Maxitrol® - preparat złożony do stosowania okulistycznego

Wskazania do stosowania

Maxitrol® jest wskazany w leczeniu chorób oczu przebiegających z odczynem zapalnym, które odpowiadają na terapię kortykosteroidami, w przypadkach gdy istnieje podejrzenie lub ryzyko wystąpienia zakażenia bakteryjnego oka. Preparat znajduje zastosowanie w następujących schorzeniach:

• Zapalenie spojówek powiekowych i gałkowych
• Zapalenie rogówki
• Stany zapalne przedniego odcinka gałki ocznej
• Przewlekłe zapalenie błony naczyniowej przedniego odcinka oka
• Uszkodzenia rogówki spowodowane oparzeniami (chemicznymi, radiacyjnymi, termicznymi)
• Uszkodzenia rogówki wywołane ciałami obcymi

Maxitrol® łączy w sobie działanie przeciwzapalne kortykosteroidu z szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego, co czyni go skutecznym preparatem w leczeniu złożonych stanów zapalnych oka o potencjalnym podłożu bakteryjnym.

Skład preparatu

Maxitrol® dostępny jest w dwóch postaciach: kropli do oczu oraz maści ocznej. Skład ilościowy substancji czynnych jest identyczny dla obu postaci:

• Deksametazon 1 mg
• Siarczan neomycyny 3500 j.m.
• Siarczan polimyksyny B 6000 j.m.

Substancje pomocnicze różnią się w zależności od postaci leku:

Krople do oczu: chlorek sodu, polisorbat 20, chlorek benzalkoniowy, hydroksypropylometyloceluloza, kwas solny i/lub wodorotlenek sodu (do ustalenia pH), woda oczyszczona.

Maść oczna: hydroksybenzoesan metylu, hydroksybenzoesan propylu, lanolina płynna bezwodna, wazelina biała.

Mechanizm działania

Maxitrol® zawiera trzy substancje czynne o komplementarnym działaniu:

Deksametazon - syntetyczny glikokortykosteroid o silnym działaniu przeciwzapalnym. Jego siła działania przeciwzapalnego jest 25-krotnie większa niż kortyzonu, przy minimalnym wpływie na gospodarkę wodno-elektrolitową i metabolizm glukozy.

Neomycyna - antybiotyk aminoglikozydowy o szerokim spektrum działania, szczególnie skuteczny wobec bakterii Gram-ujemnych, takich jak: E. coli, Enterobacter aerogenes, Klebsiella pneumoniae, Proteus vulgaris, Salmonella, Shigella, Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis. Wykazuje również aktywność wobec niektórych bakterii Gram-dodatnich, w tym Staphylococcus aureus i Mycobacterium tuberculosis.

Polimyksyna B - antybiotyk peptydowy aktywny wyłącznie wobec bakterii Gram-ujemnych, ze szczególnym uwzględnieniem Pseudomonas aeruginosa. Jest skuteczna również wobec Enterobacter, E. coli, Klebsiella, Salmonella, Pasteurella, Bordetella i Shigella.

Połączenie tych trzech substancji zapewnia szerokie spektrum działania przeciwbakteryjnego przy jednoczesnym silnym efekcie przeciwzapalnym, co czyni Maxitrol® skutecznym preparatem w leczeniu złożonych stanów zapalnych oka o potencjalnym podłożu bakteryjnym.

Farmakokinetyka

Właściwości farmakokinetyczne poszczególnych składników Maxitrolu® po podaniu miejscowym do oka przedstawiają się następująco:

Deksametazon: Po podaniu miejscowym na oko może przenikać do wnętrza gałki ocznej w ilościach wystarczających do wywołania działania przeciwzapalnego w obrębie komory przedniej. Wchłanianie ogólnoustrojowe może być wystarczające do wywołania działań ogólnych.

Neomycyna: Słabo wchłania się po podaniu miejscowym. Wchłanianie może być zwiększone w przypadku ran i stanów zapalnych skóry. Po wchłonięciu jest szybko wydalana przez nerki w formie czynnej.

Polimyksyna B: Nie wchłania się przez nieuszkodzony nabłonek rogówki. Po uszkodzeniu nabłonka przenika do istoty właściwej rogówki w stężeniach terapeutycznych. Nie obserwuje się istotnego przenikania do ciała szklistego.

Warto zauważyć, że miejscowe podanie preparatu do oka minimalizuje ryzyko wystąpienia ogólnoustrojowych działań niepożądanych, które mogą towarzyszyć systemowemu podawaniu kortykosteroidów i antybiotyków.

Dawkowanie i sposób podawania

Częstość podawania preparatu należy zmniejszać w miarę uzyskiwania poprawy klinicznej. Należy unikać przedwczesnego przerwania leczenia. W przypadku stosowania więcej niż jednego preparatu okulistycznego, należy zachować co najmniej 5-minutową przerwę między podaniami kolejnych leków. Maści oczne należy stosować na końcu.

Przeciwwskazania

Stosowanie preparatu Maxitrol® jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na neomycynę lub inne antybiotyki aminoglikozydowe
• Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu
• Opryszczka oczna (zakażenie wirusem Herpes simplex) lub inne choroby wirusowe rogówki i spojówki
• Zakażenia grzybicze oka
• Gruźlica oka
• Nieleczone zakażenia ropne oka
• Noszenie miękkich soczewek kontaktowych (ze względu na zawartość chlorku benzalkoniowego)
• Niepowikłane usunięcie ciała obcego z rogówki

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania preparatu Maxitrol® należy zachować szczególną ostrożność i uwzględnić następujące zalecenia:

• W przypadku ciężkich zakażeń leczenie miejscowe należy uzupełnić odpowiednim leczeniem ogólnym
• Unikać długotrwałego stosowania preparatu ze względu na ryzyko uwrażliwienia skóry lub rozwoju opornych szczepów drobnoustrojów
• Regularnie kontrolować ciśnienie wewnątrzgałkowe i stan soczewek ze względu na ryzyko jaskry posteroidowej i rozwoju zaćmy
• Przeprowadzać regularne badania oka z użyciem lampy szczelinowej, aby wykluczyć zaostrzenie choroby rogówki wywołanej przez wirusy opryszczki
• Pamiętać, że steroidy stosowane miejscowo mogą maskować lub zaostrzać przebieg ostrych zakażeń ropnych oka
• Zachować ostrożność przy długotrwałym leczeniu miejscowym steroidami ze względu na ryzyko nadkażenia grzybiczego w przypadku przetrwałego owrzodzenia rogówki
• Nie stosować preparatu bez wcześniejszego postawienia diagnozy w przypadku zaczerwienienia oka

Należy poinformować pacjentów, że zakroplenie preparatu może spowodować przemijające niewyraźne widzenie. W związku z tym należy powstrzymać się od prowadzenia pojazdów i obsługi niebezpiecznych maszyn do czasu powrotu ostrości widzenia.

Ciąża i laktacja

Bezpieczeństwo stosowania preparatu Maxitrol® w okresie ciąży i karmienia piersią nie zostało jednoznacznie określone. Stosowanie preparatu u kobiet ciężarnych i karmiących piersią jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy w opinii lekarza korzyści z leczenia przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu lub dziecka.

Działania niepożądane

Podczas stosowania preparatu Maxitrol® mogą wystąpić następujące działania niepożądane:

• Reakcje nadwrażliwości (głównie typu późnego) związane z neomycyną: podrażnienie, pieczenie, kłucie, swędzenie i zapalenie skóry
• Zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, prowadzące do uszkodzenia nerwu wzrokowego, zmniejszonej ostrości widzenia i zaburzeń pola widzenia
• Opóźnienie procesu gojenia ran
• Powstawanie zaćmy podtorebkowej tylnej przy intensywnym lub długotrwałym stosowaniu kortykosteroidów
• Ryzyko perforacji gałki ocznej w przypadku chorób powodujących ścieńczenie rogówki lub twardówki
• Zaostrzenie przebiegu zakażeń wirusowych i grzybiczych
• Wtórne zakażenia bakteryjne oka w związku z zaburzeniem odporności

W przypadku długotrwałego, intensywnego stosowania miejscowego preparatu mogą wystąpić ogólne działania niepożądane charakterystyczne dla kortykosteroidów.

Przedawkowanie

Długotrwałe, intensywne stosowanie miejscowe preparatu Maxitrol® może prowadzić do wystąpienia ogólnych działań niepożądanych jego składników. W przypadku podejrzenia przedawkowania należy skontaktować się z lekarzem.

Podsumowanie

Maxitrol® jest złożonym preparatem okulistycznym, łączącym działanie przeciwzapalne deksametazonu z szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego neomycyny i polimyksyny B. Jest skuteczny w leczeniu wielu stanów zapalnych oka, szczególnie gdy istnieje ryzyko zakażenia bakteryjnego. Wymaga jednak ostrożnego stosowania i regularnej kontroli okulistycznej ze względu na potencjalne działania niepożądane związane z kortykosteroidami. Właściwe stosowanie preparatu, zgodnie z zaleceniami lekarza, pozwala na osiągnięcie optymalnych efektów terapeutycznych przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.