Malarone - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Malarone to produkt leczniczy zawierający dwie substancje czynne: atowakwon i chlorowodorek proguanilu. Wykazuje działanie biobójcze na schizonty Plasmodium falciparum znajdujące się we krwi i wątrobie. Malarone stosuje się w:

• Zapobieganiu malarii wywoływanej przez Plasmodium falciparum
• Leczeniu ostrej, niepowikłanej malarii wywołanej przez Plasmodium falciparum

Produkt jest szczególnie zalecany w zapobieganiu i leczeniu malarii powodowanej przez szczepy P. falciparum oporne na inne leki przeciwmalaryczne. Przy stosowaniu należy zawsze uwzględniać aktualne wytyczne WHO, właściwych władz medycznych oraz lokalne dane dotyczące lekooporności.

Malarone wykazuje skuteczność zarówno wobec szczepów P. falciparum wrażliwych, jak i opornych na inne leki przeciwmalaryczne, co czyni go cennym narzędziem w walce z malarią lekooporną.

Dawkowanie i sposób podawania

Zapobieganie malarii

Profilaktyczne stosowanie Malarone należy rozpocząć 24-48 godzin przed wjazdem na obszar endemiczny malarii. Lek przyjmuje się codziennie przez cały okres pobytu oraz przez 7 dni po opuszczeniu strefy zagrożenia.

Tabela 1. Dawkowanie Malarone w profilaktyce malarii

U mieszkańców obszarów endemicznych bezpieczeństwo i skuteczność potwierdzono w badaniach trwających do 12 tygodni. U osób bez odporności średni czas stosowania wynosił 27 dni.

Leczenie malarii

Tabela 2. Dawkowanie Malarone w leczeniu malarii

Szczególne grupy pacjentów

Osoby w podeszłym wieku: Nie jest konieczna modyfikacja dawkowania.

Pacjenci z niewydolnością wątroby: Przy lekkiej i umiarkowanej niewydolności nie jest konieczna modyfikacja dawkowania. Brak danych dla ciężkiej niewydolności, ale nie zaleca się szczególnych środków ostrożności.

Pacjenci z niewydolnością nerek: Przy lekkiej i umiarkowanej niewydolności nie jest konieczna modyfikacja dawkowania. W ciężkiej niewydolności (ClCr <30 ml/min) zaleca się stosowanie innych leków w leczeniu ostrej malarii. Malarone jest przeciwwskazany w profilaktyce u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek.

Lek należy przyjmować codziennie o tej samej porze, najlepiej z posiłkiem lub napojem mlecznym w celu poprawy wchłaniania. W przypadku wymiotów w ciągu godziny od przyjęcia, dawkę należy powtórzyć.

Przeciwwskazania

Stosowanie Malarone jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Nadwrażliwość na substancje czynne lub którąkolwiek substancję pomocniczą
• Ciężka niewydolność nerek (ClCr <30 ml/min) - dotyczy tylko profilaktyki malarii

Należy zachować szczególną ostrożność przy kwalifikacji pacjentów do leczenia Malarone, uwzględniając powyższe przeciwwskazania.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Stosując Malarone należy mieć na uwadze następujące kwestie:

• W przypadku wymiotów w ciągu godziny od przyjęcia leku, dawkę należy powtórzyć
• Biegunka może zmniejszyć wchłanianie atowakwonu, ale nie wpływa to istotnie na skuteczność profilaktyki
• Pacjentom z biegunką lub wymiotami zaleca się stosowanie dodatkowych metod ochrony przed malarią (repelenty, moskitiery)
• Malarone nie jest skuteczny wobec form wątrobowych (hipnozoitów) P. vivax i P. ovale
• Należy unikać jednoczesnego stosowania z efawirenzem, wzmocnionymi inhibitorami proteazy, ryfampicyną i ryfabutyną
• Ostrożność zalecana przy stosowaniu z warfaryną i innymi pochodnymi kumaryny
• Możliwe zwiększenie stężenia etopozydu i jego metabolitów

Lek może powodować zawroty głowy, co należy uwzględnić przy prowadzeniu pojazdów i obsłudze maszyn. Sporadycznie notowano ciężkie reakcje alergiczne, w tym anafilaksję.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Malarone wchodzi w istotne interakcje z wieloma lekami, co wymaga szczególnej uwagi przy jego stosowaniu:

• Ryfampicyna i ryfabutyna znacząco zmniejszają stężenie atowakwonu
• Metoklopramid obniża stężenie atowakwonu o około 50%
• Efawirenz i wzmocnione inhibitory proteazy mogą zmniejszać stężenie atowakwonu nawet o 75%
• Proguanil może nasilać działanie warfaryny i innych pochodnych kumaryny
• Tetracykliny mogą obniżać stężenie atowakwonu
• Atowakwon może zwiększać stężenie etopozydu i jego metabolitów

Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu Malarone z wymienionymi lekami, monitorując pacjenta i w razie potrzeby modyfikując dawkowanie.

Wpływ na ciążę i laktację

Bezpieczeństwo stosowania Malarone w ciąży nie zostało jednoznacznie określone. Lek może być stosowany u kobiet ciężarnych tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko. Kobiety w wieku rozrodczym przyjmujące suplementację kwasu foliowego powinny ją kontynuować podczas leczenia Malarone.

Nie zaleca się stosowania Malarone u kobiet karmiących piersią, gdyż atowakwon i proguanil przenikają do mleka matki.

Działania niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane Malarone obejmują:

• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka
• Zaburzenia układu nerwowego: bóle głowy, zawroty głowy, bezsenność
• Zaburzenia ogólne: gorączka, kaszel

Rzadziej obserwowano reakcje alergiczne, zaburzenia hematologiczne, zaburzenia psychiczne oraz hepatotoksyczność. W pojedynczych przypadkach raportowano ciężkie reakcje skórne, w tym zespół Stevensa-Johnsona.

Mechanizm działania

Malarone działa poprzez zaburzenie dwóch szlaków metabolicznych pasożyta:

• Atowakwon zakłóca transport elektronów w mitochondriach P. falciparum
• Proguanil, poprzez swój metabolit cykloguanil, hamuje reduktazę dihydrofolianową

Dodatkowo, proguanil nasila działanie atowakwonu na potencjał błony mitochondrialnej pasożytów, co prowadzi do synergistycznego efektu przeciwmalarycznego.

Dzięki złożonemu mechanizmowi działania, Malarone wykazuje wysoką skuteczność w zwalczaniu malarii, w tym form lekoopornych.