznanie nie może opierać się jedynie na stwierdzeniu obecności jednego lub kilku objawów. Swoista etiologia tego zespołu chorobowego nie jest znana. Nie ma także pojedynczego testu diagnostycznego, który pozwalałby na postawienie rozpoznania ADHD. Właściwy proces diagnostyczny wymaga zastosowania zarówno medycznych, jak i innych specjalistycznych kryteriów diagnostycznych: psychologicznych, edukacyjnych i społecznych. Całościowy program leczenia obejmuje zwykle działania psychologiczne, edukacyjne i społeczne, a także farmakoterapię. Jego celem jest uzyskanie stabilizacji u dzieci z zespołem zaburzeń zachowania, który cechuje przewlekła niezdolność do skupienia uwagi na dłuższy czas, skłonność do rozproszenia uwagi, niestabilność emocjonalna, impulsywność, umiarkowana do ciężkiej nadaktywność, drobne objawy neurologiczne oraz nieprawidłowości w zapisie EEG. Mogą występować zaburzenia uczenia się, ale też mogą być one nieobecne. Nie u wszystkich dzieci z ADHD wskazane jest leczenie metylofenidatem, a decyzja o zastosowaniu tego produktu leczniczego musi być oparta na bardzo dogłębnej ocenie stopnia ciężkości i przewlekłości występujących u dziecka objawów w stosunku do jego wieku. Zasadnicze znaczenie ma właściwe zastosowanie środków edukacyjnych. Zwykle konieczna jest także interwencja psychospołeczna. Dopiero gdy takie środki naprawcze okażą się niewystarczające, można na podstawie rygorystycznej oceny ciężkości występujących u dziecka objawów podjąć decyzję o przepisaniu środków pobudzających. Stosowanie metylofenidatu powinno odbywać się zawsze zgodnie z zarejestrowanymi wskazaniami, i z wytycznymi dotyczącymi rozpoznania oraz przepisywania leku.

Dawkowanie

Leczenie musi zostać rozpoczęte pod nadzorem lekarza specjalizującego się w leczeniu zaburzeń zachowania u dzieci i/lub młodzieży. Badanie przesiewowe przed rozpoczęciem leczenia: przed przepisaniem produktu leczniczego konieczne jest przeprowadzenie wyjściowej oceny układu krążenia pacjenta, włącznie z pomiarem ciśnienia tętniczego krwi i tętna. Całościowy wywiad powinien obejmować informacje o stosowanych jednocześnie lekach, wcześniejszych i obecnie współistniejących zaburzeniach lub objawach fizycznych i psychicznych, występujących w rodzinie przypadkach nagłej śmierci z przyczyn kardiologicznych lub niewyjaśnionych, oraz dokładne pomiary wzrostu i mc. w okresie przed włączeniem leczenia, dokonane na wykresach wzrostu. Monitorowanie stanu pacjenta w czasie trwania leczenia. W sposób ciągły należy monitorować wzrost, stan psychiczny i status krążeniowy pacjenta. Ciśnienie tętnicze krwi i tętno należy zapisywać na siatce centylowej po każdej modyfikacji dawki, a następnie nie rzadziej niż co 6 m-cy; wzrost, mc. i poziom łaknienia należy rejestrować nie rzadziej niż co 6 m-cy i analizować w odniesieniu do wykresu wzrostu. Pojawianie się zaburzeń psychicznych de novo lub pogarszanie wcześniej występujących zaburzeń psychicznych należy badać po każdej modyfikacji dawki, a następnie nie rzadziej niż co 6 m-cy i przy okazji każdej wizyty. Należy zapewnić kontrolę nad pacjentami pod kątem ryzyka pozorowanego przyjmowania, niewłaściwego używania lub nadużywania metylofenidatu. Dostosowywanie dawki. Na początku leczenia metylofenidatem konieczne jest ostrożne, stopniowe zwiększanie dawki. Zalecana dobowa dawka początkowa wynosi 5 mg 1-2x/dobę (np. podczas śniadania i obiadu), zwiększana w razie konieczności co tydzień o 5-10 mg/dobę, w zależności od obserwowanej tolerancji i stopnia skuteczności. Należy zastosować schemat leczenia zapewniający satysfakcjonującą kontrolę objawów z zastosowaniem najmniejszej możliwej dawki dobowej. Jeśli nie można uzyskać właściwego dawkowania z zastosowaniem produktu tej mocy, dostępne są inne moce tego produktu leczniczego lub inne produkty zawierające metylofenidat. W leczeniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej/ADHD należy tak wybrać czas podania leku, aby najlepszy efekt działania uzyskać wtedy, kiedy jest najbardziej pożądany dla zniwelowania problemów w szkole i problemów z zachowaniami społecznymi. Ostatnia dawka nie powinna być przyjmowana w ciągu 4 h przed snem, w celu uniknięcia problemów z zasypianiem. Jednakże, jeśli działanie produktu leczniczego ustępuje zbyt wcześnie wieczorem, mogą pojawić się ponownie problemy z zachowaniem lub problemy z pójściem spać. Mała dawka podana wieczorem może rozwiązać te problemy. Powinno się rozpatrzyć za i przeciw stosowania małej dawki stosowanej wieczorem w stosunku do problemów z zasypianiem. Maks. dawka dobowa metylofenidatu chlorowodorku wynosi 60 mg. Leczenie długotrwałe (trwające ponad 12 m-cy) u dzieci i młodzieży. Bezpieczeństwa i skuteczności długotrwałego stosowania metylofenidatu nie oceniano systematycznie w kontrolowanych badaniach klinicznych. Leczenie z zastosowaniem metylofenidatu nie powinno i nie musi być bezterminowe. Leczenie metylofenidatem przerywa się zwykle w czasie pokwitania lub po jego zakończeniu. Lekarz, który zdecyduje się na podawanie metylofenidatu u dzieci i młodzieży z ADHD przez dłuższy czas (ponad 12 m-cy) powinien okresowo weryfikować przydatność długotrwałego stosowania tego produktu leczniczego u danego pacjenta, podejmując próby odstawienia leczenia, aby określić, jak pacjent funkcjonuje bez farmakoterapii. Zaleca się odstawienie metylofenidatu co najmniej raz w roku (najlepiej w okresie wakacji), w celu dokonania oceny stanu dziecka. Uzyskana poprawa może utrzymać się po okresowym lub trwałym odstawieniu leku. Zmniejszenie dawki i odstawienie. Jeśli po odpowiednim dostosowaniu dawki objawy choroby nie ulegną poprawie w okresie jednego m-ca, leczenie musi zostać przerwane. W razie paradoksalnego zaostrzenia objawów lub wystąpienia innych poważnych działań niepożądanych, dawkę należy zmniejszyć lub przerwać leczenie. Dorośli. Produkt leczniczy nie jest przeznaczony do stosowania u dorosłych z ADHD. Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania nie zostały ustalone dla tej grupy wiekowej. Osoby w podeszłym wieku. Metylofenidat nie powinien być stosowany u osób w podeszłym wieku. Nie ustalono bezpieczeństwa ani skuteczności tego produktu leczniczego w tej grupie wiekowej. Dzieci w wieku poniżej 6 lat. Metylofenidat nie powinien być stosowany u dzieci w wieku poniżej 6 lat. Nie ustalono bezpieczeństwa ani skuteczności tego produktu leczniczego w tej grupie wiekowej.

Uwagi

Tabletki należy połykać w całości, z niewielką ilością płynu, w trakcie posiłków lub po nich. Nie badano wpływu pokarmu na wchłanianie metylofenidatu z tabletek, jednak nie można wykluczyć takiego wpływu. Dlatego zaleca się przyjmowanie tabletek w standaryzowany sposób w stosunku do ustalonej pory posiłków, tj. dawki powinny być podawane w tym samym czasie względem pór posiłków każdego dnia, najlepiej z posiłkiem lub natychmiast po nim.

Przeciwwskazania

Preparat jest przeciwwskazany: u pacjentów ze stwierdzoną nadwrażliwością na metylofenidat lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; u pacjentów ze znacznym lękiem, napięciem lub pobudzeniem, ponieważ stosowanie preparatu może nasilać te objawy; u pacjentów z jaskrą; u pacjentów z nadczynnością tarczycy; u pacjentów z tyreotoksykozą; u pacjentów z ciężką dławicą piersiową; u pacjentów z arytmią serca; u pacjentów z ciężkim nadciśnieniem tętniczym; u pacjentów z niewydolnością serca; u pacjentów z zawałem mięśnia sercowego; u pacjentów, u których aktualnie występuje ciężka depresja, objawy psychotyczne, psychopatologiczna struktura osobowości, agresja w wywiadzie lub skłonności samobójcze, ponieważ metylofenidat może nasilać te objawy; u pacjentów ze stwierdzonym uzależnieniem lekowym lub alkoholizmem w połączeniu z nieselektywnymi nieodwracalnymi inhibitorami MAO jak również w ciągu minimum kolejnych 14 dni od przerwania stosowania tych preparatów (może prowadzić do przełomów nadciśnieniowych i hipertermii); u pacjentów z tikami ruchowymi, tikami u rodzeństwa lub zespołem Tourette'a rozpoznanym u pacjenta lub w wywiadzie rodzinnym; podczas ciąży.

Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności

Preparat nie powinien być stosowany u dzieci w wieku poniżej 6 lat z powodu braku danych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwie stosowania preparatu u pacjentów z tej grupy wiekowej. Preparat nie powinien być stosowany do leczenia ciężkiej egzogennej lub endogennej depresji. Doświadczenie kliniczne wskazuje, że preparat może nasilać objawy zaburzeń behawioralnych i zaburzeń myślenia dzieci z zaburzeniami psychotycznymi. Preparat należy stosować ostrożnie u pacjentów z ciężką depresją lub myślami/skłonnościami samobójczymi, ze względu na ryzyko nasilenia tych objawów. Dostępne dane kliniczne wskazują, że leczenie metylofenidatem w okresie dzieciństwa nie zwiększa prawdopodobieństwa uzależnienia w późniejszym wieku. Jednak należy to zawsze uważnie kontrolować w każdym indywidualnym przypadku. Długotrwałe nadużywanie metylofenidatu może prowadzić do wyraźnej tolerancji i uzależnienia psychicznego z zaburzeniami zachowania różnego stopnia. Mogą wystąpić prawdziwe epizody psychotyczne, szczególnie podczas nadużywania leku podawanego pozajelitowo. Nie należy stosować metylofenidatu w celu zapobiegania lub leczenia normalnych stanów zmęczenia. Leczenie metylofenidatem nie jest wskazane we wszystkich przypadkach ADHD. Można je rozważać wyłącznie po zebraniu pełnego wywiadu i ocenie. Decyzja o przepisaniu metylofenidatu zależy od oceny przez lekarza ciężkości objawów i ich powiązania z wiekiem dziecka, a nie tylko od obecności jednej lub więcej cech charakterystycznych nieprawidłowego zachowania. Gdy objawy te wiążą się z ostrą reakcją na stres, stosowanie metylofenidatu nie jest na ogół wskazane. Podczas długotrwałego stosowania leków stymulujących u dzieci donoszono o zmniejszonym przyroście masy ciała oraz spowolnieniu wzrostu u dzieci. Zaleca się dokładne kontrolowanie parametrów wzrastania podczas przedłużonego leczenia metylofenidatem. Pacjenci, u których wzrost i przyrost masy ciała są mniejsze niż spodziewane, powinni czasowo przerwać stosowanie leku. U wszystkich pacjentów przyjmujących metylofenidat, a szczególnie u osób z nadciśnieniem, należy kontrolować ciśnienie tętnicze w odpowiednich odstępach czasu. Donoszono o nasileniu występowania tików ruchowych i słownych oraz zespołu Tourette'a. Dlatego zastosowanie leków stymulujących powinna poprzedzać ocena kliniczna tików i zespołu Tourette'a. Z powodu potencjalnego zmniejszenia łaknienia związanego ze stosowaniem metylofenidatu, zaleca się ostrożność w przypadku występowania jadłowstrętu psychicznego. Należy zachować ostrożność podczas stosowania preparatu u pacjentów niestabilnych emocjonalnie, takich jak osoby z uzależnieniem od leków lub alkoholizmem w wywiadzie, ponieważ pacjenci z tej grupy mogą zwiększać dawkowanie z własnej inicjatywy. Istnieją kliniczne dowody, że metylofenidat może obniżać próg drgawkowy u pacjentów z drgawkami w wywiadzie, pacjentów z istniejącym uprzednio nieprawidłowym zapisem EEG bez napadów drgawkowych. W bardzo rzadkich przypadkach obniżenie progu drgawkowego może również występować u pacjentów bez napadów drgawkowych w wywiadzie i z brakiem uprzednich oznak napadów drgawkowych w zapisie EEG. Jeśli występują napady, należy przerwać stosowanie leku. Nie ustalono dokładnie profilu bezpieczeństwa i skuteczności metylofenidatu podczas jego długotrwałego stosowania. Dlatego pacjentów wymagających długotrwałego leczenia należy starannie obserwować i okresowo wykonywać u nich badanie morfologii krwi z rozmazem i oznaczanie liczby płytek krwi. Zaleca się ścisłą obserwację po przerwaniu leczenia preparatem, w celu sprawdzenia, czy u pacjentów występują zarówno objawy depresyjne, jak i przewlekłej pobudliwości. Niektórzy pacjenci mogą wymagać długotrwałej obserwacji. Brak jest doświadczeń ze stosowaniem preparatu Medikinet u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby. Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować podczas leczenia skuteczną metodę antykoncepcji. Preparat zawiera laktozę. Pacjenci z rzadkim dziedzicznym zespołem nietolerancji galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego preparatu. Sport: produkt leczniczy zawiera metylofenidat, który może prowadzić do uzyskania dodatnich wyników testów na obecność substancji psychostymulujących w organizmie. Preparat może spowodować zawroty głowy i senność. Ma to istotny wpływ na zdolność pacjentów do prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Dlatego należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdu, obsługi maszyn lub wykonywania innych potencjalnie niebezpiecznych czynności.

Interakcje

Ze względu na możliwość wystąpienia przełomów nadciśnieniowych preparat jest przeciwwskazany u pacjentów leczonych (aktualnie lub w ciągu ostatnich 2 tyg.) nieselektywnymi, nieodwracalnymi inhibitorami MAO. Ze względu na możliwy wzrost ciśnienia krwi, preparat należy stosować ostrożnie ze środkami powodującymi zwężenie naczyń i wzrost ciśnienia krwi. Nie wiadomo w jaki sposób metylofenidat może oddziaływać na stężenia w osoczu jednocześnie podawanych leków. Zaleca się ostrożność przy jednoczesnym podawaniu metylofenidatu i innych leków, w szczególności tych o wąskim indeksie terapeutycznym. Opisy przypadków wskazują, że metylofenidat może hamować metabolizm leków przeciwzakrzepowych z grupy kumaryny, leków przeciwdrgawkowych (np. fenobarbitalu, fenytoiny, prymidonu) i niektórych leków przeciwdepresyjnych (trójpierścieniowych oraz inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny). Równoczesne podawanie tych leków z metylofenidatem może wymagać zmniejszenia dawek tych leków. Może być konieczne dostosowanie dawkowania i kontrolowania stężeń leków w osoczu (lub, w przypadku kumaryny, czasu krzepnięcia) w przypadku rozpoczynania lub przerwania jednoczesnego stosowania metylofenidatu. Donoszono o ciężkich zdarzeniach niepożądanych, w tym przypadkach nagłej śmierci, podczas terapii skojarzonej z klonidyną, chociaż nie ustalono związku przyczynowego tego połączenia. Bezpieczeństwo stosowania metylofenidatu w połączeniu z klonidyną lub innymi działającymi ośrodkowo antagonistami receptorów α2 nie było systematycznie ocenione. Zgłaszano także możliwe interakcje z lekami przeciwpsychotycznymi (haloperydol i tiorydazyna). Metylofenidat może też osłabiać przeciwnadciśnieniowe działanie guanetydyny. Alkohol może nasilać działania niepożądane ze strony ośrodkowego układu nerwowego leków działających psychoaktywnie na OUN, takich jak metylofenidat. Dlatego podczas leczenia preparatem pacjenci powinni unikać picia alkoholu. Halogenowe środki do znieczulenia ogólnego: istnieje ryzyko nagłego wzrostu ciśnienia krwi podczas operacji. W przypadku planowanej operacji nie należy przyjmować metylofenidatu w dniu zabiegu. Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu pokarmu. Dlatego zaleca się przyjmowanie tabletek w standaryzowany sposób w stosunku do ustalonej pory posiłków, tj. dawki powinny być podawane w tym samym czasie względem pór posiłków każdego dnia, najlepiej z posiłkiem lub natychmiast po nim.

Ciąża i laktacja

Dane dotyczące stosowania metylofenidatu w trakcie ciąży są ograniczone. Badania na zwierzętach wykazały działanie toksyczne na zdolność reprodukcji metylofenidatu. Potencjalne ryzyko dla człowieka nie jest znane. Stosowanie metylofenidatu podczas ciąży jest przeciwwskazane. Nie wiadomo, czy metylofenidat lub jego metabolity przenikają do mleka kobiecego, jednak ze względów bezpieczeństwa przy podejmowaniu decyzji czy przerwać karmienie piersią lub przerwać stosowanie leku należy wziąć pod uwagę znaczenie leku dla karmiących piersią matek.

Działania niepożądane

Nerwowość i bezsenność są bardzo częstymi działaniami niepożądanymi występującymi na początku leczenia; objawy te można na ogół ograniczyć poprzez zmniejszenie dawkowania. Zmniejszenie łaknienia także jest częste, jednak zazwyczaj przemijające. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (bardzo rzadko) niedokrwistość, leukopenia, małopłytkowość, plamica małopłytkowa. Zaburzenia serca: (często) arytmia, kołatanie serca, tachykardia; (rzadko) dławica piersiowa; (bardzo rzadko) zatrzymanie akcji serca. Wady wrodzone, choroby rodzinne i genetyczne: (bardzo rzadko) zespół Tourette'a. Zaburzenia okulistyczne: (rzadko) zaburzenia akomodacji, zaburzenia widzenia. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) ból brzucha, nudności i wymioty. Dolegliwości te występują na ogół na początku leczenia i mogą być łagodzone przez jednoczesne podawanie pokarmu. Suchość błony śluzowej jamy ustnej. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (rzadko) opóźnienie rozwoju w trakcie przedłużonego stosowania u dzieci; (bardzo rzadko) nagły zgon. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (bardzo rzadko) zaburzenia czynności wątroby od zwiększenia aktywności aminotransferaz do śpiączki wątrobowej. Badania diagnostyczne: (często) zmiany ciśnienia krwi i częstości akcji serca (zazwyczaj zwiększenie). Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (często) zmniejszenie apetytu, zmniejszony przyrost masy ciała w trakcie przedłużonego stosowania u dzieci. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (często) ból stawów; (bardzo rzadko) skurcze mięśni. Zaburzenia układu nerwowego: (często) zawroty głowy, senność, dyskineza, bóle głowy, nadmierna ruchliwość; (bardzo rzadko) drgawki, ruchy pląsawiczo-atetotyczne. Bardzo rzadko otrzymywano doniesienia o słabo udokumentowanym złośliwym zespole neuroleptycznym (NMS). W większości tych przypadków pacjenci otrzymywali inne, dodatkowe produkty lecznicze. Nie jest pewne, jaka była rola metylofenidatu w tych przypadkach. Zaburzenia psychiczne: (bardzo często) bezsenność, nerwowość; (często) nienormalne zachowanie, agresja, pobudzenie, jadłowstręt, niepokój, depresja, drażliwość; (bardzo rzadko) omamy, zaburzenia psychotyczne, zachowania samobójcze (w tym dokonanie samobójstwa), tiki lub zaostrzenie wcześniej istniejących tików, przemijające obniżenie nastroju. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) łysienie, świąd, wysypka, pokrzywka, gorączka, bóle stawów, łysienie; (bardzo rzadko) rumień wielopostaciowy, plamica małopłytkowa, złuszczające zapalenie skóry, utrwalona wysypka polekowa. Zaburzenia naczyniowe: (bardzo rzadko) zapalenie tętnicy mózgowej i/lub zamknięcie tętnicy.

Przedawkowanie

Ostre przedawkowanie, głównie z powodu nadmiernej stymulacji ośrodkowego i współczulnego układu nerwowego, może powodować wymioty, pobudzenie, drżenia, hiperrefleksje, drgania mięśni, drgawki (po których może nastąpić śpiączka), euforię, stan splątania, omamy, majaczenia, nadmierne pocenie, uderzenia gorąca, ból głowy, bardzo wysoką gorączkę, tachykardię, kołatania serca, zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze, rozszerzenie źrenic i suchość błon śluzowych. Brak specyficznego antidotum w przypadku przedawkowania. Leczenie polega na stosowaniu właściwych środków wspomagających, chroniących pacjenta przed samookaleczaniem się oraz bodźcami zewnętrznymi, które zwiększyłyby stopień nadmiernej stymulacji. Jeżeli objawy podmiotowe i przedmiotowe nie są zbyt ciężkie a pacjent jest przytomny, można rozważyć usunięcie treści żołądkowej poprzez wywołanie wymiotów lub płukanie żołądka. Przed wykonaniem płukania żołądka w przypadku ciężkiego zatrucia należy podać starannie dobraną dawkę krótko działającego barbituranu. Może być konieczna intensywna opieka medyczna w celu podtrzymania krążenia i oddychania. W przypadku wystąpienia bardzo wysokiej gorączki mogą być konieczne zabiegi schładzania organizmu od zewnątrz. Skuteczność dializy otrzewnowej lub hemodializy pozaustrojowej przy przedawkowaniu metylofenidatu nie została określona.

Działanie

Preparat jest lekiem łagodnie stymulującym ośrodkowy układ nerwowy z bardziej zauważalnym wpływem na psychikę niż aktywność ruchową. Jego sposób działania u człowieka nie jest do końca zrozumiały. Jednak przypuszcza się, że działa poprzez stymulację korową oraz prawdopodobnie pobudzanie aktywującego tworu siatkowego. Mechanizm wpływu preparatu na psychikę i zachowanie u dzieci nie został jasno ustalony, ani też nie dowiedziono ostatecznie, jak preparat wpływa na czynność ośrodkowego układu nerwowego. Przypuszcza się, że blokuje zwrotny wychwyt norpinefryny i dopaminy do pre-synaptycznego neuronu oraz zwiększa uwalnianie monoamin do przestrzeni pozaneuronalnej. Preparat jest mieszaniną racemiczną enancjomerów d- i l-treo metylofenidatu. Enancjomer d- jest bardziej aktywny farmakologicznie niż enancjomer I-. Metylofenidat jest szybko i prawie całkowicie wchłaniany. Ze względu na zaznaczony efekt pierwszego przejścia bezwzględna dostępność biologiczna preparatu jest mała i wynosi jedynie 30% (11-51%) dawki. Wchłanianie jest przyspieszone jeśli produkt leczniczy przyjmowany jest z posiłkami, jednak nie wpływa to na całkowitą wchłoniętą ilość. Preparat osiąga maks. stężenie w osoczu 7 mg/ml po przeciętnie 1-2 h od podania 10 mg. Maks. wartości stężenia w osoczu wykazują dużą zmienność międzyosobniczą. Istnieje znaczna zmienność międzyosobnicza i wewnątrzosobnicza stężeń w osoczu, która jednak nie pozwala wysnuć miarodajnych wniosków na temat skuteczności terapeutycznej. Względnie krótki T_0,5 wykazuje korelację z czasem działania preparatu, który wynosi 1-4 h.