Glucosum 5% Fresenius - charakterystyka produktu leczniczego

Wskazania do stosowania

Glucosum 5% Fresenius jest wskazany do pozajelitowego uzupełniania płynów i węglowodanów. Produkt może być również stosowany jako rozcieńczalnik i rozpuszczalnik dla koncentratów elektrolitów oraz innych produktów leczniczych.

Roztwór glukozy 5% stanowi cenne źródło energii i płynów, szczególnie u pacjentów wymagających suplementacji drogą pozajelitową. Jego zastosowanie pozwala na utrzymanie prawidłowego nawodnienia i dostarczenie podstawowego substratu energetycznego dla organizmu.

Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie Glucosum 5% Fresenius powinno być ustalane indywidualnie przez lekarza dla każdego pacjenta. Przy określaniu odpowiedniej dawkiiek, masę ciała oraz stan kliniczny pacjenta. Jeśli lekarz nie zaleci inaczej, zaleca się stosowanie produktu według poniższego schematu:

Tabela 1. Zalecane dawkowanie Glucosum 5% Fresenius

Należy ściśle przestrzegać powyższych ograniczeń dawkowania, szczególnie u pacjentów dorosłych. Istotne jest również stosowanie się do ogólnych zaleceń dotyczących podawania węglowodanów i płynów.

Ze względu na ryzyko hiponatremii związanej z leczeniem szpitalnym, przed rozpoczęciem i w trakcie podawania produktu leczniczego może być konieczne monitorowanie bilansu płynów, stężenia glukozy w surowicy oraz stężenia sodu i innych elektrolitów. Szczególną uwagę należy zwrócić na pacjentów z nieosmotyczną stymulacją wydzielania wazopresyny (zespół nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego - SIADH) oraz pacjentów otrzymujących jednocześnie leki z grupy agonistów wazopresyny.

Kontrola stężenia sodu w surowicy jest szczególnie istotna podczas podawania płynów hipotonicznych w stosunku do fizjologicznego ciśnienia osmotycznego. Należy pamiętać, że produkt może stać się skrajnie hipotoniczny po podaniu, ze względu na metabolizm glukozy w organizmie.

Sposób podawania

Glucosum 5% Fresenius podaje się dożylnie do żył obwodowych. Zaleca się wybór dużej żyły ramienia jako miejsca wkłucia. W celu minimalizacji ryzyka powikłań, miejsce wkłucia powinno być zmieniane codziennie.

Przeciwwskazania

Stosowanie Glucosum 5% Fresenius jest przeciwwskazane w następujących przypadkach:

• Hiperglikemia
• Hipokaliemia
• Kwasica
• Przewodnienie
• Odwodnienie hipotoniczne

W przypadku występowania któregokolwiek z powyższych stanów, należy rozważyć alternatywne metody leczenia lub zastosować odpowiednie środki ostrożności przed podaniem produktu.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności

Podczas stosowania Glucosum 5% Fresenius należy zachować szczególną ostrożność w następujących sytuacjach:

• U pacjentów z cukrzycą lub nietolerancją węglowodanów
• W przypadku ryzyka przeciążenia płynami, które może prowadzić do spadku stężenia elektrolitów we krwi i wystąpienia obrzęków obwodowych oraz obrzęku płuc
• Podczas długotrwałego podawania produktu - konieczne jest regularne kontrolowanie bilansu płynów, stężenia elektrolitów we krwi oraz równowagi kwasowo-zasadowej
• W przypadku zbyt dużej szybkości infuzji lub zaburzeń metabolicznych, które mogą prowadzić do hiperglikemii i cukromoczu
• U noworodków, których matki chorują na cukrzycę

Należy pamiętać, że roztwory glukozy mogą stać się skrajnie hipotoniczne w organizmie ze względu na szybki metabolizm glukozy. Może to prowadzić do zaburzeń elektrolitowych, szczególnie hiponatremii hipo- lub hiperosmotycznej.

Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z nieosmotyczną stymulacją wydzielania wazopresyny, chorobami serca, wątroby i nerek oraz u pacjentów przyjmujących leki z grupy agonistów wazopresyny. W tych przypadkach istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia ostrej hiponatremii po podaniu płynów hipotonicznych w infuzji dożylnej.

Ostra hiponatremia może prowadzić do rozwoju ostrej encefalopatii hiponatremicznej (obrzęku mózgu), charakteryzującej się bólem głowy, nudnościami, drgawkami, ospałością i wymiotami. Szczególnie narażone na ciężkie, nieodwracalne i zagrażające życiu uszkodzenie mózgu są dzieci, kobiety w wieku rozrodczym oraz pacjenci ze zmniejszoną podatnością mózgowia.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi

Przed zastosowaniem Glucosum 5% Fresenius w połączeniu z innymi produktami leczniczymi należy sprawdzić ich zgodność. W przypadku dodawania innych leków do roztworu glukozy, powstały roztwór należy podać natychmiast.

Szczególną uwagę należy zwrócić na interakcje z lekami nasilającymi działanie wazopresyjne, co może prowadzić do zwiększonego ryzyka hiponatremii. Do tej grupy należą:

• Leki pobudzające uwolnienie wazopresyny (np. chloropropamid, klofibrat, karbamazepina, winkrystyna, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny)
• Leki nasilające działanie wazopresyny (np. chloropropamid, NLPZ, cyklofosfamid)
• Analogi wazopresyny (np. desmopresyna, oksytocyna, wazopresyna, terlipresyna)

Ponadto, zwiększone ryzyko hiponatremii może wystąpić przy jednoczesnym stosowaniu leków moczopędnych oraz niektórych leków przeciwpadaczkowych, takich jak okskarbazepina.

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią

Glucosum 5% Fresenius może być stosowany u kobiet w okresie ciąży i podczas karmienia piersią, pod warunkiem przestrzegania zaleceń i ograniczeń w dawkowaniu oraz uwzględnienia przeciwwskazań i ogólnych środków ostrożności.

Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania produktu u kobiet ciężarnych ze względu na ryzyko wystąpienia u płodu hiperglikemii, hiperinsulinemii i kwasicy, a w konsekwencji hipoglikemii u noworodka. Dodatkowo, podawanie produktu kobietom ciężarnym w trakcie porodu, zwłaszcza w skojarzeniu z oksytocyną, wiąże się z podwyższonym ryzykiem hiponatremii.

Działania niepożądane

Podczas stosowania Glucosum 5% Fresenius mogą wystąpić następujące działania niepożądane:

• Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: hiperglikemia, cukromocz, zaburzenia równowagi płynów i kwasowo-zasadowej, obrzęki obwodowe, niedobór witamin z grupy B, zmniejszenie stężenia elektrolitów we krwi (np. hipokaliemia, hipomagnezemia, hipofosfatemia), hiponatremia związana z leczeniem szpitalnym
• Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: zapalenie lub zakrzepica żyły w miejscu podania
• Zaburzenia układu nerwowego: encefalopatia hiponatremiczna

Częstość występowania powyższych działań niepożądanych określa się jako nieznaną. Szczegółowe informacje na temat działań niepożądanych można znaleźć w Charakterystyce Produktu Leczniczego.

Przedawkowanie

W przypadku przedawkowania Glucosum 5% Fresenius może dojść do hiperglikemii i cukromoczu. Jeśli te stany nie zostaną rozpoznane i odpowiednio leczone, mogą prowadzić do zaburzeń świadomości, śpiączki hiperosmolarnej, odwodnienia, a w skrajnych przypadkach do zgonu.

Leczenie przedawkowania powinno obejmować:

• Zmniejszenie szybkości infuzji glukozy
• Podanie insuliny
• Korekcję zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej

W przypadku przeciążenia płynami i zaburzeń elektrolitowych wywołanych przedawkowaniem roztworu glukozy, należy zastosować odpowiednie postępowanie korygujące.

Właściwości farmakodynamiczne i farmakokinetyczne

Glukoza jest podstawowym cukrem prostym wykorzystywanym przez organizm jako źródło energii. Jeden gram glukozy dostarcza 16,8 kJ (4 kcal) energii. Prawidłowe stężenie glukozy we krwi na czczo wynosi 75-95 mg/100 ml (4,16-5,27 mmol/l).

W organizmie glukoza ulega rozkładowi w procesie glikolizy do pirogronianu lub mleczanu, co prowadzi do uzyskania energii. Glukoza pełni kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego stężenia cukru we krwi oraz uczestniczy w syntezie białek i lipogenezie. Jest również wykorzystywana do syntezy glikogenu, który stanowi formę magazynowania węglowodanów w organizmie.

Regulacja stężenia glukozy we krwi odbywa się przy udziale hormonów, takich jak insulina, glukagon, glikokortykoidy i katecholaminy. Glukoza jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania komórek układu nerwowego, rdzenia nerki oraz erytrocytów.

Należy pamiętać, że podawanie dużych ilości glukozy drogą pozajelitową może prowadzić do hipokaliemii i hipofosfatemii.

Skład produktu

1000 ml roztworu Glucosum 5% Fresenius zawiera:

• Substancja czynna: 50 g glukozy w postaci glukozy jednowodnej (55 g)
• Osmolarność roztworu: 278 mOsmol/l

Produkt charakteryzuje się izotonicznym ciśnieniem osmotycznym w stosunku do osocza krwi, co minimalizuje ryzyko zaburzeń osmotycznych podczas jego podawania.